Het was zaterdag twaalf jaar geleden dat ons aller Hogeland werd uitgeroepen tot Werelderfgoed van de UNESCO. Een verjaardagsfeestje? Het maakt niet uit voor wie of wat, ik ben er altijd bij, Want ik ben een vrolijke frans, immer goed gemutst, een kwinkslagje hier, een aardig woordje daar, zo sta ik in verjaarsfeesten. Doorgaans.
De Wadden, de Waddenzee maakt deel uit van de delta, het laagland dat gevuld is met rivieren, beken, kanalen, om het water af te voeren naar de lage kust. Ons aller Hogeland is een delta-gemeente, een laagvlakte, met sluizen en sluisjes, bruggen en bruggetjes, wegen die zijn aangelegd op de hoogste delen van het land (daarom zoveel bochten) en opgeworpen heuveltjes met indertijd door katholieken gebouwde kerkjes erop, met polders en dijken. En achter de dijken de slikken, het gebied van net niet land en net niet zee, de Waddenzee. En daar hebben we twaalf jaar geleden een zwaarwichtige erkenning voor gekregen. Om de orde van grootte aan te geven, op de lijst naast het Partheon op de Akropolis in Athene, de Paaseilanden in Chili, of het klooster op Mont Saint-Michel bij Avranches in Normandië.
Waarom werd ik zaterdag zo getroffen door machteloosheid, hulpeloosheid, verdriet, terwijl ik onder mijn lindenboom zat en probeerde te genieten van de Elzasser pruimenjenever en de verjaardag van ons aller Werelderfgoed?
Rij van Stad over de provinciale weg naar Winsum. Vlak bij de grens van onze gemeente staat een toeristisch bordje dat je mededeelt dat je in het Reitdiepdal bent. Wat een leugen. Er is helemaal geen dal, het Reitdiep kabbelt door de laagvlakte van de delta van het Hogeland die eigenlijk begint waar de Hondsrug ophoudt, zeg maar aan de voet van de Martinitoren. En dan moet je doorrijden tot bijna bij de kazerne in het Lauwersmeer, en daar staat een bordje met UNESCO Werelderfgoed Waddenzee erop. Ga je nou vanuit Zoutkamp de Strandweg op, staat er op de oude zeedijk, bij het begin van het Lauwersmeer een bordje met Welkom in het Waddenzee Werelderfgoed Gebied. Ja, het is moeilijk om twee bordjes te maken, met dezelfde tekst erop. Tot voor kort stond er midden op de sluizen van Lauwersoog, bij het bordje dat de grens met Friesland markeert, dat je het gebied betreedt van www.demarne.nl Niks werelderfgoed, zelfs niet met een slordige tekst.
Terug naar Ranum, dé rotonde van Winsum, en op naar Uithuizen. En kijk-es aan, nog voor Baflo staat het toeristisch bord met daarop de tekst Hoogeland. Ha, eindelijk in het Hogeland, weliswaar geschreven in de spelling van vóór de spellingshervorming waarin de dubbele o om een lange klinker aan te geven, werd afgeschaft. Dat moet zijn geweest toen mijn oma nog een jong meisje was maar op school ging. Vlak voor het gehucht Breede, zie toch, het toeristisch bord dat vermeldt dat ik Welkom (ben) in het Waddenzee Werelderfgoed Gebied. Ik zeur al niet meer over de juistheid van de tekst. Er is gelukkig iemand geweest die bedacht had dat het Wad en de delta bij elkaar horen. En vlak achter het plaatsnaambord Warffum, staat een prachtige lichtkrant met de lieve tekst: Welkom in de gemeente Het Hogeland.
Ik ben er nog niet gerust op. Terug naar Stad en de Eemshavenweg op. Even doorrijden tot achter Bedum, en zie een toeristisch bord laat weten dat ik ‘t Hoogeland betreed. Verder het hinterland inrijdend, neem ik de afslag naar Eppenhuizen en Uithuizen, en voordat ik onder het viaduct door rij: een toeristisch bord dat me verwelkomt in het gebied van het werelderfgoed Waddenzee. Op de grens met de gemeente Eemsdelta, waar ze ook snappen dat ze in een delta wonen.
Ga met de auto vanuit de stad naar Zuidlaren. Je bent net de snelweg af en dan staat er al een joekel van een bord dat aangeeft dat je in het gebied van de hunebedden bent. Draai om en terug naar Stad, zie je het bord van het stroomgebied van de Drentsche Aa, wat het is weet ik niet, maar het moet wel toeristisch interessant zijn want er staat een heel groot bord.
Nu zijn er 66 of 68 clubs actief rond het Lauwersmeer en de Waddenzee. En ze hebben samen een roedel aan voorlichters, al dan niet strategische communicatie adviseurs of communicatiedingessen rond lopen. En dan is er niet één die na twaalf jaar nadenken op het idee komt dat het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee beter, trotser, imposanter moet worden neergezet. Op alle grote toegangswegen naar onzes zo geliefde delta Het Hogeland zouden toch joekelse borden moeten staan waar de trots op ons werelderfgoed vanaf straalt.
Gisteren was het een verjaardag die ik in mijn eentje heb doorgebracht, onder de lindeboom. Eén van mijn 46 bomen. Ik had iets teveel van die pruimenjenever genomen. Het was om het verdriet te verdrinken.
Tijl Uilenspieghel
