Analyse: De Dag van de Politieke Schande

10 januari moet de Groninger geschiedenis in gaan als de Dag van de Politieke Schande. De dag waarop een deel van de politieke klasse meende slachtoffers van het aardbevingsschandaal met een kluitje in het riet te kunnen sturen.

Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, het noemt zichzelf een “pro-actieve, verbindende en wendbare organisatie”. Het is een bestuurlijke moloch onder leiding van de noordelijke commissarissen van de koning, aangevuld met een bosje gedeputeerden. Is er onder de 100 werknemers niemand geweest die gezegd heeft: Dit kan niet en dat mag niet? René Paas en de rest van de Groninger bestuurders wisten wat er zou gebeuren. “De afgelopen weken heeft de regio al vaker bij het Rijk opgeroepen om het budget hiervoor op te hogen, zodat álle inwoners die de gevolgen ondervinden van de gaswinning, het bedrag ook daadwerkelijk kunnen krijgen,” zeggen ze samengevat.

De subsidie is onderdeel van de bestuurlijke afspraken tussen Rijk en regio van november 2020. Het komt er op neer dat de woningeigenaren die niet onder de versterkingsoperatie vallen10 duizend euro kunnen krijgen voor de verduurzaming en verbetering van hun huis. Het was een premie om achterstallig onderhoud aan te pakken en de duurzaamheid te verbeteren in de regio waar fundamenten verzakken en muren doormidden schuren en kozijnen uit de sponning kantelen. Het gaat om burgers die in de gemeenten Eemsdelta, Groningen, Het Hogeland, Midden-Groningen, Oldambt wonen. De beelden van lange wachtrijen bij inleverpunten, de gemeentehuizen, en het treurniswekkende aangezicht van het digitale wachtlijst op de computer maakten veel los bij de Groningers. De huidige regeling zorgt voor boosheid en ongelijkheid, want het budget is niet toereikend.

Deze regeling had nooit zo moeten worden uitgevoerd. Iedere huiseigenaar heeft evenveel recht op die subsidie als wie anders dan ook. Subsidies die worden uitgedeeld volgens het principe van wie vooraan in de rij staat heeft meer kans dan wie wat naar achteren staat, behandelen burgers ongelijk. Wetten en regelingen behoren niet te worden uitgevoerd aan de hand van de positie op een wachtlijst. En het is zeker de moeite waard dat er iemand hiervoor naar de rechter stapt.

Misselijk is dat het SNN wekenlang de huiseigenaren via de media er op heeft gewezen deze regeling niet te missen, wetend dat de 220 miljoen in ernstige mate onvoldoende zou zijn om de potentieel 50 duizend belanghebbenden te kunnen bedienen. Dat is bestuurlijk onverantwoord gedrag. Het is het opwekken van verwachtingen die men niet kan waarmaken en dat ook van te voren al wist.

Hartverwarmend was het kleine solidaire gedrag van de Groningers. In de wachtrijen werden zwakkeren gematst door ze naar voren in de rij te verplaatsen. Hier lieten Groningers hun ware aard zien, die van mededogen. Maar dat is niet genoeg.

De 10 duizend euro regeling is door minister Ollongren van Binnenlandse Zaken de noordelijke bestuurders door de strot geduwd. Dat zal dan wel zo zijn, maar ze hadden nooit de verantwoordelijkheid van deze uitvoering op zich mogen nemen. Er is maar één oplossing mogelijk om de schande van deze maandag uit te wissen en dat is het ophogen van het budget, zodat alle inwoners die daarvoor in aanmerking komen het bedrag ook daadwerkelijk krijgen.

Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) liet gisteren namiddag weten serieus te kijken of er extra geld bij moet voor deze regeling. Vijlbrief was gisteren nog maar net een paar uur in functie, die moeten we nog wat respijt gunnen. Sandra Beckerman (SP) en Henk Nijboer (PvdA) gaan de zaak in de Tweede Kamer aan de orde stellen. In een land waar Unilever maar hoeft te piepen en er kan 2 miljard worden vrijgemaakt om de verhuizing naar Londen te verhinderen, kan de Tweede Kamer niet anders dan een goed-maak regeling voor de Groningers deugdelijk in orde maken.

Berto Merx