Groningse delegatie overlegt met Noorse havenplaats over verbinding met de Eemshaven

(Door Bernd Kruyt)

Een Groningse delegatie brengt op 11 en 12 september een werkbezoek aan Arendal. De Noorse havenplaats maakt zich sterk voor een vaarverbinding met de Eemshaven. Er ligt een intentie-overeenkomst klaar waar de Groningse bestuurders hun handtekening onder kunnen zetten.

De provincie Groningen en gemeente Het Hogeland bevestigen het bezoek aan Arendal. Ook Groningen Seaports maakt onderdeel uit van de delegatie, en Njordic Ferry Lines waarschijnlijk ook. Over het doel van het werkbezoek wil het Groningse smaldeel vooraf niks kwijt. Arendal zou graag concrete afspraken willen maken met Groningen over een nieuwe vracht-en personenvervoerverbinding. Dat zegt Rune Hvass, havenmeester en CEO van Arendal Haven, in een interview dat wij met hem hebben gehouden. Welke afspraken dat precies zijn, wordt volgende week duidelijk.

Nieuwe ronden, nieuwe kansen

In april 2022 werd gestart met een veerdienst vanaf de Eemshaven naar het Noorse Kristiansand. Het eerste jaar maakten 186.000 passagiers gebruik van de veerdienst. Toch liep het verhaal schipbreuk: in september 2023 ging Holland Norway Lines, het bedrijf achter de veerdienst, failliet.

Dus einde verhaal voor een verbinding over water tussen Nederland en Noorwegen? Nee, want dit jaar kwam het bericht dat een ander bedrijf de verbinding nieuw leven in wil blazen. Het Nederlandse Njordic Ferry Lines tekende een intentieovereenkomst met het havenbedrijf van Arendal om vanaf 2027 veerboten tussen de Eemshaven en Arendal te laten varen. De provincie Groningen en Groningen Seaports lieten een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren. De resultaten zouden rond de zomer bekend worden gemaakt, maar dat is nog niet het geval.

In maart wilde, meldde RTV Noord, Groningen Seaports niet inhoudelijk ingaan op de uitspraak van Njordic Ferry Lines om de terminal en de plek voor de veerboot te financieren. “De kosten worden meegenomen in het onderzoek. Er valt nog niks te zeggen over wie wat gaat betalen”, vertelde toen een woordvoerder van Seaports aan RTV Noord. (artikel gaat verder onder de foto)

Bulkgoed en groene energie
Arendal is een havenplaats met ongeveer 37.000 inwoners in de provincie Agder en ligt ruim 250 kilometer ten zuiden van Oslo. De haven van de eventuele toekomstige veerbootverbinding ligt eigenlijk niet in Arendal, maar in Eydehavn, 13 kilometer verderop. De haven richt zich nu op bulkgoed en groene energie. 

Espen Friisø Orre woont samen met zijn vrouw Bente Solberg en hun zoon in Kolbjørnsvik. Dat is een dorpje dat pal tegenover Arendal ligt, enkel gescheiden door water. Espen brengt ons met zijn boot naar Eydehavn, waar we een afspraak hebben met havenmeester Rune Hvass. De makkelijkste manier om in Kolbjørnsvik te komen is, zoals wel vaker in Noorwegen, met een boot. (artikel gaat verder onder de foto)

Bezoekende Noren
Elk half uur vertrekt er uit Arendal het voormalige ijsbrekertje de Kolbjørn om de overtocht van 5 minuten naar Kolbjørnsvik te maken. Het dorpje staat bekend om haar kruip-door-sluip-door straatjes, en waar de huizen op steile rotsformaties zijn gebouwd. Ook het huis van Espen en Bente is op de rotsen gebouwd. Eenmaal bij Espen aangekomen kan hij niet wachten om het water op te gaan.

De tocht met de boot duurt een kwartiertje. Denkt Espen dat Noren naar Nederland komen als de nieuwe verbinding er is? “Honderd procent”, zegt hij, “Veel mensen kopen nu campers dus de veerboot zal vele maanden per jaar daarmee vol staan, voorspel ik.”

Als we bij Eydehavn aankomen, wacht de havenmeester ons bij de kade op. Rune Hvass vertelt met volle overgave over zijn haven. “Daar komt de terminal voor passagiers die te voet komen”, vertelt hij wijzend naar een grote lege vlakte. (artikel gaat verder onder de foto)

Niet stil gezeten
Ondanks dat het nog niet zeker is dat de veerbootverbinding er komt, hebben de havenmeester en zijn medewerkers de afgelopen tijd niet stil gezeten. Om extra ruimte bij de haven te creëren werd een rotsformatie weggehaald. Twee miljoen ton rotspuin werd vervoerd naar alle delen van de wereld. Ook de kade is al aangepast zodat een veerboot kan aanleggen. Om vracht-en personenauto’s niet door Arendal en Eydehavn te laten rijden wordt speciaal een vijf kilometer lange weg van de haven naar de E18-snelweg aangelegd.

De verbinding tussen Nederland en Noorwegen heeft een historie, benadrukt Hvass. In 1528 werd Arendal al voor het eerst genoemd in Nederlandse douane papieren. “We zijn eigenlijk de route over de Noordzee aan het herinstalleren”, vertelt de havenmeester glimlachend. (tekst gaat verder onder de video)

De bedoeling van de nieuwe vaarroute is om deze vanaf 2027 dagelijks te bevaren, vertelt Hvass. Waarbij in de zomer het vooral om personenvervoer zal gaan en in de wintermaanden vooral om goederenvervoer. “We hebben goederen- en personenvervoer nodig om het duurzaam, rendabel en betrouwbaar te maken.”

Delegatie
Havenmeester Hvass is blij dat de Groningse delegatie op bezoek komt om kennis te maken met hun Noorse ambtgenoten en de intentieovereenkomst te ondertekenen. Hvass zegt dat hij signalen heeft ontvangen dat de Groningers ‘geïnteresseerd zijn om ook zaken aan hun kant te ontwikkelen’.

Voor hem is het duidelijk: de bootverbinding gaat er komen. “We zitten drie uur van Oslo en Stavanger en een paar uur van winterbestemmingen vandaan. Dit is de juiste plek, voor het vrachtvervoer en de toerist.”

Zorgen over drugs
Nog even terug naar kapitein Espen die onze overtocht heeft verzorgd. Espen en zijn vrouw zijn deze zomer gestart met het tijdelijk verhuren van het appartement boven de garage aan toeristen. Dat is eigenlijk de woonruimte van hun dochter maar die woont nu in Kristiansand. Op de vraag welke voordelen de veerbootverbinding hem als lokale toerisme-ondernemer gaan brengen, zegt Espen: “Het is altijd leuk om mensen uit de hele wereld te zien. Het enige waar we ons wel een beetje zorgen over maken is dat we bang zijn dat er veel drugs het land binnen komen.”