Onderdendam ( Gr. ) Maandag 20 Juni 2022, 05u40 ( Zomertijd ):

“ W- wind. Windkracht 2. Helder, maar door de westenwind worden wel twee massieve wolkenpakketten richting het oosten gedreven. Het grootste ligt nu nog in het westen met een punt die naar het zuiden wijst. Een smaller geval hangt in het noordoosten. Die gaat vast de zon bedreigen , nu nog zichtbaar en meer dan een half uur geleden opgekomen. Hij hangt links van de boerderij van Sieb – Klaas Iwema, een handhoog boven de horizon. Er is, slechts heel vaag weliswaar, ook nog een maan te zien. Voor de helft trouwens met de ronde kant naar links. Een huiszwaluw [ Dolichon urbica L. ] flitst over het dak van ons huis en maakt een rondje over het kanaal. De huiszwaluwen hebben een nest onder de dakrand bij mijn bijna- buren Brenda en Geerlof Stavast, drie huizen verder. Nog meer vogelgeluiden klinken. Vanuit onze binnentuin zingt een spreeuw [ Sturnus vulgaris L. ]. De haan van Herma en Eltjo Venema op de hoek van de Mr. van Roijenstraat kraait of zijn leven ervan afhangt.  Maar op veel enthousiasme van andere hanen uit de buurt, vier, zo niet vijf, kan hij niet rekenen. Midden op het Boterdiep, ongeveer ter hoogte van het schip, dat aangemeerd ligt voor de keet van Annemarie de Haan, zwemt heel traag een fuut [ Podiceps cristatus L. ]. Heeft geen lust kennelijk om al te gaan jagen. Want tot nu toe duikt hij geen enkele maal onder water. Een rode zandauto van Zwama uit Grijpskerk passeert. De kleppen die de grond die vervoerd wordt, moeten afsluiten tegen verstuiving, klepperen hard tegen elkaar aan ,wanneer de truck die geen vaart mindert, over de valse til stuitert. Zo,  kwart voor zes , de mensen die dichtbij de til wonen, zoals Jan de Blécourt , Annemieke Neuteboom en Inge en Siebe Zwerver zijn vast klaar wakker nu. Met onze hond Nantske ben ik net gearriveerd op het houten bruggetje over het Boterdiep en constateer nog maar eens dat de eerste auto die verschijnt inmiddels harder hier door het dorp racet dan is toegestaan. Maar goed, zoiets houdt alleen op met een vaste flitspaal.  Of desnoods met zo’n apparaat dat automobilisten door op te lichten waarschuwt dat ze te hard rijden dan de gewenste dertig kilometer binnen de bebouwde kom. De vaste boosdoeners zullen zich er niet door laten afschrikken, ben ik bang Ergens hoog boven het kanaal links hoor ik een scholekster [ Haematopus ostralegus L.] zijn indringende  toonreeks afgeven : Pie-tie..Pie-tie..Pie-tie .  Het geluid sterft weg. Teken dat de vogel nu al ver weg, waarschijnlijk ergens boven de Stadsweg vliegt. Als het geluid weer terugkomt , begrijp ik dat hij bezig is aan een  grote patrouilleronde. En denkt :  ‘Hoe staat het er voor vandaag? Zijn er ook gevaarlijke indringers..? ‘. Of hij terug deze kant nog opkomt, daar ga ik niet op staan wachten. Met onze hond nog steeds aan de lijn ga ik naar beneden. Zet de eerste stappen op mijn wandelpad.

