Onderdendam ( Gr. ) Woensdag 7 December 2022, 06u00 ( Wintertijd ):

“ W- wind. Windkracht 2. Half bewolkt. Pikdonker. Maar wel volle maan. Dat maakt het lopen een stuk gemakkelijker. Er is natuurlijk wel neerslag. Toen ik me nog stond te wassen om 5u00,  kletterde de ene bui na de ander tegen het badkamerraam. Daarom schoot ik eenmaal beneden snel in mijn regenpak. Dat gaat over mijn winterjas heen. Zo log als een Michelin- mannetje klim ik ,de twaalf treden van het bruggetje op met onze hond Nantske. Voor wie nu denkt hoe kan dat nou, het hoogholtje had toch zestien treden. Nee, vanaf de Bedumerweg- kant , die hoger ligt als oorspronkelijke dijkweg telt de brug twaalf treden. En aan de kant van het buitengebied die meters lager ligt , zijn er zestien treden. Vanaf mijn hoge standpunt kan ik in ieder geval de toplichten van het windmolenpark bij de Eemshaven zien. Ik noteer ergens in mijn achterhoofd dat ik daar een stuk of zes en twintig rode lichten zie.  De eerste bus naar Groningen komt te voorschijn op de Middelstumerweg. Duikt op achter de boerderij van Sieb- Klaas Iwema . Er blijkt niemand in te zitten, als hij vier minuten later langs komt rijden over de wegversmalling voor ons huis. Ik vraag me af of ik voor niets mijn regenpak heb aangetrokken. Er valt een beetje motregen, maar zo weinig dat het nauwelijks merkbaar is. Kijk toch nog even naar achteren , naar de volle maan. Rechts van ons huis, boven dat van Geerlof en Brenda Stavast staat hij te schijnen. Het schijnsel ervan is zo krachtig dat ik weinig sterren zie aan de wolkloze lucht. Niet kan ik bijvoorbeeld Aldebaran zien. Die moet vlak bij de maan staan en wordt nu totaal overstraald. Vlak daarboven zie ik de planeet Mars. En daar, een stuk hoger staat Capella te schitteren, de helderste ster van het sterrenbeeld Voerman [ Auriga ] . Meer naar het westen Betelgeuse,  de linker bovenste ster van Orion.  En nog verder een goede bekende, Procyon , van het sterrenbeeld de Kleine Hond [ Canis Minor ].  Bij elkaar valt het me toch nog mee. Snel ga ik naar beneden. Op het schelpenpad loopt voor het eerst deze ochtend in de berm mijn schaduw hinderlijk met me mee. Alsof iemand mij nogal dwingend herinnert aan een leven na de dood, diep onder de grond in het schimmenrijk . Snel duw ik die gedachtemaar weg. Kijk gulzig om me heen. Nu kan ik  ook de toplichten van het windmolenpark bij het dorp Farmsum aan de oostelijke horizon zien. Maar het beruchte park rond de N33 is in zijn geheel verborgen achter zware wolken. Daarentegen hoog in het oosten toch nog een vierde ster. De naam is  Arcturus , behorend tot het sterrenbeeld Ossenhoeder [ Boötes ]. En verderop nog Mizar , dan zijn we al bij de Grote Beer [ Ursa Maior ] beland. Ik kijk nog maar eens rond. Het landschap oogt mysterieus, alsof het bestoven lijkt met maanstof. Kleurt dof zilverachtig als een oud erfstuk dat nodig gepoetst moet worden met BRILLO. Ik zet mijn eerste stappen op mijn wandelpad. Laat Nantske vrij. Niemand, die als bij verrassing uit het dorp komt aanfietsen.

