Oud-zorgbestuurder wil een hospice in Winsum: ‘Kans van tachtig procent dat het lukt’

Ze heeft inmiddels tientallen enthousiaste reacties van mensen gekregen die graag willen meehelpen: oud-zorgbestuurder Roeli Mossel wil in haar woonplaats Winsum een hospice realiseren. In Het Hogeland is geen hospice, terwijl de behoefte er wel is. En die behoefte neemt de komende jaren alleen maar toe, weet Mossel. Probleem is alleen dat we het moeilijk vinden om het over de dood te hebben. “We schuiven de sterfelijkheid voor ons uit.” 

Roeli Mossel stopte eerder dit jaar als bestuurder van zorginstelling Noord Nederlandse Coöperatie van Zorgorganisaties (NNCZ). Ze heeft haar hele leven in de zorg gewerkt. Eerst met de handen aan het bed, later als bestuurder. Nadat ze was gestopt bij de NNCZ kreeg ze de zorg over haar ongeneeslijk zieke moeder, die in augustus overleed. Het zette haar aan het denken. Het initiatief nemen voor een hospice in Winsum doet ze op vrijwillige basis.

Ernstig zieke moeder 

Mossel is zelf leidinggevende geweest van een hospice in Leeuwarden. “Ik heb altijd al belangstelling gehad voor mensen in hun laatste levensfase. Dat begon al vroeg, ik heb ooit een scriptie geschreven tijdens mijn MBO-opleiding over stervensbegeleiding bij mensen met dementie. En ik heb samen met mijn man een uitvaartbedrijf gehad. Toen ik de zorg had voor mijn ernstig zieke moeder vroeg ik me af: Waarom is er geen hospice in de buurt?”

Volgens Mossel schetsen de demografische ontwikkelingen in ons land een duidelijk toekomstbeeld. “We weten dat het aantal ouderen de komende decennia sterk gaat groeien en daarmee ook het aantal mensen dat komt te overlijden. En aan de andere kant hebben we te maken met krapte op de arbeidsmarkt. De beschikbaarheid voor intensieve zorg thuis wordt kleiner, en de behoefte aan intensieve zorg in de stervensfase wordt groter.”

Persoonlijke reacties

Voorwaarde om in een hospice opgenomen te worden is: je moet ziek zijn en geen hogere levensverwachting hebben dan drie maanden. Mossel besloot een oproepje op Facebook te zetten met haar idee voor een hospice. “Ik heb veertig persoonlijke reacties gehad, vaak van mensen die werkzaam zijn in de zorg maar die graag in een hospice zouden willen werken, al dan niet als vrijwilliger. We zitten nu in een fase om deze groep mensen bij elkaar te brengen en om het over vervolgstappen te hebben.”

Mossel heeft contact gelegd met instanties die haar bij haar initiatief kunnen helpen, waaronder een landelijke en provinciale koepel voor palliatieve terminale zorg. Er zijn al plekken  in Groningen die intensieve zorg bieden in de stervensfase, bijvoorbeeld in verpleeghuizen. Een hospice (of Bijna Thuis Huis) biedt nog iets extra’s: het is huiselijker en meestal dichterbij. De zorg in een hospice wordt voor het grootste deel door vrijwilligers verzorgd.

Eigen buurt

“Vooropgesteld, ik gun het iedereen, als ze dat willen, dat ze thuis dood kunnen gaan. Maar dat is niet altijd mogelijk. Er zijn te weinig professionals beschikbaar en als je 24 uur per dag iemand bij je moet hebben is dat een dure oplossing voor de maatschappij. Een hospice is goedkoper, al is dat voor mij niet de belangrijkste reden. Ik heb gemerkt dat het voor mensen belangrijk is om, juist hun laatste levensfase, in hun eigen buurt door te brengen. Ik geloof heel erg in opvang van mensen in hun eigen sociale omgeving.”   

Dat de vergrijzing verregaande gevolgen gaat hebben voor de zorg, is algemeen bekend. Toch wordt er weinig over gesproken, merkt Mossel. Ze snapt dat wel. “Ik denk dat we allemaal als mensen wel wat in ons hebben dat we die sterfelijkheid wat voor ons uitschuiven. Toen mijn man en ik uitvaartverzorger waren, kwamen we wel eens tegen dat mensen al een half jaar wisten dat ze dood gingen en dat ze niks geregeld hadden. We weten al tachtig jaar dat de vergrijzing er aan zit te komen. Maar ook bij de verkiezingen is het er nauwelijks over gegaan. Dat komt omdat het zo’n groot vraagstuk is dat er weinig politieke partijen zijn die hun vingers hier aan willen branden. Je scoort er ook niet mee.”

Uitdaging

Mossel gaat de komende tijd gesprekken voeren met onder meer huisartsen en Menzis. Hoe groot is de kans dat het hospice in Winsum er gaat komen? Mossel: “De grootste uitdaging is om voldoende vrijwilligers te vinden. Het plan is om zes of zeven bedden te realiseren, dan heb je zo’n vijftig mensen nodig, en daar komen de professionals nog bij. Mijn inschatting is dat het haalbaar is. Mensen die in de zorg werken vinden dit een interessant onderdeel van hun werk. De kans is tachtig procent dat er binnen vijf jaar een hospice in Winsum is. Het liefst eerder.”