Twijfels bij ouders over Jeugdbescherming Noord: ‘Je wordt al snel veroordeeld’

Door Jeroen Kunst

Het voortbestaan van Jeugdbescherming Noord staat op losse schroeven, schreven wij al eerder. Uit een recent rapport van de inspecties Gezondheidszorg & Jeugd en Justitie & Veiligheid bleek dat gezinnen in Groningen en Drenthe niet op tijd de hulp krijgen die ze nodig hebben. We spraken met een ouderpaar dat geen goede ervaringen heeft met Jeugdbescherming Noord. Hoewel het nu beter gaat, blikken ze met weinig plezier terug op een roerige periode. Ze onderschrijven volledig dat de jeugdorganisatie veel te weinig persoonlijke aandacht heeft gehad voor mensen.

Binnen de gemeente Het Hogeland staan 38 kinderen onder de hoede van de organisatie, op een totaal aantal van achtduizend kinderen in de gemeente. Niet overal is er de afgelopen jaren vooruitgang geboekt. Gezinnen moeten vaak lang wachten op hulp en meestal is er geen vast aanspreekpunt. Peter en Janet zijn inwoners van de gemeente Het Hogeland en willen om privéredenen niet met hun eigen naam worden genoemd. Ze herkennen zich in het beeld dat wordt geschetst van Jeugdbescherming Noord. Ze hebben een dochter en sinds zes jaar een pleegkind. Nadat de screening voor het pleegkind was afgerond, leek het stel klaar voor de start.

Veilig thuis

’’We hadden alles op orde dachten we en werden voor ons pleegkind gekoppeld aan een voogd van Jeugdbescherming Noord’’, vertelt Peter. ’’Nadat de eerste voogd, waarmee we overigens een goed contact hadden uit beeld verdween, kwam er een tweede op ons pad en toen ging het snel bergafwaarts. We moesten ons voor van alles en nog wat verantwoorden en van samenwerking was geen sprake. Dit heeft er in onze situatie toe geleid dat ons pleegkind bijna werd overgeplaatst, omdat we plotseling in beeld kwamen bij het meldpunt Veilig Thuis. Het heeft ontzettend lang geduurd voordat deze kwestie achter de rug was. De melding was onterecht en is gelukkig ingetrokken, maar dit moest wel via de rechtbank worden geregeld. Dit is ons niet in de koude kleren gaan zitten. De beslissingen bij Jeugdbescherming Noord worden heel snel genomen. Waar medewerkers zich normaal gesproken moeten verantwoorden voor de stappen die ze willen (in)zetten was hier in onze situatie bijna geen sprake van. Er is nauwelijks empathisch vermogen en je wordt al snel veroordeeld, voordat er bewijs is.’’

Verantwoordelijkheid

Jeugdbescherming Noord moet periodiek bezoeken afleggen om er op toe te zien dat pleegouders hun verantwoordelijkheid dragen. In het leven van Peter en Janet was de organisatie nauwelijks zichtbaar vervolgt Janet. ’’Normaal gesproken zou je viermaal per jaar een bezoek mogen verwachten, maar in ons geval hebben we ze maar twee keer gezien in zes jaar tijd. Deze contactmomenten hebben diepe sporen achtergelaten in onze levens. Het scheelde niet veel of we waren ons pleegkind kwijtgeraakt en nog steeds vragen we ons af waarom. Wij zijn mensen die zeggen wat we vinden, maar ze luisteren gewoon niet. De tijden zijn inmiddels gelukkig wel veranderd. Het gaat nu goed, want we hebben tegenwoordig een nieuwe voogd van Jeugdbescherming Noord met wie de contacten een stuk beter verlopen.’’

