Onderdendam ( Gr. ) Dinsdag 21 Juni 2022, 05u45 ( Zomertijd ):

“W- wind. Windkracht 1 of beter windstil. Zwaar bewolkt. Hoog boven ons hangt een vreemd soort wolkendek. Het is eigenlijk een aaneenschakeling van aan elkaar geklitte schapenwolkjes. Hier en daar schemert wat blauw licht door de gleuven die als sporen van het samensmelten zijn achtergebleven. In het zuidwesten zijn die openingen het grootst. Daar is echt sprake van een reuzengat in de bewolking. Een groot stuk blauwe lucht wordt daar zichtbaar. Geeft nog een optimistisch tintje aan deze ochtend die me met zijn somberheid overvalt. De onderkant van al die wolken is  van een groezelig grijs. Ver weg aan de horizon kleurt een smal streepje: vies, horizontaal geel . Die kleur zet zich hier en daar voort in de randen van de wolken. Toch nog een signaal dat de zon ergens achter die wolken moet verblijven. Volgens mijn weersite is hij nu exact veertig minuten geleden opgekomen. Toen stond ik me nog te wassen en zag het eerste schijnsel van de opkomende zon zich weerspiegelen in de ramen van mijn buren. Maar nog  geen minuut geleden ben ik dan eindelijk met onze hond Nantske gearriveerd op het houten bruggetje over het Boterdiep. Een hoop gedoe beneden op het water. Ik snap niet direct wat er gaande is. Er zwemmen twee futen [ Podiceps cristatus L. ]  met een jong, die hevige basgeluiden maken alsof ze aan het baltsen zijn. Maar het tegendeel is het geval. De een wordt met nogal wat geweld onder water geduwd door de ander. Ze komen weer boven te midden van een kring van uit elkaar spattende luchtbellen. En nu blijken er ineens drie futen te zijn die elkaar achterna gaan zitten tot rechts onder de brug. Er wordt behoorlijk geknokt met elkaar. Voor de duidelijkheid; niet wordt er geprikt met de lange, spitse snavel. Wat je misschien zou verwachten in zo’n soort situatie Dan verlaat een fuut met jong het strijdgewoel.. De twee overblijvende futen zwemmen nog steeds behoorlijk geagiteerd rond. Wat zou er gebeurd kunnen zijn? Heeft een langs zwemmende fuut geprobeerd de jonge kuikens van het nu  achtergebleven paar te schaken? Zoiets zou aan de hand kunnen zijn geweest. Ik heb nooit het idee gehad dat futen erg fel werden wanneer hun territorium werd binnen gedrongen. Ik denk dat het komt omdat eenden en meerkoeten geen bedreiging zijn. Zij eten zelden of nooit vis. En duiken ook nooit onder water om te jagen.  Toch een beetje een raadsel met een rafelrandje. Ik kijk maar eens om me heen, nu langzamerhand de rust terugkeert op het water.  Een aalscholver [ Phalacrocorax carbo L. ] vliegt uit. Scholeksters [ Haematopus ostralegus L. ] laten zich horen in de verte. Het geluid blijft wel op een plaats. Ze zitten zo te horen in de buurt van de Havertsetocht. Hier is geen enkele vogel actief. Geen enkel liedje van een merel, een contactsignaal van een  houtduif of het nijdig tsjilpen van een huismus. Is te horen. Zouden ze ook door somberheid zijn bevangen? Van kippen weet ik dat ze depressief kunnen worden, wanneer andere kippen de pik op hen hebben. Ze gaan er zelfs dood aan. Maar ik denk dat meer de weersgesteldheid van dit moment de vogels tot inactiviteit brengt. Kom op. Willemen, laat je niet beïnvloeden en ga van die brug af. Hier is toch niets meer te beleven dan wat slaperige huizen en een enkele snel rijdende, passerende auto. Ik ga het hoogholtje af en wil net de eerste stappen op mijn wandelpad zetten wanneer ik midden in de wei van Annemarie de Haan twee donkere oortjes boven het gras zie uitsteken. Daar zit een haas [ Lepus europaeus L. ], van een jaar of twee, gras te smikkelen. Als ik doorloop zie ik meer van het bruine lijf. Ik ben nog niet bij het pad. Misschien maar goed ook. Want een zwarte, atletische gestalte met een groene fietshelm op , flitst voorbij. De wielrenner met de Grote Gele Rugzak op snijdt de bocht behoorlijk ruim aan. Ik kijk hem nu op de rug. Ook vandaag heeft hij een kleine rugzak op de rug met rode stroken. Ik zet de eerste stappen op mijn wandelpad.