Poedertoren

Het is nu toch echt droog. Het pad is alleen zo nat dat het maanlicht er als in een spiegel in wordt weerkaatst. Het mooiste is dat te zien in de haakse bocht naar het zuiden. De weg als ingesmeerd met olie. Als een Turkse worstelaar. Heel kort laat ineens een smient  [ Anas penelope L. ] van zich horen. Rond deze tijd hoort de Kardingemaar al vol te zitten met die vogels. Ze komen vanuit Scandinavië  om hier te overwinteren. Maar tot nu toe bleef het angstwekkend stil.  Nog een vogelgeluid. De haan van Jan Dijkema aan de overkant van het Boterdiep begint te kraaien. Geen enkele haan in het dorp neemt het stokje over. Vanaf de hoek kan ik minder ver kijken dan ik verwacht had. Dat komt omdat de rij meidoorns lange schaduwen in de tegenoverliggende wei werpt dwars over het pad. Eenmaal op het struikloze stuk heb ik daar geen last meer van. Ik kan nu weer kilometers ver kijken. Hé, de kerstverlichting op de poedertoren van de Friesland Campina brandt niet. Niet zo gek,want vanochtend trof ik op www.melkvee.nl,   een door melkveehouders vaak geraadpleegd nieuwssite,  een verhaal aan van Hermien van der Aa , gisteren gepost. Vanwege het bijzondere belang neem ik het hier in zijn geheel over:

‘ FrieslandCampina sluit per 1 oktober 2023 een poedertoren op de productielocatie in Bedum. Dit is het gevolg van een strategische keuze om in Bedum alleen nog maar Deminal 90 te produceren, een hoogwaardig basisingrediënt voor kindervoeding. De productie van de overige poeders verplaatst zich naar andere locaties.

„Binnen FrieslandCampina werken we continu aan de optimalisatie van ons productienetwerk. Deze herschikking leidt tot betere benutting van onze poedertoren- capaciteit, waardoor we onze concurrentiepositie kunnen versterken en beter op de kansen in de markt kunnen inspelen. Ik realiseer me dat deze mededeling voor de medewerkers in Bedum een moeilijke boodschap is. Uiteraard zullen we ons uiterste best doen alle betrokkenen de komende periode zo goed mogelijk te begeleiden”, laat Herman Ermens, directeur van FrieslandCampina Ingrediënten weten in een reactie. In Bedum werken in totaal rond de 300 mensen, het sluiten van de poedertoren leidt tot een verlies van 50 banen.

Grijpgrage vingers…

Alsof  je een knal krijgt tegen je kop krijgt . Zo vlak voor Kerstmis. Op de achtergrond speelt volgens mij ook nog wat anders. Het indampen van melkpoeder is een dure onderneming bij de huidige gasprijzen.  Ik vermoed dat kritisch wordt gekeken naar het aantal locaties waar ‘gestookt ‘moet worden. Ik zal ze missen vooral in de winter die dikke witte rookpluimen. En dan te bedenken dat nog geen paar jaar geleden er een plan lag om het Boterdiep om te leggen ten behoeve van de uitbreiding van een heel nieuwe fabriekscomplex dat in de bedding van het kanaal zou worden aangelegd. En voorzien zou worden van twee enorme , nieuwe poedertorens van 50 meter hoog,  die het landschap totaal zouden domineren.  Een groep actieve mensen uit Onderdendam en Bedum voerden actie tegen de omlegging van het Boterdiep. O.a.  omdat  belangrijke historische zichtlijnen in het landschap voor goed zouden verdwijnen. En het Boterdiep dat al bestaat sinds de vroege middeleeuwen van groot historisch belang is.  Vooral de provincie, in de persoon van de toenmalige gedeputeerde William Moorlag had zich sterk gemaakt voor dat plan. Zelfs de raad van Bedum kreeg geen inzicht in de geheim gehouden intentieverklaring van 15 Maart 2015 tussen Friesland Campina, de gemeente Bedum en de provincie. De inmiddels opgerichte Stichting Behoud Boterdiep maakte tot schrik van de bestuurders deze informatie bekend en gaf op een laatste informatieavond voor raadsleden en andere geïnteresseerden aan hoe enorm massaal het nieuwe complex zou worden. De hele procedure kan worden gezien als een behoorlijke aantasting van de locale democratie door een andere overheid. Het verzet onder de bevolking werd zo groot dat het hele plan door Friesland Campina zelf werd afgeblazen. Daar moest ik aan denken terwijl ik inmiddels terug naar huis liep. Voor even was het mooie Groningse landschap gered uit de  grijpgrage vingers van hen die schijnbaar nooit genoeg schijnen te hebben…………………………………..( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retreiver – jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners, 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen ).