Onderdendam ( Gr. ) Woensdag 16 November 2022, 06u10 ( Wintertijd ):

“ OZO- wind. Windkracht 3. Zwaar bewolkt. Een laag en zeer compact wolkendek hangt over het land en sluit de horizon hermetisch af. Pikdonker en het regent. Dat deed het gedurende een groot deel van de nacht al, merkte ik,  toen ik een paar keer uit bed moest, om te plassen. Dus vrolijk het regenpak weer aangesjord over een fiks aantal laagjes kleding. En naar buiten. Er is minder verkeer dan ik verwacht had voor de spits van woensdagochtend. Dat was direct te merken toen ik de weg overstak om het hoogholtje op te klimmen met onze hond.  Ik hoefde niet eindeloos te wachten aan de kant tot er een gaatje valt, veilig genoeg om tussen een lange rij van auto’s heen te glippen naar de overkant. Het is niet koud: elf tot twaalf graden. Maar het waait harder dan de windkracht 2 die mijn weersite aangaf. De wind tovert lange glinsterende vegen op de golven beneden. Dan trekt het verkeer toch aan. Een eindeloos lijkend zuigend geluid van autobanden op nat asfalt wordt luid hoorbaar. Het heeft weinig zin om hier, zes misschien wel acht meter boven het Boterdiep me nat te laten regenen in. Ik ga voorzichtig de zestien treden af en merk het meteen . De hele brug beneden en het plankier is bezaaid met dor blad van de treurwilg [ Salix babylonica etcetera ]. In het donker lichten de gele, lancet- vormige blaadjes op. Ze liggen overal en kruislings over elkaar heen. Toch is er maar een blik nodig om vast te stellen dat de wilg boven me nog behoorlijk in het blad zit. Er komt dus nog een hele massa blad naar beneden de komende weken. Dat wordt uitkijken, want de brug wordt niet schoongemaakt door de gemeente het Hogeland. Dan is de kans om hier beneden uit te glijden groot. Ik loop met Nantske het schelpenpaadje af en zet de eerste stappen op mijn wandelpad. Dat glanst uitnodigend in het donker. Als een geoliede piemel in een darkroom. Nantske , eenmaal van de lijn, gaat onmiddellijk gras eten in de berm.

Fanatiek jager

Bijna tot aan de hoek kan ik het in het donker een spiegelende pad voor me zien liggen. Wat tegenvalt is wind. Die heb ik praktisch op kop. De regen slaat in mijn gezicht en al snel beslaan mijn brillenglazen en kan ik nauwelijks meer iets onderscheiden. Nantske duikt de wei rechts in . Te zien aan het rode flikkeren van haar halsband. Ik fluit haar terug om te voorkomen dat ze te ver de diepe wei ingaat. Ze is dol op woelmuizen. Woelmuizen [ Myodes glareolus  L. ] behoren, ondanks de naam in het Nederlands niet tot de muizen maar tot de hamster- achtigen.  Gister namiddag telde ik in de wei wel vijf muizengaatjes per vierkante meter. Ik commandeer Nantske de wei uit. Gisteren wilde ze ook al zo’n nest uitgraven. Voor je het weet heb je een enorme kuil, want onze hond is een fanatieke jager. Ze ziet het langzamerhand als een spelletje . En rent voor me uit de wei uit, het pad op. Ik sla de hoek om en probeer zo hard mogelijk te gaan lopen. Moet wel telkens me omdraaien omdat het lijkt alsof bij onze hond er ineens alle fut eruit is. Ze sjokt wat door de regen. Die steeds heviger wordt. De eerste keer dat het tempo zakt, is bij de eerste essen- stobbe [ Fraxinus excelsior L. ]. Ik roep haar en we lopen weer verder terwijl de regen neer gutst. Zonder mankeren bereiken we het keerpunt. Achter me is het verkeer op de Middelstumerweg nu in volle gang. Koplampen rijgen zich aaneen in het duister. Druipend arriveer ik  op mijn keerpunt, de ree van herenboerderij de Haver, draai me om en ga op de terugweg.

Vervelend gevolg

De wind komt nu van opzij. Vaag kan ik de stallichten van vier boerderijen zien. Verder is het alleen maar duisternis. En een spiegelend lijntje dat mijn pad moet verbeelden, voor me . Het is duidelijk, hier valt niets meer te beleven. Ik moet nu allen maar zonder letsel op te lopen thuis zien te komen. Het gaat harder regenen. Alleen in Nantske is een nieuwe geest vaardig geworden . Enthousiast sprint ze naar huis. Niet bij te houden door deze wankele 79-jarige. Ik sla de hoek om voor het laatste stuk. Ineens schiet me een bericht in herinnering dat ik gisterochtend in het Dagblad v/h Noorden las met de kop  NAM reserveert 500.000 euro voor schade bodemdaling. Door de gaswinning daalt de Groninger bodem. Dat is vervelend voor de hele infrastructuur die onder onze huizen maar ook in het buitengebied ligt. Riolenstelsel, waterleidingen, gasbuizen, elektraleidingen en glasvezelkabels. Door bodembeweging kunnen breuken ontstaan in die buizen en lekkages veroorzaken. Om dat te repareren , ook in de toekomst, lijkt een half miljoen erg weinig. Maar er is meer. Geert –Jan ten Brink van het Waterschap Aa en Hunze gaf inzicht in nog een kwestie.  Als de bodem daalt, komt het water in sloten,maren en kanalen automatisch hoger te liggen ten opzichte van het land. Dat betekent dat, wil men nog landbouw kunnen bedrijven, er meer gepompt zal moeten worden. Ten Brink rekende uit dat het huidige gemaal in Termunterzijl dit allemaal niet in zijn eentje meer aankan. En dat er dus een extra  gemaal nodig is. Dat betekent dat zoals te verwachten was dat het bedrag dat de NAM gereserveerd heeft ten enenmale onvoldoende is.

Lieve kinderen

Dan heb ik nog niet eens over die andere bedreiging, de stijging van de zeespiegel door de klimaatverandering waarvan onduidelijk is  wat dat betekent voor een groot deel van de onze provincie dat vele meters onder N.A.P ligt. Inmiddels zijn de dijken aan de Waddenkant extra verhoogd. Maar of dat voldoende is? In ieder geval zal in de toekomst dan rond deze tijd de Goed Heilig Man, als hij met zijn paard over de daken rijdt, om pakjes in de schoorsteen te gooie,   slechts met zijn stoomboot ter hoogte van de dakgoot hoeven te varen. Geweldig voordeel, maar ja of er dan nog lieve kinderen zijn, valt wel te bezien………………………………………( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retreiver – jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners, 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen.