Vuurbol boven Warffum: ‘Het was een prachtige vallende ster’

Sterrenkundige Theo Jurriens van de Rijksuniversiteit Groningen miste de vallende ster. “Ik sliep al”, vertelt hij. “Maar dankzij de vele deurbellen kunnen we hem mooi terugzien.”

Vuurbol
Volgens Jurriens was het een fraai exemplaar. “Het was een prachtige vallende ster, en hij was best helder. Dat noemen we dan met een mooie naam een vuurbol. Het is een stukje steen dat verbrandt in de dampkring van onze aarde.”

Vallende sterren zien is op zich niet uniek, aldus Jurriens. “Maar dat hij zo helder is, maakt hem een klein beetje bijzonder.” Hoe helder hij was, dat vindt de sterrenkundige lastig in te schatten op basis van de deurbelvideo’s alleen. “Maar bij heldere lucht zie je aan de oostelijke hemel de planeet Jupiter, en deze vuurbol was zeker helderder dan die planeet.”

Ruimteschroot
Maar hoe weten we zeker dat het om een vallende ster gaat? Dat heeft te maken met hoe traag of snel het voorwerp voortbeweegt. Jurriens: “Als het heel lang duurt, denk aan een halve minuut, dan is het vaak een teken dat die vallende ster is veroorzaakt door ruimteschroot.” Daarbij kun je denken aan een stuk raket dat verbrandt in de dampkring.

Dat gebeurde bijvoorbeeld op de dinsdag van de voorjaarsvakantie, blikt Jurriëns terug. “Toen is een raket van Elon Musk boven Noordwest-Europa verbrand. Dat is door veel mensen gezien, en dat ging veel trager dan deze vallende ster.” De ster van maandagavond was slechts enkele seconden waar te nemen.

Geen Warffum of Stroobos-meteoriet
Helaas voor de inwoners van Warffum, Noordbroek en het Friese Stroobos, waar de meteoriet onder andere was waargenomen, zullen ze geen stukje meteoriet in de tuin aantreffen. “Dan moet hij wel erg groot zijn”, aldus Jurriens.

“Stel je voor dat die vallende ster niet was verbrand, dan hadden de inwoners van Warffum of Stroobos wellicht een stukje meteoriet gevonden. En de regel is: de vindplaats van de meteoriet bepaalt de naam. Dan hadden we de meteoriet van Warffum of Stroobos gehad, dat was natuurlijk hartstikke leuk geweest.”

De laatste die in Nederland was gevonden dateert van 1990. Toen sloeg een meteoriet een gat in het dak van een woonhuis in het Twentse Glanerbrug.

Deurbelcamera’s
Hoewel deurbelcamera’s er niet helemaal voor zijn bedoeld, noemt Jurriens de waarneming toch een mooie bijkomstigheid. “Een deurbel heeft voordelen en nadelen. Maar dat je dit soort astronomische verschijnselen mooi kunt vastleggen, is wel een mooi voordeel.”

Toch zijn de camera’s volgens Jurriens dus niet nodig voor zulke waarnemingen. “Ik zeg altijd: als je ’s avonds een kwartiertje tot een halfuurtje buiten bent en het is mooi helder, dan is de kans groot dat je een vallende ster ziet.”

Vraag dat maar aan de buurman van Jurriens. “Mijn buurman laat altijd zijn hond uit ‘s avonds, en meestal als ik hem dan spreek dan zegt-ie: Ik heb er weer eentje gezien!”