Jan Willem Nanninga, de Hogelandse fractievoorzitter van de PvdA, zal de geschiedenis ingaan als ijsbreker in de lokale democratie. Zijn voorstel om een burgerforum in te stellen voor de invoering van de Omgevingswet kreeg een ruime meerderheid in de gemeenteraad.
De Omgevingswet, een monsterwet die 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur, landbouw, industrie wonen, water, bundelt, komt er aan. Deze bundeling van wetten en honderden regelingen heeft vergaande gevolgen voor gemeenten en waterschappen. Deze éne Omgevingswet moet leiden tot een eenduidige aanpak van het omgevingsrecht, zo kort mogelijk samengevat. Het is een monsterwet waar men in Den Haag zwaar mee in de maag zit en waarvan de uitvoering steeds weer wordt uitgesteld. Ondertussen moet het gemeentebestuur in het gebied tussen Lauwersoog en de Dollard en het Van Starkenborghkanaal de voorbereidingen ter hand nemen. Met uiteraard reeds een groeiende industrie van adviesbureaus, advocaten in de startblokken om op de kar van de Omgevingswet te springen.
Er zijn gigantische belangen in het geding waar machtige partijen op het speelveld staan
Eerder heeft de raad met het voorstel voor de contouren van de Omgevingswet ingestemd. Met daarin de bepaling dat de inwoners van de gemeente nauw betrokken worden bij het vaststellen waar wat en onder welke voorwaarden in onze gemeente mogelijk is. Waar is ruimte voor industrie, waar worden woningen gebouwd? Welke landbouw willen we waar? Dat soort vragen.
Er zijn gigantische belangen in het geding waar machtige partijen op het speelveld staan. En de gemeenteraad moet afwegingen maken om tot een evenwichtig, interessant, aantrekkelijk Hogeland te komen.
Het burgerforum. In een schets, de kaders van het voorstel: 50 willekeurig gekozen inwoners buigen zich over de materie, begeleid door onafhankelijke deskundigen en een onafhankelijke werkgroep die de kar trekt. “Wat horen wij van de bevolking?” vroeg Nanninga zich hardop af bij de verdediging van zijn voorstel: “Het zijn toch de usual suspects, de bekende clubs die bij ons komen met bezwaren of juist voor een ontwikkeling pleiten. We moeten er voor zorgen dat de discussie over de omgeving breed door de bevolking gedragen wordt door een willekeurig geselecteerde groep inwoners erbij te betrekken.” Anne Marie Smits, GroenLinks voegde er nog een element aan toe: “Het zou wat waard zijn als we de groep inwoners tot 40 jaar bij de discussie betrekken. Ik meen dat we vooral 50 plussers horen als er wat aan de hand is.”
Het verschijnsel burgerforum is niet nieuw. Er zijn heel goede ervaringen mee en ook zeer tegenvallende. Men moet zich niet laten weerhouden door slechte ervaringen, om de betrokkenheid van bewoners bij ingrijpend projecten te verbeteren. Er komt een werkgroep die het voorstel van Nanninga verder gaat uitwerken en die zal ongetwijfeld geleerd hebben van eerdere ervaringen.
Men doet er verstandig aan om stelselmatig te benadrukken dat uiteindelijk de gemeenteraad beslist over het Omgevingsplan. Dat is het enige orgaan in onze gemeente dat politieke beslissingsbevoegdheid heeft. Het is ook wijs te benadrukken dat het hier niet gaat om belangenbehartiging van welke groep dan ook. En men zal duidelijk moeten aangeven wat er met het advies van het burgerforum gebeurt. Een advies dat vriendelijk wordt aangenomen en vervolgens in de la van een bureau of in een virtuele opslagruimte terecht komt, dat zal alleen tot frustratie leiden.
Het siert de gemeenteraad – met alle haakjes en ogen die aan dit plan zitten – ruimte te hebben geschapen voor een dergelijke wijze van raadplegen van de bevolking. Het plan staat niet in het coalitie-akkoord. Met de ChristenUnie en het CDA tegen, de andere twee coalitie-partijen voor (GemeenteBelangen en PvdA) laat men zien dat er bestuurd wordt op basis van argumenten, en niet op basis van koehandeltjes, achter- en voorkamerdeals.
Berto Merx
