Onderdendam ( Gr. ) Vrijdag 12 Augustus 2022, 06u00 ( Zomertijd ):

“O- wind. Windkracht 2. Helder. Geen wolkje aan de lucht. Alleen op de landerijen rondom ligt een meter mist. Het is al druk op de weg met landbouwcombinaties, klusbussen en forenzen met een tropenrooster. Waaronder een slager uit Bedum die zich barbecue- specialist noemt. De atmosfeer voelt heel relaxt aan. Op het dak van mijn buurman Jacob Sturing koert een houtduif [ Columba palumbus L. ] zacht. Er zit niet echt hartstocht meer in die roep. Het heeft meer iets van’ ik zit hier en waar zit jij?’.  Maar er komt geen antwoord. Wel van de haan van Marijn, de vrouw van Jacob,  die met zijn roep evenmin bijval oogst van medehanen uit de buurt. Een zwarte kraai [ Corvus corone L. ] hoor ik roepen vanuit een van de bomen van de windsingel rond de speelwei aan de overkant. Hij krijgt ook geen reactie. Met onze hond Nantske klim ik het houten bruggetje op over het Boterdiep, het kanaal voor ons huis. Voor de eerste keer dit jaar heb ik uitsluitend een overhemd met korte mouwen aan. Het voelt heerlijk fris.  De eerste bus, lijn 61 naar Groningen , passeert:  leeg. Een John Deere verhakselaar met spuitslurf moet bij de wegversmalling wachten tot de bus gepasseerd is. Vanaf de brug zie ik een rode gloed hangen boven de boerderij van Sieb- Klaas Iwema . De zon is nog niet op. Maar kondigt wel zijn komst met veel strijkages aan. De hemel kleurt uitbundig oranje. Twee trekkers met silagewagens passeren. Die worden straks gevuld met het verhakselde gras dat de John Deere verhakselaar erin gaat spuiten. Boerenporno bijna… Een enorm lawaai in de lucht. Een zwerm kauwtjes, ik tel er ongeveer twintig. Ze buitelen over elkaar heen in de buurt van  de toren van DE KERK. De gloed boven Sieb Klaas’ zijn boerderij wordt intenser nu . En daar is hij dan…. de zon. Precies, zoals uitgerekend om acht minuten over zes.

Politiek brisant

Het is vrijdag vandaag. Sindskort de vaste dag in de week dat ik meer tijd wil inruimen voor slechts een onderwerp. Dat kan deze keer  alleen maar het rapport van de zogenaamde twee D’66 professoren zijn waarvan de conclusie zou luiden dat er helemaal niet gekrompen hoeft te worden in de hoeveelheid koeien, varkens, geiten en kippen in Nederland. Kortom boeren in de buurt van Natura-2000 gebieden hoeven daar helemaal niet gedwongen weg. Eerst maar een korte samenvatting van dat rapport [ Link : https://drive.google.com/drive/folders/1B0aPmfk2FO8anU88gKHo3Gfj1F1vvXs2   ]:

Titel: Notitie 2.  Kritische kanttekeningen bij de Nederlandse aanpak van de stikstofcrisis en handreikingen voor oplossingen. Concept. Prof Dr Han Lindeboom met bijdragen van Prof Dr Johan Sanders, Dr. Marc Jacobs, Prof. Dr. Ronald Meester,Mr. Willem Bruil en Dr. Jaap Hanekamp

Deel 2 bij Lindeboom, Sanders e.a. “Hoe komen we uit de stikstofimpasse in Nederland?”

Van het bestaan van het concept- rapport werd ik op de hoogte gebracht door een bericht in het Dagblad v/h Noorden van 11 Augustus jongstleden dat overigens helemaal niet van een concept- rapport spreekt maar van een ‘ rapport ‘. Dat is behoorlijk slordig. Diezelfde fout maakt overigens ook Marc van den Oever van de Farmers Defence Force [ FDF ] in zijn videoboodschap [ https://www.youtube.com/watch?v=W65hO-fcu7Q ] ook op diezelfde dag. Daarin maakt hij bekend dat de FDF alle harde acties opschort en vraagt Mark Rutte deze handreiking aan te nemen en een oplossing te zoeken volgens de lijnen die ‘het rapport ‘aangeeft. Dat maakt het toch echte ‘ concept- rapport ‘ tot een politieke boodschap. Bovendien vermeldt hij dat dit  rapport gemaakt is door een werkgroep of commissie ‘Stikstof ‘van D’66. Dat maakt het politiek dubbel brisant. Immers het fractiestandpunt van D’66 wordt sinds jaar en dag verwoord door Tjeerd de Jong die september 2019 de lont in het kruitvat stak door te stellen dat de Nederlandse veestapel  met 50% moet krimpen. Een uitspraak die tot gevolg had dat duizenden boeren op 1 oktober 2019 op het Malieveld stonden met hun trekkers. Het boerenprotest is sinds dat moment alleen maar heviger geworden met blokkades van snelwegen, distributiecentra en intimidatie van bestuurders, landelijk, provinciaal en gemeentelijk. plus het deponeren van mest, rotsooi en asbest op snelwegen en afritten met gevaarlijke situaties en een gewonde tot gevolg.

‘Jacht op kritische wetenschappers ‘

Wie in de geschiedenis van de hoofdauteur Emeritus Hoogleraar Han Lindeboom duikt, merkt al snel dat zijn bevindingen en opinies geen gehoor vonden bij de D’66 woordvoerder landbouw, Tjeerd de Jong die deze terzijde schoof. Dat negeren of in ieder geval sterk ter discussie stellen van bevindingen geldt ook voor twee andere medewerkers aan het concept- rapport , Dr. Marc Jacobs die het gebruik van modellen in brede zin vaak ter discussie stelt net als Prof. Dr. Ronald Meester , hoogleraar waarschijnlijkheidsberekeningen van de Vrije Universiteit, ook zo’n criticus van het toepassen van de vaste voorspelbaarheid van modelmatige berekeningen Zij beiden stellen dat modelmatig denken leuk is binnen de natuurwetenschappen maar dat de grilligheid van het echte leven niet matcht met de systematiek van modelmatige structuren. Hun namen kon men al eerder tegenkomen. Publiekelijk lieten zij zich luidruchtig horen tijdens de uitbraak van het Coronavirus. Zij waren de ‘wetenschappelijke luis in de pels’ van RIVM- directeur Jaap van Dissel. Met name Ronald Meester ging daarin nogal ver omdat hij stelde dat ‘er jacht werd gemaakt op kritische wetenschappers van het regeringsbeleid inzake corona ‘. Volgens mij is dat behoorlijk overdreven.

Rechters PAS- vergunningen buiten hun boekje..

De inhoud van het concept- rapport kort samengevat :

Men vindt dat uit het tot nu toe gehanteerde model van de Kritische Depositie Waarden [ KDW] gebaseerd op de neerslag van een mix van twee soorten stikstof, NH3 ( ammoniak uitstoot uit de melkveehouderij ) en NOx  ( Stikstof uit industrie, verkeer, luchtvaart )  niet deugdelijk is . Als argument wordt gebruikt zowel een generale kritiek op de voorspellingswaarde van de gehanteerde modellen als het feit dat de oplossing,  een sterke vermindering van veestapel, geen recht doet aan de verscheidenheid aan natuur die men aantreft in de Natura-2000 gebieden. De samenstellers vinden dat eerst de bijzondere waarden van al die 160 gebieden moet worden vastgesteld tot in detail. Vervolgens moet  er onderzocht worden hoe die kwaliteit stabiel gehouden kan worden. Pas dan moet  men kijken of dit consequenties voor de activiteiten van de omliggende boerenbedrijven heeft. Door Mr. Willem Bruil, bijzonder hoogleraar Agrarisch Recht van de Rijksuniversiteit Groningen wordt een betoog opgezet waarin gesteld wordt dat de rechters die indertijd de PAS –vergunningen vernietigden, juridisch buiten hun boekje gingen. Dat geldt volgens hem ook voor de Raad van State. Bruil is niet de eerste de beste. Tot 2020 was hij directeur van het Instituut voor Agrarisch Recht  [ www.iar.nl ] in Wageningen , een kennis- en praktijkinstelling die een veelheid aan diensten , educatief als daadwerkelijk aanbiedt aan de boerenwereld. Hij is ook een veelgelezen columnist van ‘ Boerderij’ , hét medium voor agrarisch Nederland.

Mariene ecoloog…

Daarmee komen we direct bij de kwetsbaarheid van het concept- rapport. Sommige  samenstellers hebben te nauwe banden met de agrarische wereld om robuuste kritiek te kunnen leveren op de stikstofproblematiek. Daarnaast maakt het rapport een uiterst  rommelige indruk. Het lijkt meer op een collage van blogs dan op een helder wetenschappelijk betoog dat zich baseert op door iedereen te controleren onderzoekingsresultaten inclusief bronverwijzing. Dan is er nog wat anders. Opvallend is dat de hoofdauteur. Em. Prof. Han Lindeboom helemaal geen landbouwachtergrond heeft. Hij is een gewaardeerd onderzoeker van de ecologie van het zeeleven. Heeft talloze publicaties gedaan over de gevolgen van ‘industriële activiteiten ‘in o.a. de Waddenzee. Hetzelfde geldt in zekere zin ook  voor Em. Prof. John Sanders, agrarisch econoom. Diens publicatielijst bevat hoofdzakelijk artikelen over het gebruik van andere gewassen in met name Afrika. De vraag blijft wat de agrarische wereld er toe bewogen heeft om dit concept- rapport zo haastig te omhelzen.  Maar vooral laat de publiciteit er om heen zien dat journalisten die hier pakkend nieuws in zagen,  toch even beter de tijd hadden moeten nemen om de rommelige 41pagina’s niet alleen helemaal te lezen maar vooral om ook zich wat vragen te stellen over de antecedenten van de auteurs. Ik zou zeggen oordeel zelf ……………………………( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen.