Oude tijden komen tot leven in Rabo Museum Stedum

(Foto: Jan van Heerde met op de achtergrond het Rabo Museum in Stedum. Foto: Jeroen Kunst)

Door Jeroen Kunst

Wie een bezoek brengt aan het Rabo Museum in Stedum krijgt direct het gevoel alsof die een ander tijdperk binnenwandelt. In zekere zin is dat ook zo, want de indrukwekkende verzameling van Jan van Heerde (72) doet terugdenken aan lang vervlogen tijden waarin geld als fysiek middel nog veel meer onder de mensen was. De stille getuigen aan de Stationsweg 1 spreken boekdelen.

Van Heerde onderscheidt zich niet alleen met zijn verzameling, maar ook met zijn staat van dienst bij de Rabobank waar hij in 2019 met pensioen ging. Op 15-jarige leeftijd ving zijn loopbaan aan op de postkamer van de Rabobank in Apeldoorn, waar hij ook zijn vrouw Ria leerde kennen. Na diverse functies te hebben beoefend binnen de financiële instelling verhuisde het stel naar het Noorden en daar zijn ze uiteindelijk gebleven in het huis waar ze wonen en in het verleden werkten.

‘Bankstel’

’’Het is alweer lang geleden, maar de Rabobank was inderdaad de plek waar ik haar leerde kennen en we vormden al snel een ‘bankstel’. Het was een hele andere tijd dan nu, want je had destijds nog ontzettend veel vestigingen van de Rabobank in Nederland en tegenwoordig zijn ze bijna allemaal uit het straatbeeld verdwenen. Dat is jammer natuurlijk, maar de tijden zijn veranderd en niet iedereen kan daar gemakkelijk in mee. Gelukkig heeft de Rabobank toch weer plannen om mensen op te zoeken die vanwege hun leeftijd moeite hebben met bijvoorbeeld het internetbankieren. Dat vind ik een hele goede zaak, want uiteindelijk moet iedereen mee richting de nieuwe tijd waarin fysiek geld steeds minder wordt gebruikt en je veel meer op jezelf bent aangewezen.’’

Herinnering

Geld is er aan de Stationsweg 1 nog voldoende aanwezig, maar door de invoering van de euro vertegenwoordigt het nu weinig waarde meer. Hoe anders was dat ver voor de eeuwwisseling? ’’We hebben heel veel herinneringen liggen in deze woning die we vanaf 1977 huurden om er te werken en te wonen. In 2003 kochten we het bankgebouw en deze dienstwoning en toen reisde wel de vraag wat we ermee zouden moeten doen. De keuze om er een Rabo Museum en er daarnaast ook te blijven wonen was een goede beslissing. Als je ons huis van binnen en van buiten bekijkt, dan zijn er heel veel dingen die terug doen denken aan vroeger. We hebben het verleden dus niet achter ons gelaten en nemen het ook mee naar de toekomst, want het museum blijft gewoon open voor degene die er eens een kijkje wil nemen. We vragen aan mensen alleen een vrijwillige bijdrage en of ze van tevoren telefonisch of via e-mail willen reserveren. Iedereen is hier van harte welkom!’’

Politieman

In de woning zelf bevindt zich zelfs nog een balie waar veel transacties plaatsvonden en wie afdaalt naar de kelder komt oog in oog te staan met alles wat de Rabobank inzette om haar cliënten in een ver verleden zo goed mogelijk te bedienen. ’’Hier is ontzettend veel werk verzet door de jaren heen en er gebeurden ook wel eens opvallende zaken. Zo kwam er ooit eens onaangekondigd een politieman die vroeg of hij het gebouw mocht inspecteren. Toen ik hem vroeg of hij zich kon legitimeren, was de man ineens snel vertrokken. We hebben ook eens een vrouw hier gehad die een flinke hoeveelheid Israëlisch geld wilde inwisselen voor Nederlands geld. Intuïtief had ik zoiets van ‘hier klopt iets niet’ en dat bleek ook. We vroegen haar om het geld achter te laten en later in de middag weer terug te komen. Dat zou dan om 16.15 uur zijn, maar ook deze vrouw was plotseling in geen velden of wegen meer te bekennen en het geld bleek uiteindelijk niets waard.’’

Herinnering

Een wandeling door de voormalige Rabobank vestiging in Stedum is absoluut de moeite waard. De spullen die Van Heerde door de jaren heen verzamelde roepen vooral veel herinnering op en daar kan hij oneindig lang over vertellen. Naast spaarpotjes, geldtelmachines, oude bankbiljetten en een echte kluis vind je er zoveel meer. Alle machines die er staan werken nog steeds en kunnen indien gewenst worden gedemonstreerd. In één van de vitrines ligt zelfs nog een volle doos sigaren en een pakje sigaretten, want ook dat hoorde bij het tijdsbeeld memoreert Van Heerde. ’’Er werd vroeger zo ontzettend veel gerookt in de bankwereld dat je er bijna met een schaar doorheen kon knippen, zo blauw stond het. Ik ben tevreden wat er nu staat en krijg ook veel leuke reactie van mensen, maar compleet is het natuurlijk nooit, want er is altijd nog wel iets nieuws te vinden. Ik ben bijvoorbeeld nog steeds op zoek naar een IMB ponsmachine en een Monroe valutamachine. Ook als ik deze binnen heb zijn er nog wel veel meer interessante dingen die ik zou kunnen toevoegen, maar ik ga er gewoon rustig mee verder, want werken voor mijn geld hoef ik niet meer.’’