Onderling nog veel onenigheid…

De zon is inmiddels achter het wolkenmassief geschoven, maar worstelt zich toch weer los en wordt opnieuw  zichtbaar. Onmiddellijk fleuren de landerijen rondom het pad op. De omgeving krijgt kleur op de wangen. Tot aan de hoek blijft onze hond aan de lijn. Dat vindt ze lastig maar ik heb geen zin in vreterij in de wei rechts, als ik even niet kijk. En dan vervolgens weer een dag of twee diarree. In de meidoorn {Crataegus laevigata L. ] op de hoek zit de ‘huis ‘- kraai [ Corvus corone L. ] , de oudervogel van het kraaiengezin dat ik al jaren volg, heel ontspannen op de uitkijk. Vliegt op, wanneer we dichterbij komen. Zeilt over de wei rechts van Voorheen Jarco Rozeboom, naar het grote perceel grasland van Harm van der Giezen en landt daar in het gras. Dat is al weer een centimeter of tien hoog. Gevolg:  alleen de kop van de vogel is nog maar te zien. Ik ga ook die richting uit, sla de hoek om en kuier naar het zuiden. Het is fris , merk ik nu pas. Logisch ik had de wind in de rug , maar nu van opzij. Het zal op dit moment ongeveer negen graden zijn. De tussenjas van gabardinestof,  die ik heel optimistisch heb aangetrokken, is eigenlijk tegen deze kou niet bestand. Op honderd meter hoogte komt een houtduif [ Columba palumbus L. ]  heel doelgericht over. Doelgerichtheid ben ik niet zo gewend van houtduiven . Die scharrelen meestal hun kostje bij elkaar op vrij korte afstanden. Vanuit de laatste meidoorn in de rij laat een kraai drie keer een contact- of positieroep horen. Meteen reageert de kraai in de wei van Harm van der Giezen. Ik ben er bijna zeker van dat de kraai in de meidoorn zijn partner is. Een wolk van zeker veertig kraaien komt van de waterzuivering en vliegt druk pratend naar de nok van de grote ligboxenstal van Harm van der Giezen. Gaat daar, na wat ruzie over en weer, keurig op een rij zitten. Vanaf het erf van boerderij de Haver tonen de kraaien ook wel interesse in een mooie dakplaats. Zeker acht kraaien vliegen die richting uit. Maar met veel kabaal laten de kraaien op het dak weten dat ze niet gediend zijn van nog meer gasten. Het dak is vol. En als de kraaien van de Haver het toch proberen, zullen ze door met zijn allen een flinke keel op te zetten, worden verdreven. Ik ben zo  druk bezig met naar kraaien kijken dat ik net op tijd de Onbekende Fietser 7.0. opmerk. De grote man zit rechtop ontspannen op de fiets en wenst  me ‘ Goede Morgen ‘. Af en toe kijk ik om want rond deze tijd komt uit de richting van het dorp nog een fietser deze kant op.  Al snel krijg ik hem met zijn groene fietshelm in het vizier. Wanneer hij dichterbij komt, merk ik dat de Wielrenner met zijn Gele Rugzak, dat karakteristieke voorwerp heeft thuis gelaten. Hij draagt nu een zwarte zak met rode strepen, die aanzienlijk kleiner is. Op de achtergrond is trouwens al die tijd op het erf van de Haver het geluid van een spottend schetterende ekster [ Pica pica L. ] te horen. Zou het echt bedoeld zijn als commentaar?  Het wolkenmassief  dat aanvankelijk in het westen geparkeerd was is nu door de wind naar het zuidwesten geduwd. Het hangt al  boven de Haver. Op tien meter hoogte komt zwijgend een volwassen aalscholver [ Phalacrocorax carbo L. ] over. Dat zwijgen geldt niet voor de zestien kraaien die eerder op het dak van de stal van Harm van der Giezen zaten. Die hebben kennelijk besloten wat zij de rest van de dag gaan doen . Ze vertrekken, terwijl er onderling nog onenigheid bestaat over welke richting  men uit zal gaan. Het gezelschap blijft,  half ruzie makend,  boven de kuilvoersilo’s op het erf een paar minuten hangen in de lucht . Maar dan wordt er toch beslist dat men richting het oosten gaat. Ik kijk ze na tot ik geen kraai meer zie. Besef nauwelijks dat ik inmiddels op mijn keerpunt ben beland , de ree van herenboerderij de Haver. Draai me om , roep Nantske bij me. En ga op de terugweg.

Generale vermindering?

