Column: raadsleden in de knel

Het zijn moeilijke tijden voor de raadsleden van Het Hogeland. Ik heb een aantal raadsleden gesproken en de dossiers WEC en MFA Bedum houden lokale politici ofwel uit hun slaap of ze zeulen de dossiers als een zware last door de dag met zich mee. De opgevoerde druk vanuit hun fractie of het gesloten coalitieakkoord maakt het haast onmogelijk om dát te doen waarom kiezers jou hun vertrouwen hebben gegeven. Dat maakt boodschappen doen of een ommetje door het dorp tot een ware martelgang. Je wilt wel van de daken schreeuwen: “Ik ben het met jullie eens, ik wil jullie zo graag steunen maar ik mag niet!” Hoe frustrerend is dat!

Raadslid zijn is als een amateursporter op hoog niveau, maar dan in een oneerlijke competitie.

Tijdens de Dag van de Raad die op vrijdag 9 april werd gehouden, sprak André Krouwel, politicoloog, universitair hoofddocent) over de discrepantie tussen de topsporters van het college en de amateurs in de raad. Het college maakt gebruik van het ambtenarenapparaat, externe, dure adviesbureaus en een oneindig groot netwerk. Het college (ver)draait moties, laat rapporten schrijven en als de rapportage niet geheel in haar straatje past, dan laten ze er toch nog maar één schrijven. Cijfers worden uitgelegd zoals die het college passen. En het raadslid? Het raadslid wordt geacht alles voor zoete koek te slikken. Kijk eens naar de raad in gemeente Het Hogeland; hoeveel financieel deskundige raadsleden zitten daarin? Misschien een handjevol?

Tijdens dezelfde digitale bijeenkomst van de belangenvereniging van raadsleden pleitte Douwe Elzinga, hoogleraar staatsrecht en hoogleraar constitutioneel organisatierecht, voor versterking van de raad door meer budget voor griffie & onderzoek, voor belangenverenigingen die sterker aan de bel moeten trekken en voor een sterkere tegenmacht (oppositie).

Omtzigtgate mag de nationale politiek al een dikke week in haar grip hebben, op lokaal gebied gebeurt precies hetzelfde. Het college neemt de macht; de coalitiepartijen verdedigen het college, coalitieakkoord en hun wethouders; de raad volgt (vaak door onvoldoende middelen) de voorstellen op en het individuele raadslid heeft de fractie maar te volgen. De oppositie heeft helemaal niets in te brengen. Van dualisme is geen sprake.

Misschien even tijdens dat ene debat over MFA Bedum op 9 december, maar inmiddels is de toen unaniem ingediende motie door het college weer vakkundig omgebogen naar een totaal ander voorstel.

Ook de ‘normale’ burgers hebben grote moeite met de afstand tot het  gemeentebestuur.

Annemarie Heite uit Bedum heeft op 7 december 2020 een WOB-verzoek (Wet Openbaarheid van Bestuur) ingediend om informatie omtrent het MFA in de openbaarheid te krijgen.

De opgevraagde informatie kwam maar niet. Diverse telefoontjes en mailtjes om te vragen waar de informatie bleef, hadden geen resultaat. Pas nadat Annemarie Heite op 9 april via Twitter burgemeester Bolding hierop aansprak, volgde op vrijdag 9 april 2021 om 22.48 uur een beperkt aantal stukken. Ook aan de gemeenteraadsleden zijn deze stukken vrijdagavond toegezonden.

Uit het ‘Raadsvoorstel collegevergadering Het Hogeland van 24 november 2020’ blijkt dat het college zeer positief is over het MFA.

Op 27 november stelt het college echter vast dat de MFA nul procent kans heeft op een bijdrage vanuit het NPG en besluit daarom te stoppen met de MFA.

Op 26 augustus 2020 wordt een ambtelijk rapport opgesteld over de haalbaarheid MFA. Het concept raadsvoorstel- dat nu naar aanleiding van de WOB- aanvraag van mevrouw Heite openbaar is geworden -heeft de raad nooit bereikt! De raadsleden zijn op 26 november 2020 per memo geïnformeerd dat het college stopt met de MFA. Het haalbaarheidsrapport van 26 augustus 2020 is opgeleverd is nooit ingebracht in een raadsvergadering.

Ook in de raadsvergadering van 9 december is het haalbaarheidsrapport niet toegevoegd aan de officiële stukken!

* Saillant detail, in het rapport wordt het later door de wethouder De Vries aangehaalde ‘geen noodzaak in verband met centrumplan Bedum’ geen enkele maal genoemd, sterker nog ook in de tussenfase van 9 december 2020 tot begin maart 2021 is de noodzaak vanwege het centrumplan Bedum nooit genoemd in de in totaal 9 gesprekken die de bestuursleden van de stichting MFA met het college en ambtenaren hebben gevoerd!

Het college neemt de Macht, maar vergeet vaak een belangrijk punt: de gemeenteraad is de baas, ook in gemeente Het Hogeland. Het wordt tijd dat de gemeenteraad zich (ook) laat gelden in de grote projecten. De raadsleden moeten alle middelen kunnen inzetten om informatie te verzamelen, antwoorden te krijgen om vervolgens afgewogen vóór of tegen een collegevoorstel te stemmen.

Voor het eerst sinds ik de gemeentepolitiek volg hoor en voel ik de worsteling van een aantal raadsleden, welwillende burgers die voor een schamele vergoeding een berg werk verzetten. Door de vaak onnavolgbare werkwijze van het ‘bijzondere’ college, afdeling communicatie, het dichtgetimmerde coalitieakkoord zich steeds vaker moeten verdedigen, geen waardering krijgen en het eigenlijk nooit goed doen in de ogen van bijvoorbeeld (mede)burgers en pers.

Kijk eens naar de verkiezingsbeloftes. Week jezelf los van coalitieakkoord, achterkamertjespolitiek, fractie-discipline en kijk eens in de spiegel: ú bent de baas en ú bent door de eigenlijke macht (de burger) gekozen om een zorgvuldig afgewogen besluit te nemen. Alleen zo kan het vertrouwen in de lokale politiek worden hersteld en wordt u niet de door het college vooruitgeschoven boeman in uw leefomgeving.

Cees van de Meent