HET HOGELAND – De gemeente het Hogeland wil ruim 1.200 karakteristieke panden in de oude gemeenten De Marne en Winsum beter beschermen. Een bestemmingsplan moet die bescherming gaan waarborgen. Dat plan is inmiddels in procedure.
De bescherming houdt ook verband met de aardbevingen. Als gevolg van die bevingen worden veel waardevolle gebouwen gesloopt. In de voormalige gemeenten Bedum en Eemsmond bestonden al bestemmingsplannen voor zulke panden.
De inventarisatie van de panden is gebeurd aan de hand van luchtfoto’s en observaties vanaf de weg. Gekeken is onder meer naar de cultuurhistorische en architectonische kwaliteit. Ook de ligging en de authenticiteit hebben een rol gespeeld.
De eigenaren van de betreffende panden zijn inmiddels door de gemeente over de plannen geïnformeerd. Zij hebben de gelegenheid om op de voornemens te reageren.
De bescherming geldt – in tegenstelling tot gemeentelijke monumenten en rijksmonumenten – alleen voor de buitenkant van panden. Eigenaren kunnen echter verzoeken ook het interieur te beschermen door een status als gemeentelijk monument aan te vragen. De opname van een pand in het bestemmingsplan biedt de eigenaar een aantal voordelen.
Eigenaren van panden die geen boerderij zijn, kunnen een beroep doen op de kennis en expertise van het Erfgoedloket Groningen. Ook kunnen ze tegen gunstige voorwaarden geld lenen voor (groot) onderhoud. Er wordt gewerkt aan financiële regelingen voor eigenaren van karakteristieke boerderijen.
Voor rijks- en gemeentelijke monumenten geldt een sloopverbod. Voor karakteristieke panden geldt dat verbod niet. Wel worden aanvragen voor sloop, gedeeltelijke sloop en vernieuwing kritisch tegen het licht gehouden. Bekeken wordt dan of geheel of gedeeltelijk behoud mogelijk is.
Het voorontwerp facetbestemmingsplan en facetbeheersverordening liggen nu ter inzage. De gemeenteraad stelt beide stukken naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021 vast.
Verantwoordelijk wethouder Eltjo Dijkhuis: “Het Hogeland is een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. Daar zijn maar liefst bijna 600 gemeentelijke en rijksmonumenten te vinden. Maar die vertellen maar een deel van het verhaal. Er zijn veel meer panden die Het Hogeland tot Het Hogeland maken. Die karakteristieke panden verdienen meer bescherming dan nu het geval is. Ook die zijn het waard voor het nageslacht zeker te stellen omdat ze deel uitmaken van ons rijke erfgoed.”