‘Tsjoh-tsjoh-tsjoh…’, Kraaien maken niet uitsluitend krassende geluiden. Ze hebben veel meer  woorden ‘ tot hun beschikking. De vogel die nu overvliegt richting het zuidoosten maakt een wat onderdanig geluid. Wil kennelijk heel beleefd informeren bij de ‘eigenaren ‘van het territorium beneden hem of hij toestemming krijgt om over te vliegen. Kraaien kunnen best fel uit de hoek komen. Ongewenste indringers worden tot ver voorbij de horizon gejaagd. Ik kijk de vogel na om er zeker van te zijn dat hij niet wordt aangevallen door kraaien die op het staldak van Harm van der Giezen zijn achtergebleven. Dat is gelukkig niet het geval. De zon is inmiddels weer achter een stel wolken verdwenen. Maar er vallen toch gaten in de bewolking en ineens staat hij weer triomfantelijk te schijnen. De kleur  van de wei rechts, die daarvoor wat morose was, verandert in een schitterend stralend groen. Een kort mitrailleursalvo klinkt: een rellende scholekster. En dan ineens verschijnt  tot mijn verrassing een torenvalk [ Falco tinninculus L. ]. Het is de tweede keer dit jaar dat ik er een zie. Ik ben bang , ze broedden altijd in de toren van DE KERK aan de Bedumerweg, dat ze dat dit jaar niet gedaan hebben. Anders zou ik ze veel vaker hier zijn tegen gekomen, biddend in de lucht op muizenjacht. Dat is een kleine teleurstelling maar wel een die te overkomen is. Volgend jaar beter. Anders is het gesteld met het boerenprotest dat in kracht toeneemt nu de stikstofbesluiten, althans de kaders daarvan, volledig bekend zijn. Wat een mij bekende boer zei, vond ik hout snijden. Die was bang dat wanneer men er niet uitkwam met elkaar, de overheid die aan een terugdringing van stikstofuitstoot gebonden is door een gerechtelijk vonnis, een vermindering voor iedereen zal afkondigen. Voor een boer met tweehonderd koeien is vijf koeien minder een te overzien probleem. Voor iemand met zestig of minder koeien , betekent dat  ‘einde oefening ‘, volgens hem.

Dikke portemonnee

Heel verhelderend vond ik de bijdrage van Tom- Jan Meeus , afgelopen zaterdag in de NRC [ NRC 18 &19 -06-2022, pag.11 ], een aflevering uit zijn serie ‘ Haagse Invloeden ‘ getiteld : ‘De bedrijven van Quote 500-families die het boerenprotest aanwakkeren ‘  .Tom- Jan Meeus onderbouwt die kop met saillante details. Het is iets, wat ik vaker heb gesteld hier in ‘De winkelhaak ‘. Dat niet de boeren degenen zijn die niet willen veranderen, het zijn de grote bedrijven op de achtergrond die de kop tegen de krib gooien en op de rem gaan staan. Veevoederfabrikanten als De Heus [ ‘Omzet 2020:  3,2 miljard en daarmee een de vijf rijkste familie van het land ‘ ] , de mestkalveren-onderneming Van Drie- Groep  [ 2020 : omzet 2,3 miljard ] en zuivelondernemingen als Royal A-ware  [ Omzet 2021 : 2,1 miljard ]’ ,die absoluut tegen vermindering van de veestapel zijn. Gewoon, omdat het invloed heeft op hun winst. En zij zijn niet de enigen, Slachterijen, pluimveefok- bedrijven en de hele varkensslacht- keten is ook mordicus tegen. Laat Caroline van der Plas van de Boeren Burger Beweging [ BBB ]  nu juist uit die hoek komen.  De lobby van dat soort ondernemingen richting de politiek en de directe en indirecte steun die zij leveren aan het radicale boerenverzet maakt dat de boel politiek op scherp komt te  staan. Vooral daar waar de beslissingen moeten vallen: op provinciaal niveau. Laten daar volgend jaar maart nu net verkiezingen zijn die waarschijnlijk een dik verlies op gaan leveren voor CDA en VVD . Zelden is zo duidelijk geworden hoe groot de invloed is die bedrijven in Nederland hebben op iets wat in feite van ons allemaal is: het landschap waar geboerd wordt . Maar waar ook nog steeds meer  de helft van Nederland woont en recreëert. Misschien wordt het tijd dat die helft eens wat harder laat horen dat ze zich niet wil laten ringeloren door een stel tractorhuurlingen, betaald door heren met een heel dikke portemonnee……………………( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al de zevende jaargang van de ‘De winkelhaak.