Schoem: hoe een Zoutkamps verhaal een internationaal project werd

Ingeborg Nienhuis uit Vierhuizen schreef in 2021 het boek Schoem of De Voarende Zoltkamper dat kort daarna werd genomineerd voor Beste Groninger Boek. Een jaar later werd ze benaderd door twee Iraanse filmmakers om Schoem te verfilmen. Dit jaar is de film in première gegaan in het Forum in Stad. “Er zijn twintig scenario-versies geschreven.”

De moedertaal van Ingeborg Nienhuis is Gronings dus was het een logische keuze dat het eerste boek van de schrijver, Hoeze Toenbaauw, in het Gronings zou verschijnen. Terwijl ze wachtte op de publicatie van haar eerste Nederlandstalige boek, schreef ze in de tussentijd haar tweede boek in de Groningse taal: Schoem of De Voarende Zoltkamper. In 2022 werd ze benaderd door twee in Nederland wonende Iraanse filmmakers, Vida Kashani en Amir Komelizadeh, die haar boek Schoem of De Voarende Zoltkamper wilden verfilmen. (tekst gaat verder onder de foto)

Ik heb het verhaal toen vertaald naar het Engels en filmmakers Kashani en Komelizadeh hebben het naar het Farsi vertaald, zegt Nienhuis in de talkshow Wad ‘n Land! van Omroep Het Hogeland. “Het heet wel ‘Gronings’ maar ondertussen is het wel een heel internationaal project geworden.”

Culturele verschillen
Nadat het scenario gereed was (“er zijn twintig scenario-versies geschreven”) konden de filmopnamen in het voorjaar van 2024 beginnen, in onder andere Zoutkamp. Nienhuis is als schrijver continu bij het project betrokken gebleven. Soms kwamen de culturele verschillen in filmbeleving ook naar boven. “Mijn collega’s Vida en Amir kwamen met hele bloemrijke dialogen die natuurlijk helemaal niet passen bij die Zoutkampers, die korter van stof zijn”, lacht Nienhuis, “Daar moesten we flink in knippen.” (tekst gaat verder onder de foto)

Omdat ze zelf uit Zoutkamp komt was het makkelijker om inwoners te vragen om mee te helpen met filmlocaties. Sommige inwoners waren bereid dagenlang hun huis te verlaten zodat daarin kon worden gefilmd.  “En die scène is uiteindelijk geschrapt”, lacht ze. Het geeft volgens haar wel aan hoe hulpvaardig de mensen in Zoutkamp zijn.

Trots
Ingeborg Nienhuis vindt dat de film niet meer lijkt op haar eigen boek maar dat vindt ze prima. Dat was ook een harde eis van één van de subsidieverstrekkers aan de filmmakers. “Stop er meer in van je eigen verhaal omdat je uit Iran komt”, aldus Nienhuis. Dat betekende dat het verhaal werd aangepast: de hoofdpersoon wordt verliefd op een Iraanse meisje.  

De film zou oorspronkelijk ook veel rustmomenten bevatten, met natuurbelevingen van het wad die dan zouden samenvallen met de karakters van de hoofdrolspelers. Maar omdat de film maar twintig minuten duurt zijn die weggesneden in de montage. “Eigenlijk is het een veel snellere film geworden dan we eigenlijk van zins waren. Maar dat geeft niet”, zegt Nienhuis, “het was een leuk en leerzaam proces. Ik vind het geslaagd en ik ben er trots op, ook op Vida en Amir.”

De film is in juni in première gegaan in het Forum in Stad. Wie de film wil zien, dient nog wel even geduld te hebben: in oktober is de film waarschijnlijk te zien op de Dag van de Groninger Geschiedenis en in december op WinterWelVaart in Groningen en Zoutkamp.

Bekijk hieronder de trailer van de korte film Schoem.

Foto’s: Ingeborg Nienhuis