Duizenden handtekeningen verwacht maar het zijn er tot nu toe nog geen 400. Hoe komt dat?

Een meetnetwerk voor onafhankelijke monitoring van industrie-uitstoot, de ‘strengste vergunningseisen mét handhaving’ en een verkeersplan voor veiligheid voor bewoners, fietsers en kinderen. En ‘zet die rode discolampen op de windturbines uit’. Het zijn een paar verzoeken die de petitieopstellers van de Stichting Zuidelijke Dorpen in Eemsdelta hebben. Tot nu toe zijn een paar honderd handtekeningen onder de petitie gezet. Leven de zorgen van de stichting ook bij de inwoners? We hielden een kleine steekproef.

De toenemende industriële ontwikkelingen en windturbines in Eemsdelta creëren zorgen over overlast en gezondheid, vindt de Stichting Zuidelijke Dorpen waarin de dorpen Farmsum, Meedhuizen, Wagenborgen, Woldendorp, Termunten/Termunterzijl en Borgsweer zijn vertegenwoordigd. Met de petitie vraagt de stichting de aandacht van beleidsmakers en politiek voor de leefbaarheid en gezondheid in de dorpen. Voorzitter Jan Wierenga weet dat er ongeveer vijfduizend mensen in de zeven dorpen wonen dus een paar duizend ondertekenaars zou wel moeten lukken, dacht hij. Op het moment van schrijven staat de teller op 375, niet de duizenden die de voorzitter had verwacht. Omroep Eemsdelta ging op bezoek bij de zuidelijke dorpen en sprak met bewoners over de petitie en de zorgen over eventuele overlast van oprukkende industrie en windmolens.

Geen baat bij
Onze route beginnen we in Farmsum, dat zo dicht tegen Delfzijl aanligt dat een buitenstaander het dorp als een wijk van Delfzijl zou kunnen zien. Op de Borgshof is een man aan het klussen aan zijn huis. Hij heeft het huis vorig jaar met zijn vriendin gekocht en is sindsdien bezig met verbouwen. Hij woont er nog steeds niet (‘hopelijk aan het einde van het jaar’). Van de petitie weet de klusser niks af en hij maakt zich ook geen zorgen over de toenemende industriële ontwikkelingen want hij werkt op het chemiepark. Hij zou de petitie nu niet gaan tekenen. “Zoals ik het nu hoor heb ik er geen baat bij. Stel je voor dat ze zeggen: ‘het is daar niet goed’ en ze gaan het werk inkorten, dan ben ik mijn baan kwijt”, vertelt hij. (tekst gaat verder onder het kaartje)

We vervolgen onze route via de Oosterhorn en Valgenweg naar Termunterzijl. Daar was het afgelopen zondag een drukte van jewelste maar vandaag is het de rust zelve in het dorp. Behalve twee fietstoeristen komen we niemand tegen. We staan op het punt weer weg te gaan totdat we ineens iemand in de voortuin aan het werk zien. Ze is de rozen aan het snoeien. “Nee, de petitie ken ik niet”, zegt ze, “maar ik maak mij er ook geen zorgen om.” Maar nadat we een aantal punten van de petitie hebben opgenoemd, raakt ze wel er in geïnteresseerd. Vooral het doven van de rode lichten op de windmolens vindt ze een goede zaak. Ook een meetnetwerk voor monitoring van industrie-uitstoot heeft haar goedkeuring. “Als er een meetnetwerk is dat zouden bedrijven zich er ook meer aan houden”, denkt ze.

Tussen de oren
Via de Schepperbuurt rijden we naar Borsgweer. In dit dorp kun je niet om de windturbines heen. Waar je ook staat, je ziet ze. En je hoort ze ook. Maar die geluidsbeleving is voor iedereen anders blijkt als een auto naast ons stopt terwijl we audio-opnamen maken van de windmolens.  “Heel veel zit tussen je oren”, zegt de man achter het stuur die in de buurt woont, “het is maar net hoe de wind waait. Als je gewoon rondloopt hoor je het niet.” Maar maken ze zich wel zorgen om de industrie-uitbreiding? “Als het goed is gebeurt dat niet”, zegt zijn vrouw die naast hem zit, wijzend richting de Oosterhorn, “het blijft tot achter die bossen.” Ook zij weten niks van de petitie af maar de man ziet geen nut in het ondertekenen ervan. “Weet je wat het is: voordat je het weet is het al beslist”, zegt hij. Zijn vrouw vindt dat de werkgelegenheid op het chemiepark ook niet moet worden vergeten want ‘anders zijn deze dorpen ook allemaal weg want daar werken al die mensen’. (tekst gaat verder onder de foto)

