Taalgebruik in Voorjaarsnota: ‘Het is bestuurlijke arrogantie’

Hervormingsagenda, meicirculaire, NJOB, netvang. Het taalgebruik in de Voorjaarsnota van de gemeente Het Hogeland getuigt volgens inwoner Fred van Hessen van ’bestuurlijke arrogantie’. In de nota staan termen en afkortingen die totaal onbekend zijn bij Van Hessen en volgens hem ook bij ‘de gewone mensen’.

Afgelopen woensdag werd in de raadszaal van gemeente Het Hogeland de Voorjaarsnota 2025 behandeld. Het doel van de Voorjaarsnota is volgens de gemeente tweeledig: het geeft de raad inzicht over de voortgang van het lopende begrotingsjaar en het geeft kaders voor de opstelling van de begroting voor het volgende jaar met bijbehorende meerjarenraming.

De ruim 90 bladzijden tellende Voorjaarsnota is voor sommige inwoners een doorn in het oog. Het is niet de inhoud waar ze niet blij van worden, maar het taalgebruik zit hen dwars. Tijdens raadsvergaderingen hebben inwoners vijf minuten spreektijd. Fred van Hessen maakte gebruik van die gelegenheid om zijn ongenoegen over het taalgebruik in de Voorjaarsnota duidelijk te maken aan de raad en het college. Hij probeerde de Voorjaarsnota door te werken maar kwam niet verder dan pagina 60. “Daar bleek de bodem bereikt van mijn geduld”, zegt hij in zijn spreektijd tegen de raad en college. Hij zegt dat van lezers van de nota wordt verwacht dat ze kennis hebben van de gehanteerde systematiek, afkortingen, terminologie en het ‘voortdurend meedogenloze bestuursjargon’.

Van Hessen realiseert zich dat de Voorjaarsnota is geadresseerd aan de raad, maar volgens hem is de nota in feite ook niet geschreven voor de gewone mensen. En dat vindt hij bestuurlijke arrogantie. “Het ontbreken van enige tegemoetkomendheid voor op dit gebied niet-geschoolden bevat daardoor de boodschap ‘wie er geen verstand van heeft moet zich er ook maar niet mee bemoeien’. Dat is feitelijk de omgekeerde wereld”, aldus Van Hessen.

Meicirculaire
Van Hessen wil graag dat er bij de toekomstige Voorjaarsnota een duidelijke toelichting komt. In de huidige nota staan termen en afkortingen die hem totaal onbekend zijn. “Hervormingsagenda, meicirculaire, NJOB, netvang, beleidsarm, enzovoort”, noemt van Hessen op.

Maar niet alleen de inspreker heeft moeite met al die termen en afkortingen, ook raadsleden weten soms niet wat ze betekenen. Tijdens de vergadering werd wethouder Stefan van Keijzerswaard onderbroken door raadslid Linda Visser toen hij de afkorting IST in de mond nam. Zij wilde weten waar de afkorting voor staat. Na de uitleg (‘Integrale Sociale Teams’) bekende Van Keijzerswaard dat hij in het begin in zijn functie als wethouder zich ook al afvroeg wat de afkorting betekende. “Maar je ziet, na drie jaar word je er gewoon in meegezogen”, glimlacht Van Keijzerswaard.

Geen Jip en Janneke-taal
CDA-raadslid Harma Dost zegt dat zij ook niet altijd alles weet maar wel de context van bepaalde dingen snapt. “Uiteindelijk moet het voor de inwoners ook te begrijpen zijn”, aldus Dost. Inspreker Van Hessen vindt dat het geen Jip en Janneke-taal hoeft te zijn. “Je kan ook in gewoon goed Nederlands dingen vrij duidelijk zeggen en maken wat je bedoelt”.

Door Bernd Kruyt