Schemerdonker in Zoutkamp, op weg naar Geert Wilders die het dorp zal bezoeken. Op de hoek van de Sluisweg en Nittersweg staat een tractor, met grote kar, Friese vlaggen en omgekeerde driekleuren, diverse leuzen tegen Rutten, een handjevol mensen die erbij horen. Een eenvoudige vraag: zijn ze hier vanwege Geert Wilders? Een jonge vrouw geeft een eenvoudig antwoord: “Wij praten niet met de media want die verdraaien toch alles.” Een politiewagen stopt en een agent benadrukt dat de tractor geen overlast voor het verkeer moet geven. Dat komt goed, verzekert een van de actievoerders. Hij is nog bereid om uit te leggen dat de groep uit Friesland komt.
Het is heel stil aan deze kant van de Reitdiepkade. Twee Engelssprekenden met rugzakje zijn op weg naar het nabij gelegen restaurant. Een oude Zoutkamper met wandelstok is op weg naar het café-restaurant Aan de Haven, een van die gekleurde gebouwen helemaal aan de andere kant van de kade, waar Wilders wordt verwacht. Bij de deur van het restaurant staat Dora de Vries op Wilders te wachten. Zij heeft Wilders uitgenodigd: “Ik heb hem getwitterd en ik kreeg meteen een reactie dat hij langs zou komen,” vertelt ze. “Ik heb meer politici benaderd, maar hij reageerde meteen.” Nou ja, een van zijn voorlichters dan. Naar schatting 225 mensen, veel jongeren, wachten buiten. De voorlichter van Wilders laat weten dat er straks een persmoment is.
In de bovenzaal van het restaurant houden burgemeester Henk Jan Bolding, vertegenwoordigers van het COA en de politie gesprekken met inwoners van het dorp. De tijdelijke noodopvang van asielzoekers in het kamp bij de kazerne in de Marnewaard, geeft overlast in het dorp, geeft een gevoel van onveiligheid. Er wordt straf gediscussieerd, geen enkel onderwerp is taboe, het welbekende rijtje: van intimiderend gedrag, wildplassen, diefstal, rondhangen, de schade aan het imago van Zoutkamp als toeristisch dorp, de vrees dat de noodopvang permanent is en niet tijdelijk. Ineens snijdt hartelijk gelach door de zaal. Het is bloedserieus en toch nog wat humor. De opkomst, 21 personen – valt tegen.
“Het zijn er teveel, dat kan het dorp niet trekken”
Een jonge vrouw, ze woont vlak bij het centrum, zegt na het gesprek: “Er is goed geluisterd maar mijn gevoel van onveiligheid is niet weg. Het gaat om die lui die uit veilige landen komen. Op straat bier drinken en roken en zich intimiderend gedragen. Ik wil niet dat mijn kinderen dat zien. Met de Afghanen hebben we geen enkel probleem. Het zijn die mensen uit veilige landen die de overlast veroorzaken. Het zijn er teveel, dat kan het dorp niet trekken.”
Wachten op Geert. Ik sta aan de goede kant van de dranghekken, het lege vak. Een jongen vraagt me beleefd of ik straks een beetje aan de kant wil staan, want hij wil zo graag een selfie met Wilders. De voorlichter van Wilders, deurbewakers, politieagenten, die oude man met stok, wachten, en dan ineens is hij er. Omringd door beveiligers schrijdt hij voort, een gesprekje, een selfie, een hand schuddend, een zwerm fotograferende telefoons hangt in de lucht, het gaat er gemoedelijk aan toe. Bij de ingang van het restaurant ontmoet hij Dora. “Hij vertelde me dat we moeten oppassen dat de noodopvang niet permanent wordt,” zegt ze. “Als zo’n ding er een keer is, gaat het niet meer weg. Hij zal ons in Den Haag steunen maar we moeten bij de gemeenteraad zijn, want die gaat daarover. Het is wel mooi dat hij ons komt ondersteunen,” zegt ze met een tevreden glimlach. Na een half uur – om acht uur – is Wilders ineens vertrokken.
Van een gesprek met het gemeentebestuur is niks terecht gekomen. De gemeente was vooraf niet formeel geïnformeerd over het bezoek van Wilders, er is wel contact geweest over de beveiliging en over een gesprek met het gemeentebestuur. Burgemeester Bolding koos ervoor de gesprekken met de bewoners in alle rust af te ronden en het schikte Wilders niet om daar even op te wachten. Dat is jammer, het zou een interessant gesprek kunnen zijn geweest. Jammer is ook dat het persmomentje niet is doorgegaan. Er zijn wel vragen te bedenken over de zin van dit bezoek. Was het om stemmen te winnen? Wat houdt die steun vanuit Den Haag dan eigenlijk in?
Op de hoek met de Vishalstraat staan wat mannen na te praten. “Wat je er aan hebt, ik weet het niet. Als het aandacht voor de problemen van Zoutkamp oplevert, dan is het al heel wat,” zegt er een. Een groepje jongens legt uit dat het kort gezegd vooral om de foto’s gaat. Een van hen toont me met trots de selfie met Geert./BM