Client Coördinatie Punt

Waar Jeugdbescherming Noord in de meeste gevallen direct in beeld moet komen, hebben Peter en Janet andere ervaringen. Jeugdbescherming Noord werkt niet met een wachtlijst en laat via een woordvoerder weten dat iedere maatregel die de kinderrechter uitspreekt normaal gesproken meteen wordt opgepakt. ’’In ongeveer tachtig procent van onze maatregelen zien we de jeugdige en het gezin binnen vijf dagen, brengen we de risico’s in beeld en maken een plan van aanpak binnen de gestelde normen. Dit doet ons Client Coördinatie Punt (CCP) met een vaste medewerker voor het gezin in deze beginfase. Nadat het plan van aanpak is gemaakt wordt een vaste jeugdbeschermer aangewezen of wordt gewerkt met het Cliënten Regie Team (CRT), die een vaste contactpersoon aanwijst. Door zo te werken is er tijdig contact, goed zicht op de veiligheid en wordt er een plan gemaakt en uitgevoerd. Hoewel niet alle jeugdigen en gezinnen met deze aanpak een vaste jeugdbeschermer hebben, hebben zij wel een vast contactpersoon die op de hoogte is van wat er in het gezin speelt. Bij spoed of crisis wordt er direct actie ondernomen. Bij overige situaties duurt inzetten van daadwerkelijke hulp vaak langer. Vooral omdat wij hiervoor afhankelijk zijn van de externe partijen die we inschakelen voor specialistische hulp waar vaak wachttijden bestaan, omdat zij ook met personeelstekorten kampen.’’

Veiligheid

De personeelstekorten bij Jeugdbescherming Noord lieten in het leven van Peter en Janet diepe sporen achter. De organisatie wil het tij keren, als de toekomst van de organisatie gewaarborgd blijft, zegt de woordvoerder: ’’De contactmomenten tussen onze jeugdbeschermers en de kinderen en gezinnen is afhankelijk per maatregel en de fase waarin dit zich bevindt. In de opstartfase is het contact vaak intensiever dan in de fase waarin de veiligheid is geborgd en de ingezette zorg wordt verleend. Afgelopen jaren zijn we er door de problemen binnen de organisatie onvoldoende in geslaagd om al onze kinderen en gezinnen voldoende te spreken. Sinds de ingezette verbeteringen hebben wij de afspraak dat wij kinderen met een voogdijmaatregel minimaal vier keer per jaar zien.  Als het nodig is, worden kinderen en gezinnen vaker gezien en gesproken.’’

Herstelplan

De problemen bij Jeugdbescherming Noord spelen al geruime tijd. Er is nog een lange weg te gaan, maar de organisatie hoopt met een herstelplan en de inzet van aanvullende financiële middelen haar doelen in de toekomst te bereiken. ’’Een kleine twee jaar geleden, in het begin van 2024, werd duidelijk dat jeugdigen en gezinnen te laat werden gesproken, dat plannen niet op tijd werden gemaakt en jeugdhulp niet op tijd werd ingezet. Dit kwam omdat de jeugdbeschermers en jeugdreclasseringswerkers al te lang onder een te hoge werkdruk moesten werken. Steeds meer jeugdbeschermers en jeugdreclasseringswerkers meldden zich ziek of verlieten de organisatie en er werd niet genoeg gedaan om ziekte of vertrek op te vangen met nieuwe jeugdbeschermers. Daardoor werkten de overgebleven medewerkers steeds harder in steeds moeilijker omstandigheden en liep de hulp aan jeugdigen en gezinnen nog verder vertraging op. Door al deze organisatorische problemen zijn niet alle jeugdigen op tijd en genoeg gezien en gesproken. Sinds maart geven we onder leiding van onze nieuwe bestuurder uitvoering aan ons herstelplan. Jeugdbescherming Noord heeft dit jaar van gemeenten aanvullende financiële middelen gekregen om te investeren in meer jeugdbeschermers om de werkdruk te verlichten. Daardoor is steeds meer ruimte ontstaan om de achterstanden weg te werken en meer tijd te maken voor de zorg en ondersteuning van de jeugdigen en gezinnen om wie het gaat. Het Keurmerkinstituut heeft in de afgelopen audits de verbeteringen kunnen toetsen en wij verwachten dat zij dit ook meeneemt in haar besluit omtrent ons certificaat.’’

Adoptie

Van het oorspronkelijke enthousiasme om een pleegkind in huis te nemen is inmiddels niet veel meer over. ’’We wilden graag een kind in huis nemen, omdat we naast ons eigen kind geen tweede kind meer konden krijgen. Dan kun je denken aan adoptie, maar dit is een heel lang proces. Daardoor kwamen we uit bij ons pleegkind die het ook gewoon verdient om onder goede omstandigheden op te groeien. Onderweg naar dat doel hebben we heel wat blokkades moeten overwinnen. Als we dit hadden geweten, dan hadden we na veel twijfel uiteindelijk wel ja gezegd vanuit liefde voor het kind dat we in huis hebben genomen. Dit neemt niet weg dat we de afgelopen jaren liever anders hadden gezien.’’

RTV Noord liep onlangs mee met twee jeugdbeschermers.

Foto: Jeroen Kunst.