“Regeren is de moeite waard, maar het voelt als een spijkerbed,” zegt Gert-Jan Segers, lijstrekker van de ChristenUnie (CU). In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen is de CU stabiel in de peilingen. Wordt de partij door de kiezers beloond voor de verantwoordelijkheid die is genomen in het kabinet-Rutte III?
In het kabinet-Rutte III stonden de twee ministers van de ChristenUnie een aantal keren in het oog van de storm. Carola Schouten – minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) – kreeg als verantwoordelijk minister te maken met de complexe problematiek rondom de stikstofcrisis. Arie Slob – minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) – was verwikkelt in een mede door hemzelf gecreëerde ‘rel’ over homo-onvriendelijke verklaringen die reformatorische scholen scholieren lieten ondertekenen.
Gert-Jan Segers wil de huid duurder verkopen
De CU was met 5 zetels het kleine broertje in het kabinet-Rutte III. De kabinetsformatie was de langste in de Nederlandse geschiedenis. Vooral op medisch-ethisch terrein vlogen de CU en D66 elkaar in de haren. Onder het motto: ‘We agree to disagree’ werden thema’s zoals euthanasie en abortus op de lange baan geschoven. In de peilingen is de CU een stabiele factor, het aantal zetels zweeft ergens tussen de 5 en 7 zetels. Mocht de partij na de verkiezingen weer aan de formatietafel deelnemen, dan moet de huid duurder worden verkocht, aldus Segers.
In het verkiezingsprogramma ‘Kiezen voor wat echt telt’ pleit de partij voor het verhogen van het minimumloon met ten minste 10 procent tot maximaal ruim 21 procent. Het minimumjeugdloon stijgt hierbij ook mee. Daarnaast wil de partij dat werkenden met gewone inkomens – van het minimumloon tot ongeveer twee keer modaal – netto meer overhouden. Daarom moet de loon- en inkomstenbelasting omlaag en worden winst, vermogen en vervuiling meer fiscaal belast. Ook wordt de bijstand omgevormd naar een basisbaan.
‘’De ChristenUnie wil 80 duizend ouderenwoningen”
De CU pleit voor een ‘fonds voor de samenleving’ met een budget van 100 miljoen euro. Het fonds moet een aanvulling zijn op de gemeentelijke budgetten en moet lokaal worden ingezet, bijvoorbeeld voor het ondersteunen van burgerinitiatieven, mantelzorgondersteuning en vrijwilligers(loketten). Om de verpleeghuissector te ontlasten en om beter te voldoen aan de wensen van ouderen, moet er volgens de CU 1 miljard euro beschikbaar worden gesteld voor ‘ouderenhofjes’ en generatiewoningen. ‘’De ChristenUnie wil dat er de komende kabinetsperiode 80 duizend ouderenwoningen worden gerealiseerd. Daarbij gaat het niet alleen om woonzorgprojecten waar uitsluitend ouderen wonen, maar ook om initiatieven als burgercoöperaties, meergeneratiewoningen, inclusieve wijken en hofjes.’’
Niet geheel onverwachts blijft de CU tegen euthanasie als de persoon in kwestie niet ernstig ziek is: ‘’De overheid is er om kwetsbaren te beschermen, niet om hulp te bieden bij zelfdoding.’’ Bij toekomstige euthanasie-aanvragen pleit de partij voor strenger toezicht dan dat op dit moment het geval is. Het eigen risico in de zorg wordt bevroren op 385 euro. De partij is van mening dat het eigen risico bijdraagt aan het bewustzijn van de zorgkosten, maar dat werkt volgens hen niet als je na één dure ziekenhuisbehandeling direct door je hele eigen risico heen bent. Daarom pleit de partij voor het indelen van behandelingen in verschillende categorieën, op deze manier betaal je bijvoorbeeld per keer 25 euro, 50 euro of 100 euro.
In het onderwijs staat de CU pal voor de vrijheid van ouders om een school te kiezen die het best bij hun levensovertuiging aansluit, of dat nu bijzonder of openbaar onderwijs is. ’’De vrijheid van artikel 23 om een school met een eigen identiteit op te richten, mag niet worden aangetast.’’ Daarnaast is de CU voorstander van het opnieuw invoeren van de basisbeurs voor studenten. Voor uitwonende studenten bedraagt dit 550 euro per maand.
De CU steunt het voorstel van de Europese Commissie voor 55 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Om deze doelstelling te bereiken wil de CU met name inzetten op zonne- en windenergie als duurzame energiebronnen. Ook kernenergie ziet de CU als een optie, al gaat de voorkeur uit naar andere duurzamere vormen. ‘’Nieuwe kerncentrales sluiten we niet uit, maar gelet op de nadelen die aan de huidige generatie kerncentrales kleven – met name de afvalproblematiek – hebben duurzame vormen van energie onze voorkeur.’’ Met een nog te realiseren ‘bossenstrategie’ wil de CU 10 procent meer bos in Nederland aanleggen, omgerekend zo’n 55.000 voetbalvelden aan extra bos.
De afgelopen vier jaren heeft de ChristenUnie zichzelf als kleine partij staande gehouden in Rutte III. Bij tijd en wijle heeft de partij zich politiek goed geprofileerd en was brutaler dan dat de buitenwereld vooraf had voorzien. Onderaan de streep was de CU natuurlijk nodig voor een meerderheid in beide Kamers, de peilingen laten echter wederom een sterk verdeeld politiek landschap zien. De kans is dus aanwezig dat de ChristenUnie ook bij de komende coalitieonderhandelingen weer aan mag schuiven. Al het is uiteraard eerst aan de kiezer 17 maart, wie weet kan de CU vriend en vijand verrassen.
Julian Uil
