Onderdendam ( Gr. ) Maandag 4 April 2022, 05u45 ( Wintertijd ):

“ WZW- wind. Windkracht 5. Zwaar bewolkt. Het regent. En het is aardedonker. Mede ook omdat na vier dagen men er nog steeds niet in geslaagd is om de straatlantaarns hier te repareren aan de Bedumerweg. Van de dorpsgrens aan de zuidkant tot aan de van Roijenstraat zijn de lantaarns kapot, werken niet, of hebben een storing. Het gaat om de lantaarns Bo  516 t/m Bo520. De weg waaraan ik woon, de N995 , is een weg waar dag en nacht verkeer op zit, met name van loonwerkers en de melktankauto’s van Friesland Campina. Die vooral ook zeker op dit moment doorwerken bij avond en in de nacht. Om 03u30 gaat de eerste melktankauto van Friesland Campina leeg op pad. Het zijn ervaren chauffeurs die van wanten weten. Maar de weg hier is maar een meter of vijf breed. Lastig passeren is het, ook  door de wegversmallingen die zijn aangebracht om de snelheid uit het verkeer te halen. En aan een kant ligt dan dreigend en donker het water van het Boterdiep te wachten op onvoorzichtige automobilisten. Je kunt niet zien waar de weg ophoudt en de walkant van het kanaal begint. Angstaanjagend is het. Ik, op mijn beurt, steek de weg over met onze hond Nantske. Kan door de duisternis zelfs  niet zien waar het hekwerk dat de brug van de straat scheidt op de begane grond begint. Mijn bril beslaat ook nog eens. Als een blinde mol klim  ik de brug op. Boven duwt de harde wind me tegen de leuning aan. De enige verlichting komt van de rode halsband van onze hond.

Honderd lantaarnpalen

Nu ben ik gewend in het donker te lopen. Maar ik woon wel in een straat waar ingebroken werd toen het donker was. Het vrachtverkeer, ook al hebben ze goede verlichting aan, loopt, rijdend langs het kanaal zonder enige afzetting, behoorlijke risico’s.  Wat er gebeurt, wanneer je dan eenmaal thuis bent, is best schokkend. Vanaf vrijdagochtend zijn er door meerdere buren en mijzelf meldingen gedaan bij de gemeente het Hogeland. Die hebben een goed georganiseerde website waar je kunt invullen bij storingen van straatlantaarns wat er aan de hand is. Je krijgt ook als klager een keurig meldingsnummer. Maar dan staat op de website dat , wanneer je vindt dat het een onveilige situatie betreft, je het landelijk nummer van de politie moet bellen [ 0900-8844 ]. Dat heb ik gedaan. De mevrouw aan de lijn geeft het advies Rijkswaterstaat te bellen [ 088-7874400 ]: ‘ Dit is niet voor ons. Straatlantaarns langs een verkeersweg is een zaak voor Rijkswaterstaat.’ Daar wordt meteen geroepen: “De N995 , dat is een provinciale weg. Dus U moet bij de provincie zijn ‘. De mevrouw van de provincie vindt men het bijzonder ernstig en gaat er in ieder geval ook melding van maken. Een beetje een onbevredigd gevoel blijft over. Toch maar weer even naar de gemeente het Hogeland gebeld. Die zijn pas bereikbaar na 09u00. Want dit lijkt me na vier dagen langzamerhand iets van orde en vooral veiligheid. Dus vraag ik naar het secretariaat van burgemeester Harm Jan Bolding. Het blijft heel lang stil aan de telefoon. Men gaat voor mij op zoek in de burelen. Pauzemuziekje klinkt…Tot na vijf minuten wachten , de stem van een ambtenaar klinkt. Ik ben niet bij de burgemeester beland maar bij degene die over de storingen van lantaarns gaat. Die legt nog een keer geduldig uit dat de gemeente eigenlijk helemaal geen zeggingschap heeft . Ze kunnen Enexis, die de storingen moet verhelpen, hoogstens aanspreken, maar daar blijft het ook  bij. De ambtenaar zal zelf ook nog even een melding doen. En nogmaals Enexis om urgentie smeken. Maar verzucht hij: ‘ Enexis werkt met een systeem, dat ze pas versneld komen als honderd lantaarns aan een stuk storingen hebben.. Alleen in die kleine dorpen op het Hogeland heb je vaak niet eens bij elkaar opgeteld  honderd lantaarns…’’ . Raadpleegt ook nog even de storingenkaart die ik ook voor me heb op mijn scherm. ‘Och, kijk op de Achterweg zijn ook nog twee lantaarns stuk…’ Ik word op de hoogte gehouden, belooft hij. Grrrrrrrrrrrrrrrrrr. …. Nederland is een land van instituties en instellingen. Die allemaal eigen procedures en uitvoeringsregels hebben. Toen gemeente en provincie nog eigenaar waren van hun eigen energiebedrijven, vonden rechtse partijen als VVD en CDA dat de energiemarkt geliberaliseerd moest worden. Dat zou klantvriendelijker zijn.  Sindsdien zijn die basisinstellingen zo belangrijk voor van iedereen,  in hele kleine stukjes geknipt. Zelfs wanneer je een beetje weet hoe je een weg moet vinden, dan nog dreig je vast te lopen in die brei. In ieder geval gebeurt er tot nu toe niets. Opmerkelijk. Het hele gedoe heeft me vanochtend alles bij elkaar twee en een half uur werktijd gekost.