We vertrekken uit Borgsweer en via de Klapsterweg rijden we Woldendorp binnen. Op een bankje aan de A.E. Gorterweg zit een wielrenner in het zonnetje, met zijn rug naar de windmolens. Achter de dörpswinkel in een parkje laat een mevrouw haar hond uit. “Ja, ik ruik hier regelmatig wel wat. ESD of zo”, vertelt ze. Met ESD bedoelt ze ESD-SIC die een fabriek in Delfzijl heeft en volgens informatie van TNO marktleider in de EU is voor siliciumcarbide. De geur omschrijft de vrouw als zwavelachtig. Omdat de geur uit de richting van Delfzijl komt gaat ze ervan uit dat het van ESD komt. Toch baart de opkomende industrie haar geen zorgen. “Omdat plannen wel vaak goed doordacht zijn. We gaan niet zomaar ergens een industrie neerzetten”, zegt ze. Van de petitie heeft ze nooit gehoord. Toch zou ze hem wel ondertekenen. “Niet omdat ik tegen ben maar als steun dat er over na wordt nagedacht.” Volgens haar kan een reden dat mensen niet tekenen het verleden zijn. “Dat mensen denken: ‘We hebben in het verleden ook geprotesteerd en dat heeft ook niks geholpen’ en dat ze dus zijn afgestompt.”

Als we de dörpswinkel binnenlopen is het rustig. Een jonge medewerker heeft wel even tijd om ons te woord te staan. Nee, ze kent de petitie niet (‘ik woon in Delfzijl’) en op de vraag of ze wel zou tekenen nadat we enkele punten uit de petitie hebben opgenoemd, zegt ze: “Eerlijk antwoord is dat ik het eerst heel grondig zou doorlezen voordat ik zoiets zou tekenen!”. Maar het plaatsen van meetapparatuur om te kijken wat er wordt uitgestoten vindt ze wel heel belangrijk. “Ik weet niet of ik ergens nog kan tekenen maar ik ga nu toch nog even de petitie bekijken.”

Nageslacht
Het is zo’n acht kilometer vanaf Woldendorp naar Wagenborgen, en van de Zuidelijke Dorpen is Wagenborgen de grootste qua inwoners. Op de Boelmanweg zien we een man onkruid aan het weghalen. Nico (‘we waren vorige week 65 jaar getrouwd en het stond in de krant’) is van oorsprong een Zeeuw en woont sinds 1974 in Wagenborgen. “We hebben geen last van de industrie uit Delfzijl”, zegt Nico. Hij maakt zich nu er ook geen zorgen om maar dat deed hij wel. Over het geluid, bijvoorbeeld. Maar waarom nu geen zorgen meer? “Mijn leeftijd, denk ik. Ik word dit jaar 89.” Toch zou hij de petitie wel tekenen. “Voor het nageslacht: de kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen.”

Onze laatste halte is Meedhuizen, een dorpje met 800 inwoners. Net zoals in alle andere dorpen die we vandaag bezoeken is het ook hier rustig. Zo nu en dan zien we iemand lopen of komt een fietser voorbij. Aan de Hoofdstraat is de 82-jarige Jan (’12 augustus word ik 83’) net klaar met wieden van het onkruid. Ja, de petitie heeft hij al ondertekend want hij had een flyer in de bus ontvangen. Pas geleden zag hij vanuit Meedhuizen zwarte rook uit de buurt van Delfzijl en volgens hem komt dat van het industrieterrein. Daarom vindt hij apparatuur om uitstoot te meten belangrijk. Maar van de windmolens heeft hij geen last. Alhoewel hij kan begrijpen dat mensen er last van hebben. “Het maakt mij niks uit.” Hij plaatst wel een kanttekening: “We hebben stroom nodig. We willen allemaal stroom gebruiken. Gas mag niet meer, kolen mogen niet meer. Ze willen geen kernenergie. Er blijft weinig over.” (tekst gaat verder onder de foto)

Door: Bernd Kruyt
Foto’s en beeld: Omroep Het Hogeland/Eemsdelta