DEN HAAG – Sinds de Taliban Kaboel hebben ingenomen, zijn ongeveer 3100 mensen vanuit Afghanistan naar Nederland gebracht. Voor 1860 personen was dat tussen 15 en 26 augustus. Nog eens ruim 1200 mensen volgden tussen begin september en 21 maart. Op dit moment zijn er nog ongeveer 1500 personen die naar Nederland mogen komen. Minder dan 1200 van hen bevinden zich nog in Afghanistan, 330 zijn in transit in een derde land. Dat schrijven de ministers Hoekstra (Buitenlandse Zaken), Ollongren (Defensie) en staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer.
Het in kaart brengen van mensen die in aanmerking komen voor overbrenging naar Nederland op basis van de speciale voorziening is bijna klaar. Het gaat om 625 medewerkers van NGO-projecten die Buitenlandse Zaken financierde. En om ongeveer 500 mensen die werkten voor Defensie, EUPOL of een Nederlandse missie. Een deel hiervan is inmiddels al in ons land.
Op een door de Europese Unie opgestelde lijst staan ongeveer 650 Afghanen die een hoog risico lopen. Nederland is bereid hiervan 25 mensenrechtenverdedigers en (fixers van) journalisten op te nemen, inclusief hun gezinsleden. In de Kamerbrief van 11 oktober kondigde het kabinet al aan in internationaal verband – samen met EU-lidstaten – een extra inspanning te willen leveren voor deze specifieke groep.
Het is een ‘arbeidsintensief proces met vele uitdagingen’ mensen over te brengen nadat hun aanvraag is goedgekeurd, zo staat in de Kamerbrief. De grootste uitdaging is om personen Afghanistan uit te krijgen. Zelfs baby’s en kleine kinderen hebben daarvoor een geldig paspoort nodig. Nederland ontraadt personen zonder dit document de grens met Pakistan of Iran over te steken. Mensen die dit doen lopen risico opgepakt en uitgezet te worden. Ook is het in de praktijk vaak niet mogelijk om hen verder naar Nederland te laten doorreizen.
Nederland gebruikt vooral de routes via Pakistan en Iran om Afghanen over te brengen. In beide landen zijn Nederlandse ambassades, die op vertoon van een paspoort visa kunnen verstrekken voor de reis naar Nederland. Ook regelen de ambassades eventuele tijdelijke opvang in het land, in samenwerking met het lokale kantoor van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). Tot begin december maakte Nederland veel gebruik van de route via Qatar. Sindsdien zijn de vluchten op deze route opgeschort.