Precies tien jaar

Op vijf en twintig meter hoogte komt een meeuw over. Achter me op het erf van Annemarie de Haan begint een merel [ Turdus merula L. ] een liedje te zingen met een vrij eenvoudig motief : ‘Tje-lelie-lelie-lelie…’.En nog een keer. . . . In de verte nadert nu een tweede passant. Vroeg voor mijn gevoel.  Het is de Onbekende Fietser 7.0. Hangt nu in de beugel van zijn stuur om een goed tempo  vast te houden. Richt zich even op als hij me passeert, en wenst me ‘Goede Morrrgen ‘. Een man met een mooie articulatie is hij . Op dertig meter hoogte komt en tweede meeuw over vanuit het zuidoosten. Op het Jaagpad langs het Boterdiep richting Fraamklap neemt een melktankauto van Friesland Campina heel voorzichtig de bocht naar de ree van Sieb – Klaas Iwema. Een ree met betonnen platen die scheuren vertonen van aardbevingsschade. Het is dus oppassen geblazen. Over het herstel van boerderij en schuur wordt onderhandeld met de NAM sinds de eerste aardbeving bij Huizinge , augustus 2012. Precies tien jaar lang  dus. Er is inmiddels nog geen steen verzet. Sieb- Klaas zal niet de enige boer zijn in Noord Groningen die langzamerhand het rood voor de ogen krijgt van de Nam, NCG en IMG. Maar daar wil ik op deze vroege ochtend , hoe somber ook, maar liever niet aan denken. Ik kijk liever naar een tweede haas , die ik ontdek vlakbij het voetgangersbruggetje over de Havertsetocht. Hij gaat op zijn achterpoten staan om ons beter te kunnen zien. Te taxeren hoe gevaarlijk die man en hond zijn. Maar laat zich dan weer zakken. En huppelt verder. En ik , ik sla de hoek om en kuier naar het zuiden, richting Bedum.

‘..Dan lijkt de hel los te breken ‘

Grrrruuuckh-Grrrruuukch …, ik hoor een blauwe reiger [ Ardea cinerea L. ] grauwen. Kan niet precies ontdekken  waar hij vliegt en zie dan pas, dat hij heel laag zweeft, een meter of twee maar, over de twee percelen links van me van Voorheen Jarco Rozeboom. Uiteindelijk landt hij in de wei naast de Kardingemaar vlakbij de ruïne van het huisje van Wiebe van Ellen. Sinds de Midzomerwandeling afgelopen vrijdag die o. a. langs de resten van het huisje voerde op het land van Sieb- Klaas Iwema, weten we door een foto met onderschrift, die daar was opgehangen dat de bewoner van het huisje verstoken was van water en elektriciteit. Het water werd uit een put gehaald zoals vroeger in mijn jeugd in Brabant op de meeste boerderijen. De verlichting bestond uit een petroleumlamp. Later werd het huisje nog gebruikt als veestal door de Gebroeders Nepperus van de Stadsweg. In het dorp ook wel ‘de vieze boeren ‘genaamd. Een beetje ten onrechte, de broers waren oud en konden geen afscheid nemen van hun paarden en schapen, toen ze deze eigenlijk niet meer goed konden verzorgen. Wat ik me voor mensen die hun leven lang dieren hebben gehad , goed kan voorstellen. Ik kijk nog eens om me heen. In het westen is het gat in de bewolking een stuk groter geworden. Er komt wat beweging in het wolkendek, dat boven ons hangt. Op zestig meter hoogte komt een meeuw ons tegemoet vliegen. Kruist de baan van een zwarte kraai [ Corvus corone L. ]  die nog hoger vliegt richting het zuidoosten. Een tweede kraai komt veel lager mijn kant uit , ik schat tien meter boven de wei van Harm van der Giezen , en rept zich naar het Noorden. Ik hoor een hoop lawaai van een groep kraaien waarvan ik het grootste deel niet kan zien. Ze zitten te bakkeleien in het derde grasland van Harm van der Giezen, gelegen achter de ree van herenboerderij de Haver. Het zijn de kraaien die nesten hebben in de bomen op het terrein van de waterzuivering. Drie kraaien maken zich los uit die groep, verschijnen in beeld en beginnen de loop van de Havertsetocht te volgen. Een vierde kraai die geland is in de wei links roept naar een kraai die rechts in de wei aan het foerageren is. En antwoord geeft. Op veertig meter hoogte komt een houtduif [ Columba palumbus L. ] over. Gaat in gestrekte vlucht richting het zuidoosten. Vanuit het Bastion, een uitspringende groep bomen van de windsingel rond boerderij de Haver, vliegt een grote volwassen kraai op, maakt een rondje over de wei waar de kraai van zojuist nog aan het foerageren was, ziet kennelijk dat alles in orde is en vliegt weer terug de bosschages in. Dan lijkt de hel los te breken. De kraaien, die  zo aan het bakkeleien waren in het perceel achter de ree, komen nu in al hun massaliteit deze kant uit. Ik tel er minstens veertig . Ze vliegen, nog steeds ruzie makend met elkaar, de bomen in, die staan rond het erf van Harm van der Giezen. Een deel van hen gaat net als gisteren zitten op het dak van de grote ligboxenstal. Eindelijk lijkt er nu rust in de gelederen te komen. In de verte kruipt de trein van Delfzijl naar Groningen als een blauw/ witte rups langs de horizon. En ik arriveer op mijn keerpunt, de ree van herenboerderij de Haver. Draai me om en ga op de terugweg.

‘ Sabotage  ‘

Tevergeefs probeert de zon door het zware wolkendek te breken. Er ontstaat een wit gat in die grijze deken boven me. Maar het is niet voldoende. Het trekt weer dicht. Mijn somberheid neemt weer toe. Zou het komen door die zich steeds maar herhalende bezwering van de staatssecretaris voor Mijnbouw, Hans Vijlbrief [ D ‘66 ], die maar blijft zeggen dat alleen in het uiterste, echt aller uiterste geval het Groningergasveld opnieuw volledig open zal gaan. Nu wordt er dit jaar  ‘slechts’ 4,6 miljard kuub opgepompt. Met als gevolg in de eerste drie weken van deze maand al vier aardbevingen : 8 Juni: Wirdum : 0.2 op de Schaal van Richter; 10 Juni : Eppenhuizen: 0.5 ; 17 Juni : Veendam : 0.5  en Harkstede : 0.9 . Ach, ik hoor het al. Maak je je druk, Willemen over zulke scheurtjes? Maar een huis dat al scheuren heeft , krijgt telkens weer nieuwe tikken daardoor. Kleine scheuren worden groot. En het tempo van de versterking van woningen is omgekeerd evenredig aan de miljoenen die de Nationaal Coördinator Groningen vorig jaar heeft uitgegeven. Aan personeel [ Bron : Dagblad v/h Noorden: 20-06-2022 ] , een totaal van 650 man waaronder 290 dure externen. Er zijn door hen nog slechts 4.800 woningen geïnspecteerd op een totaal van 27.165 panden in het aardbevingsgebied [ Bron: Dagblad v/h Noorden: 17-06-2022 ] . Dat laatste aantal wordt ook nog eens door bewoners bestreden. Het zouden er veel meer moeten zijn. Maar de NAM op de achtergrond zogenaamd ‘uit het proces’, saboteert nog steeds de voortgang van de versterking. Door o.a.  ingediende facturen van de NCG te betwisten. Ik zou zeggen : Tel uit je winst,. Het is dan ook niet voor niets dat 16 augustus, tien jaar na de zware aardbeving bij Huizinge,  een maand vol acties  wordt aangekondigd door het Groninger Gasberaad, de Groninger Bodembeweging, Tweede Kamerlid Sandra Beckermann [SP ]  en Chris Garrit, nachtburgemeester van Groningen. Dat is toch het minste wat we zouden kunnen doen. Eens flink in opstand komen tegen zoveel bestuurlijk onvermogen……………………………………….( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al de zevende jaargang van de ‘De winkelhaak.