Vaststaande ideeën

Terug naar nu. Een wilde eend [ Anas platyrhynchos L. ]  hoor ik snateren terwijl hij in het donker rondvliegt boven me. Rechts van me keft een meerkoet [ Fulica atra L. ] zacht. Maar wordt overstemd door de wind die in mijn oren buldert. En die schudt aan de treurwilg [ Salix babylonica etcetera L. ], rukt aan de takken van die enorme boom. Ik spreek onze hond, die aan de lijn zit, toe, dat ze nu extra op mij moet letten omdat geen van de treden naar beneden nu zichtbaar is in het duister. Ik moet voortdurend met de punt van mijn laars voelen waar de volgende tree begint. Maar omdat we langzaam aan doen, gaat het gelukkig toch goed. Terwijl Nantske eigenlijk flink wil pauzeren om de hondenpost in de berm te lezen, wil ik zo snel mogelijk het pad op. Houd Nantske op het eerste stuk aan de lijn omdat de afgelopen dagen ze toch telkens de wei rechts inschoot om daar stukken vaste mest te eten. Ik heb daar genoeg van, straks loopt ze een ziekte op. Het pad ligt als een spiegeltje voor ons, kletsnat van de regen. Links voelt zich een wilde eend gestoord, vliegt op en laat onder veel lawaai horen dat dit zijn gebied is. Verderop reageert een tweede eendepaar, dat ook een deel van de sloot bezet. Waarschijnlijk werd de eerste eend ook vergezeld van een partner. Maar die houdt  zijn bek. Mannetjeseenden zijn overal het algemeen heel stil. Anders dan wij, mensen, wellicht denken, met onze vaststaande ideeën over hoe mannen en vrouwen zich horen te  gedragen. Ik zet er stevig de pas in om te zorgen dat ik zo snel mogelijk het eerste stuk achter de rug heb. Ben na een minuut of zeven al bij de hoek. Laat dan Nantske los. En stap het tweede stuk op.

