NAV: Kostprijs consumptieaardappelen stijgt verder door

DRONTEN – Fritesaardappelen die in 2023 vanaf kleigrond afland worden geleverd resulteren in een kostprijs van 20,7 cent/kg. Dat is 4,6 cent meer dan dit jaar. Fors hogere contractprijzen zijn dan ook broodnodig om de teelt interessant te houden. Dit stelt de Werkgroep Consumptie Aardappelen (WCA) van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) op basis van eigen kostprijscalculaties.

De kostprijs van consumptieaardappelen zal komend jaar verder doorstijgen. Dat stelt de Werkgroep Consumptie Aardappelen (WCA) van de NAV. Ze heeft een inschatting gemaakt van de kostprijs voor komend seizoen 2023. Voor het lopende seizoen (oogst 2022) hebben aardappeltelers reeds een flinke kostenstijging voor hun kiezen gekregen. Volgens de WCA zullen de kosten komend jaar verder doorstijgen. De afnemers houden daar al rekening mee. Zo blijkt uit eerste signalen dat de verwerkende industrie flinke verhoging van de contractprijzen voor fritesaardappelen gaat presenteren.

Berekening

Op basis van eigen calculaties komt de WCA op een kostprijs van klei-aardappelen afland te leveren in 2023 van 20,7 cent/kg. Dit 4,6 cent/kg meer dan dit jaar. Voor levering vanuit de schuur in week 17 calculeert WCA een kostprijs van 27,4 cent/kg tegen 23,7 cent dit jaar. De kostprijs is berekend exclusief BTW en exclusief beregeningskosten. De WCA rekent voor één beregeningsbeurt van 25 mm 270 euro per hectare. De teelt- en bewaarkosten zijn voor seizoen 2022 al fors gestegen en de WCA verwacht dat deze kostenstijging komende seizoen stevig doorzet. De kosten van arbeid, meststoffen, slijtdelen en energie stijgen meer dan gemiddeld. Door de forse inflatie is de gemiddelde stijging ook al behoorlijk.

Marge

De WCA rekent altijd een marge van 15 procent op de kale kostprijs voor het risico dat de boer neemt. Door het extremer wordende weer en het wegvallen van vele essentiële gewasbeschermingsmiddelen is deze marge ook meer dan nodig. Voor 2023 komt de kostprijs (incl. marge) voor de afland levering voor fritesaardappelen op zandgrond op 18,4 cent/kg en op klei afland op 20,7 cent/kg. Voor leveren uit de schuur komt de kostprijs (incl. marge) op zand op 25,0 cent/kg en voor klei op 27,4 cent/kg. Ter vergelijking: de kostprijs (incl. marge) voor klei-aardappelen uit de schuur bedroeg in 2010 15,1 cent/kg. Bij de hier berekende kostprijzen zijn de beregeningskosten niet meegenomen. In het huidige klimaat is twee keer beregenen bijna ieder jaar nodig en daarmee stijgt de kostprijs met 1 cent/kg.

Conclusie

De eerste signalen zijn dat de fritesindustrie met forse verhogingen van de contractprijzen komt. Volgens de WCA tonen haar berekeningen aan dat deze ook meer dan nodig zijn. De nu bekende prijzen zijn niet of nauwelijks voldoende om een kostendekkende teelt te realiseren. Het zal sterk afhangen van de verdere voorwaarden of fritesaardappelen op contract voor de teler aantrekkelijk zal zijn.

Tafelaardappelen

De WCA kijkt ook naar het verschil in de kostprijs tussen fritesaardappelen en tafelaardappelen. De conclusie is dat de kostprijs van tafelaardappelen bij een gelijke opbrengst tussen de 2,5 en 3 cent/kg hoger is. Omdat opbrengsten en kwaliteitseisen nogal uiteen lopen is het voor tafelaardappelen zeker nodig om een kostprijs te berekenen voor de eigen situatie. Omdat de financiële gevolgen wanneer de vereiste kwaliteit niet wordt gehaald groot kunnen zijn. Een 15 procent risico-marge voor tafelaardappelen is dan ook zeker nodig, aldus de WCA.

Al 12 jaar

Sinds 2010 berekent de WCA ieder jaar de kostprijs van consumptieaardappelen voor een voorbeeldbedrijf op de zand- en op kleigrond. Deze berekeningen worden steeds op dezelfde manier uitgevoerd, zodat ze steeds goed vergelijkbaar zijn.