Gemeenteraad wil extra financiële compensatie van de minima voor kosten huisvuil

HET HOGELAND – Er komt een extra compensatie voor de kosten van het huishoudelijk afval voor de minima. Op aandringen van de gemeenteraad zal in de afvalstoffenheffing ook een vrijstelling worden geregeld voor een deel van de variabele kosten.

Vanaf 1 januari wordt in de gemeente de diftar plus ingevoerd. Er zou een vastrecht tarief van  € 158,93 per jaar komen voor het ophalen van het huisvuil. Per kilo huisvuil betaalt men vervolgens € 0,26. Per ophaalbeurt, dat een grijze vuilnisbak geleegd word, betaalt men € 2,00. De groene bak wordt in de zomermaanden iedere week opgehaald. Dat kost 65 euro per jaar. Dat was het voorstel van het college van b. en w.

In april had de raad al besloten dat er in de gemeente Het Hogeland diftar plus moet komen. Het stelsel biedt inwoners de mogelijkheid bewust met de vuilnis om te gaan. Wie veel in de bak gooit betaalt méér dan wie er minder in doet. In de voormalige gemeente Winsum had men dat diftar systeem al. Wat voor de portemonnee van belang is, is dat de tarieven voor huisvuil in de voormalige gemeenten nogal verschilden. Het gemeentebestuur van Het Hogeland moest één tarief en éen systeem invoeren en dat volgens het financiële principe dat de afvalverwerking kostendekken moet zijn. En ook nog moet op termijn het gemiddeld aantal kilo’s dat na de scheiding van het huisafval in de verbrandingsavond gaat, drastisch dalen naar 30 kilo. Ondertussen heeft de gemeente over 2019 en 2020 geld toegelegd op de afvalverwerking.

De gemeenteraad boog zich over de tarieven voor het systeem dat volgend jaar van kracht wordt. Het college van b. en w. stelde voor om de minima te ontzien door vrijstelling van het vastrecht tarief van 159 euro, afgerond. Gerke Kersaan (GemeenteBelangen) verwoordde de gevoelens in de gemeenteraad het beste: “De raad heeft in april gekozen voor dit systeem. Daar komen we niet op terug, dat hoort niet in democratische politiek. In april heeft het college toegezegd te kijken naar de gevolgen voor de minima zodat de tarieven voor hen behapbaar blijven, zo werd dat ook genoemd, behapbaar. Het voorstel dat nu hier ligt is zeer teleurstellend. De tekst over de vrijstelling is niet gewijzigd, er is dus niets gedaan om het voor de minima behapbaar te maken,” zo hekelde Kersaan het college. Hij rekende voor dat de minima er 115 euro per jaar op achteruit zouden gaan. “De tarieven moeten een pakket zijn zonder dat de minima er op achteruit gaan. Naast de vrijstelling voor het vaste tarief willen we een vrijstelling van 115 euro op de variabele kosten. Dit bedrag is gebaseerd op de ervaringen met diftar in de gemeente Winsum en het leidt niet tot extra kosten voor de minima,” aldus Kersaan. Hij stelde voor dat deze ruimere vrijstelling wordt opgebracht door het vaste tarief te verhogen. Het voorstel werd breed gedragen door de raad.

Paul Steenman van GroenLinks was niet tegen de 115 compensatie maar vroeg zich af of de minima niet op een andere manier gecompenseerd kunnen worden: “Het gaat er om dat de inwoners bewuster met het afval omgaan. De prikkel hiervoor is de variabele bijdrage. Als je daar vrijstellingen op verleent kan mogelijk de prikkelwerking ervan verminderen. Is het niet beter om de minima te steunen door bijvoorbeeld de bijdrage van de gemeente aan de Voedselbank te verhogen, om een voorbeeld te noemen.” Mädi Cleerdin, PvdA, benadrukte dat de regeling geëvalueerd moet worden in het kader van het minimabeleid: “Het is van belang om te weten wat voor effecten maatregelen hebben. Ik wil weten of een maatregel die we nemen ook leidt tot de resultaten die we er mee beogen. Dit is ook van belang om versnippering van het minimabeleid te voorkomen. Bij de herijking van het minimabeleid zal deze vrijstelling ook aan de orde moeten komen,” aldus Cleerdin. Kor Berghuis van het CDA wees erop dat de gemeente aandelen gaat verkopen van het huidige vuilverwerkingsbedrijf en aandelen koopt in Omrin, de nieuwe afvalverwerker in Harlingen. “De opbrengst van de verkoop en de winstuitkering op de aandelen Omrin kunnen gebruikt worden om de kosten voor de minima te drukken,” aldus Berghuis. “Ik wil wel stellen dat er een balans moet zijn tussen wat er aan compensatie wordt geboden en wat de burgers moeten betalen. Maar ik ben voor extra compensatie.”

Wethouder Eltjo Dijkhuis had zich na het aftreden van wethouder Blok met een zucht en een kuch het dossier-afval moeten eigen maken. “Afvalverwerking is een wereld op zich, met contracten, verplichtingen, prijswerkingen. We zijn meer kwijt aan de verwerking van GFT. De kosten stijgen als gevolg van de marktwerking met twintig procent. De bedragen die we nu noemen, daar staan we als college voor.” Hij nam het standpunt van invoering van 115 vrij voor de minima op de variabele lasten over. “Het moet mogelijk zijn met een verhoging van zo’n acht euro van het vast tarief deze compensatie mogelijk te maken. Hij zegde toe dat containers voor medisch afval – zoals incontinentieluiers – gratis beschikbaar blijven.

De tarieven komen in december terug in de gemeenteraad. In de vorm van de vaststelling van de gemeentelijke heffingen. Met de toezegging van de wethouder om de minima extra te compenseren zal deze kwestie dan geen glazen breken.