Graskaas

Krijg onmiddellijk een keiharde pets in mijn gezicht. De wind laat even weten dat hij me niet vergeten is. Ik dacht dat hij uit het westen kwam, maar hij is aan het draaien. En het is maar goed dat ik mijn regenpak aan heb, want het regent echt stevig. Vaag hoor ik de klok van de Hervormde Kerk zes uur slaan. De klanken verwaaien nog voor het zesde uur geslagen is. De wind giert door de rij meidoorns [ Crataegus monogyna L. ] rechts in de berm. Overdag heb ik gezien dat hier en daar al struiken beginnen uit te lopen. Foto’s die  vrienden in het midden van het land me van hun tuinen sturen, laten het enorme verschil zien in temperatuur. Daar zitten de blaadjes al aan de bomen. Hier in het noorden zijn de takken naakt. En zien er nog winters uit. Ik kom op het open stuk. Weet natuurlijk dat de wind hier meer grip op me krijgt. Het is prettig om een beetje voorbereid te zijn op weer een paar harde meppen op je hoofd. Maar water dat in je ogen loopt en beslagen brillenglazen,  dat went eigenlijk nooit. Ik stop af en toe, draai me om, kijk of Nantske me nog volgt . Gelukkig blijft ze op het pad en schiet de wei niet in. Voor de boeren trouwens komt de regen als geroepen. De mest ligt op het land en zal nu sneller de wortels van het gras kunnen bereiken. Het enige nadeel is dat de opgeloste mest ook weer sneller in het oppervlaktewater uitspoelt en de algengroei in de sloten en vaarten fiks stimuleert. En boeren hebben hier en daar ook nog extra kunstmest uitgestrooid om een snelle groei van het gras te stimuleren voor de eerste snee ergens achter in april of begin mei. Dat eerste maaisel is altijd bijzonder eiwitrijk. En daarom is de  lentemelk die koeien na het eten van dat gras produceren, extra gewild. De zeer populaire graskaas die eind Mei op de markt komt, is het aantoonbare  bewijs daarvan. Maar zover is het nog niet. Het regent en het is nog steeds winters donker. Inmiddels ben ik op mijn keerpunt beland en ga zo snel mogelijk terug, vooral omdat ik de wind nu half in de rug heb.

Luidruchtige minderheid

Het maakt het lopen wat minder inspannend. Ik jaag onze hond, die aanstalten maakt rechts de wei in te schieten, terug op het pad. En het geeft me even tijd om aan iet anders  te denken. Aan  vooroordelen bijvoorbeeld. Een van de dingen waar ik echt woest om kan worden is de soms ongeremde  vrouwenhaat, die losbarst wanneer mensen onzeker worden en  vrouwelijke ministers maatregelen nemen die een door mannen gedomineerde bedrijfstak niet zinnen. De neerbuigende manier waarop Carola Schouten, landbouwminister  in het kabinet Rutte III , ineens werd bejegend toen ze waagde de vermindering van de veestapel te benoemen, is een stuitend voorbeeld daarvan. Zij werd zelfs als boerendochter een ‘verrader van boeren ‘genoemd .  De ‘Heks ’-campagne, indirect ook door dagblad  De Telegraaf aangeblazen, die op sociale media nu al maanden gaande is tegen de Minister van Financiën, Sigrid Kaag, is meer dan een graadje erger. Omdat er onzekere tijden aanbreken, zie je dat het dunne laagje beschaving dat mensen bij elkaar houdt aan het afbladderen is. Mannelijke suprematie laat weer luidruchtig van zich horen. En is volstrekt redeloos. Zoals dat, zie boven, te merken is in bepaalde boerenkringen. ‘ Milde ‘varianten vind je in de sport. Nog geen twintig jaar geleden werd er heel meewarig gedaan over de prestaties van vrouwen in de wielersport . Nu vrouwen over de hele linie daar beter presteren dan mannen is die neerbuigendheid nog niet verdwenen. Vrouwen zouden te emotioneel zijn, soms hun kop verliezen tijdens de koers  en met heel andere zaken bezig zijn dan puur het winnen. Terwijl daar geen enkele aanwijzingen voor zijn. Je kunt erop twee manieren naar kijken. Mijn voorkeur gaat uit naar de gedachtegang dat dit de laatste oprispingen zijn van een luidruchtige masculiene minderheid. Die beseft dat zij eigenlijk aan het verliezen zijn. Daar houd ik me dan maar aan vast…………………………………………………( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al weer de zevende jaargang van ‘ De winkelhaak ’.