Huur, schulden, publicaties, uitkeringen: de regels die sinds 1 juli van kracht zijn

HET HOGELAND – Wat is er veranderd er per 1 juli 2023 in wet- en regelgeving voor gemeenten? Bepaalde besluiten moeten niet alleen fysiek, maar ook digitaal ter inzage worden gelegd. De aflosperiode van een gemeentelijk schuldhulptraject wordt korter en de wet om huurders beter te beschermen gaat in.

Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen in wetten en regels voor de gemeenten.

Wet goed verhuurderschap

Om huurders beter te beschermen treden een groot deel van de Wet goed verhuurderschap en het Besluit goed verhuurderschap op 1 juli in werking. Het geeft gemeenten meer mogelijkheden om huurders te beschermen tegen misstanden bij het verhuren van woon- of verblijfsruimten. Bijvoorbeeld door een verhuurvergunning te verplichten. De Eerste Kamer nam op 21 maart het voorstel aan.

Een aantal onderdelen van de wet gaat op 1 januari 2024 in. Zoals het meldpunt dat het college moet instellen waar klachten over ongewenst verhuurgedrag kunnen worden gemeld. Met daarbij de verplichting voor de verhuurder om aan de huurder de contactgegevens te verstrekken van het meldpunt van de gemeente waarin het gehuurde ligt.

Woondiscriminatie
Gemeenten kunnen een verhuurvergunning voor woon- of verblijfsruimten verplicht maken. De verhuurder, verhuurbemiddelaar of beheerder moet vanaf 1 juli verder onder meer een werkwijze hanteren die gericht is op voorkoming van woondiscriminatie. Door een heldere en transparante selectieprocedure te gebruiken met niet-discriminerende selectiecriteria. Vanaf 1 januari 2024 moet de verhuurder de werkwijze schriftelijk vastleggen, openbaar maken, aanpassen als dat nodig is en bekend maken bij eventuele werknemers.

De gemeente kan sancties opleggen als de verhuurder de regels negeert. Bijvoorbeeld een bestuurlijke boete. In het uiterste geval kan de gemeente zelf de woning in beheer nemen.

Aflosperiode Msnp korter

De aflosperiode van een minnelijke schuldregeling (Msnp) wordt vanaf 1 juli 2023 verkort van 36 naar 18 maanden. De schuldhulpverleningstrajecten bij gemeenten duren voortaan dus anderhalf jaar. De bedoeling is om makkelijker door te stromen van de gemeentelijke schuldhulp naar de wettelijke schuldsanering.

Er is geen wetswijziging voor nodig, omdat in de wet geen regels staan over het minnelijk traject. ‘Dat past ook niet goed bij het karakter ervan, omdat het ruimte biedt om in onderlinge afstemming tussen schuldhulpverleners en schuldeisers tot overeenstemming te komen, waarbij er ook ruimte is voor maatwerk.’

Wet elektronische publicaties (Wep)

De Wet elektronische publicaties (Wep) heeft tot doel de toegankelijkheid van overheidsbesluiten te vergroten. Het eerste deel ging op 1 juli 2021 in en vanaf 1 juli dit jaar geldt de volledige wet. Dan worden overheden verplicht om bepaalde besluiten, naast fysiek, ook digitaal ter inzage te leggen.

Voor bepaalde besluiten en voornemens daartoe is wettelijk voorgeschreven dat deze ter inzage worden gelegd. Dit geldt vaak voor besluiten die een grote impact hebben op de woon- en leefomgeving van inwoners, zoals bij milieuvergunningen. KOOP, het Kennis- en Exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties zette de belangrijkste informatie over hoe deze verplichting toegepast moet worden op een rij.

Visie op re-integratietraject

De gemeente als werkgever en de werknemer zijn vanaf 1 juli verplicht om hun visie op het re-integratietraject van een zieke medewerker te geven. Ze moeten hun mening over de re-integratie-afspraken al op meerdere momenten vastleggen, zoals bij het opstellen van het gezamenlijke plan van aanpak en bij de eerstejaarsevaluatie. Veel verandert er niet, de nieuwe regeling legt vast wat nu vaak al de praktijk is. De verplichting om de visies op het re-integratietraject toe te voegen geldt alleen voor stukken die na 1 juli 2023 zijn opgesteld.

Wijziging Wet langdurige zorg

De Wet langdurige zorg (Wlz) wijzigt per 1 juli onder andere op het gebied van huishoudelijke hulp en verwerken van persoonsgegevens. Cliënten met een Wlz-indicatie hebben recht op onafhankelijke ondersteuning op grond van de Wet langdurige zorg. Voorafgaand aan het indicatiebesluit is die cliëntondersteuning belegd bij gemeenten vanuit hun zorgplicht, op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dat blijft zo.

Deze wetswijziging maakt het mogelijk dat een beroep kan worden gedaan op een cliëntondersteuner vanuit de Wlz. Er blijft een overgang tussen de Wmo en de Wlz. De wijziging moet de samenwerking tussen de uitvoerders en gemeenten, als er een Wlz-indicatie te voorzien is, stimuleren. Zoals het ondersteunen bij het maken van de juiste keuzes welke zorg een cliënt nodig heeft en waar. Dit geldt ook voor de overgang van de Jeugdwet naar de Wlz.

Uitkeringsbedragen per 1 juli 2023

Per 1 juli 2023 worden de hoogte van de uitkeringsbedragen van de Participatiewet, IOAW en IOAZ, AOW, ANW, Wajong, WW, WIA, WAO, Ziektewet en Toeslagenwet aangepast. Dit komt doordat deze uitkeringen gekoppeld zijn aan het wettelijk minimumloon. Daarmee veranderen ook de normbedragen voor de kosten van bestaan bij de kwijtschelding van belastingen. In het overzicht van de VNG staan alle bedragen.

Betalen voor wegwerpbekers en -bakjes

In de strijd tegen zwerfafval mogen ondernemers per 1 juli geen gratis wegwerpbekers en -bakjes met plastic meer aanbieden. Klanten betalen daar straks voor. Ook ondernemers worden verplicht een herbruikbare optie aan te bieden. Dat kan op twee manieren: ondernemers vullen de beker of het bakje van de klant, of ze bieden een beker of bakje aan met statiegeld. Volgens staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat gaan de nieuwe regels ‘enorm veel afval én zwerfafval schelen’.