Daar staat hij, mijn fiere, sterke Grijze Bak. Dan komt de wagen, en vroem, vroem, pitsch…pscheu is mijn gescheiden restafval verdwenen in de buik van de Rode Draak van Omrin. Ik ben een nauwkeurige scheider: papier, glas, kleren in speciale bakken, overbodige spullen naar de kringloopwinkels, een kleine vuilnisbak in de keuken voor het afval voor de groene bak.
In alle bescheidenheid, ik ben een uitmuntende afvalscheidende diftarburger.
Maar, er is een politiek probleem rond het huisvuil met de gedifferentieerde tarieven, de diftar. Heel in het kort. In de grijze bakken zit nog véél te veel van wat er niet in hoort. De kosten voor verwerking stijgen zo’n tien procent (brandstof, lonen, noem maar op, gebeurt overal). Het zou u en mij gemiddeld 12 euro per jaar extra gaan kosten.
De vragen: moeten we het jaarlijkse vastrecht verlagen, van 170 naar 133 euro, moet de kiloprijs van de grijze bak van 26 naar 50 cent? Prikkelt dat tot beter scheiden van afval? En de gratis groene bak gaat één euro kosten. De gratis zomergroenebak verdwijnt en het gratis storten van grof vuil gaat van vier naar één keer. Het béter doen, daardoor minder in de bak – met financiële prikkel – moet vuilnisverwerking ook kostendekkend houden. De wijsheid hiervoor ligt bij de wethouder en de gemeenteraad. De raad beslist daarover in december.
Ik ga op zoek naar mijn diftarmedeburgers. Wat doen ze, mijn lotgenoten in de vuilnis? Henk en Nicky in Baflo, drie maanden geleden verhuisd uit Winsum. Henk: “Aan het huis hoeft niet veel te gebeuren, maar je hebt wel extra rommel door de nieuwe inrichting en zo. Dat komt in de grijze bak, ook het afval van de groente, nou ja, het is eigenlijk gemakzucht.” Nicky: “We hadden het er over dat straks met de baby ook de luiers komen. We hebben geen flauw idee van wat het kost maar daar gaan we wel wat aan doen.”
Daar ligt hij, de Bult van Usquert, de oude vuilstort, 22,4 meter hoog dus de hoogste terp op het Hogeland, nu de milieustraat voor grof vuil. Reina (27) en Patrick (28) hebben “het huis opgeruimd en dat geeft een heel tevreden gevoel,” zegt Reina. “Het is hier heel goed geregeld,” zegt Patrick, “het zelf sorteren gaat prima, de aanwijzingen zijn duidelijk, plus en nog eens plus complimenten, hoor.”
Jan (91) woont in het lieflijke Kantens, alleen, hij heeft zijn hele leven in de landbouw gewerkt. De grote moestuin ligt er winterklaar bij. “Ik doe precies zoals ze vragen en ik ben heel tevreden,” zegt hij over de afvalverwerking. “Ik verbouw in de tuin wat ik zelf nodig heb, dat gaat heel goed.” Of hij ook het groenafval op de composthoop gooit? “Geen sprake van, ik wil die rotzooi niet in mijn tuin.” Bij Corry, een kwieke bejaarde in Winsum, zijn we gauw klaar. “Geen enkel probleem, ik heb de kalender van de gemeente met de informatie erop. Het enige dat me begroot is dat er zoveel plastic en sappakken bij het vuil komen. Het zou wat zijn als dat apart kon.”
Het enige dat mij begroot is dat voor welke regeling de gemeenteraad ook kiest, voor de minima de vrijstellingen voor de vaste bijdrage en de eerste 115 kilo grijze bak vuilnis blijven. Maar dat is gewoon traditioneel sociaal gevoel, gevoelloos voor plastic en groenteafval. Als dat mij dan wat extra kost, dan moet het maar.
Berto Merx
