De joodse gemeenschap in Hunsingo (1879-1942): (on)orthodox, opvallend en ondernemend

WEHE-DEN HOORN – Op donderdag 21 april 2022 verzorgt Romke Visser uit Winsum een openbare lezing over de joodse families die tot het begin van de Tweede Wereldoorlog woonden in Hunsingo. De lezing wordt georganiseerd door de Vereniging Historische Kring De Marne in Café-restaurant Hoornstertil, te Wehe den Hoorn. De inloop is vanaf 19.30 uur, aanvang 20.00 uur. Niet leden betalen een toegangsprijs.

Tot het noodlottige einde in 1942 heeft Hunsingo een levendige joodse gemeenschap gekend, slechts een enkeling overleefde de Shoa.  In de lezing van Romke Visser zal de ontwikkeling van het jodendom in onze streek tegen de achtergrond van de religieuze en maatschappelijke ontwikkelingen vanaf het begin van de negentiende eeuw worden besproken. Hierbij komen de volgende vragen aan de orde: waarom vestigden zich relatief veel joden in dit ook toen betrekkelijk dunbevolkte gebied, wat was hun maatschappelijke positie en hoe was hun positie ten tijde van de “verzuiling”? Ook is er aandacht voor de diverse (huis)synagogen, begraafplaatsen, woonhuizen en winkelpanden, monumenten en andere sporen van het joodse verleden in het gebied.

Er komen enkele prominente joodse inwoners van Hunsingo voor het voetlicht, zoals Simon “Posje” Benninga uit Eenrum (die de Shoa overleefde), de schrijvende slager Benjamin “Poere” Broekema uit Warffum en Nardus de Vries, de eerste sociaaldemocratische wethouder van Stad met stevige wortels in Winsum. Het noodlot wat de inmiddels toch sterk ingeklonken joodse gemeenschap in 1942 trof zal uitvoering worden besproken, vanuit een poging tot verklaring hoe het zover kon komen.

Drs. Romke Visser (1962) is historicus, gespecialiseerd in de periode van het Interbellum en het Italiaanse fascisme. Hij is directeur van het KinderBoekenHuis in Winsum, lid van Provinciale Staten en zelfstandig organisatieadviseur. Als voorzitter van de Historische Vereniging Winsum-Obergum en bestuurslid van de Stichting een Joodse Erfenis te Winsum geeft hij regelmatig voordrachten en lessen voor basisscholieren over de geschiedenis van het jodendom in Hunsingo.

Foto (1934-1938): Eenrum, Molenstraat 8: woonhuis/winkel. Geboortehuis van Noach Benninga. Helena Frank, de vrouw van Noach Benninga, en zijn tante Frouke Benninga staan in de deuropening van de winkel.