Onderdendam ( Gr. ) Vrijdag 5 Augustus 2022, 05u30 ( Zomertijd ):

“ N- wind. Windstil. Een grijs laaghangend wolkendek. Vandaag sta ik met Nantske op het bruggetje , kijk wat verstrooid om me heen. Iedere  vrijdag op het einde van mijn werkweek ga ik deze achtste jaargang een iets andere benadering toepassen. Normaliter krijgen jullie dagelijks  een mix van reportage en opinie  voorgeschoteld. Vandaag heb ik iets anders in petto. Dan wil ik wat korter maar ook dieper ingaan op een aspect van wat ik meemaak of waarneem tijdens de wandeling op ‘ De winkelhaak ‘. Vooral van wat je wel of helemaal niet kunt zien.

Iets minder dan een kwart…

En hoe mythes ontstaan over wat het  wonen op het platteland precies inhoudt. Wat verstaan we eigenlijk onder platteland in Nederland? En hebben we het wel over dezelfde dingen. In feite is dat een zeer urgent probleem als je ziet hoeveel commotie de boerenacties veroorzaken momenteel. En hoe een deel van het land letterlijk lamgelegd wordt vanuit emoties die voortkomen uit beelden waarmee menelkaar bombardeert. Laat ik mijn eigen dorp even als voorbeeld nemen. Onderdendam is een relatief klein dorp binnen  de gemeente het Hogeland. Volgens de laatste statistische berichten  : ‘De gemeente Het Hogeland is een gemeente in de provincie Groningen. Het Hogeland heeft afgerond een totale oppervlakte van 90.308 hectare, waarvan 47.674 land en 42.634 water (100 hectare is 1 km2). De gemiddelde dichtheid van adressen is 415 adressen per km2. Er wonen 21.635 huishoudens in de gemeente Het Hogeland en de gemeente telt 45 woonplaatsen , 13 wijken en 80 buurten. ‘ Er wonen ongeveer 600 inwoners in mijn dorp. In het buitengebied komen daar nog een kleine 70 inwoners bij . Rondom het dorp kan je achttien boerderijen zien liggen. Allemaal melkveebedrijven. Sommigen met aardig wat koeien zoals Willem Wijlhuizen op Onderwierum, naar verluidt 200 en van Middelkoop midden in het land tussen ons dorp  en Fraamklap , een bedrijf met ook ongeveer die omvang. Anderen zijn iets kleiner variërend van 150 tot 70 . Ruw geschat leven in en buiten het dorp direct of indirect nog geen 50 mensen van de landbouw . Dat is iets minder dan een vijfde van alle Onderdendamsters met inkomen uitarbeid. In het dorp zelf wonen maar twee boeren, Henk Oudman die een maatschap met zijn zoon in een melkveebedrijf in het nabijgelegen Stitswerd heeft en Goffe Jensma , die een gepensioneerde melkveehouder is. Het  bedrijf dat hij verkocht heeft, stond in Uithuizermeeden. Goffe  is bestuurder van het dorpshuis Zijlvesterhoek .

Niks met boeren hebben..

Merkt het dorp iets van de boerenbedrijvigheid? Jawel, om drie  in het oog springende redenen. Door de aanwezigheid van de zuivelfabriek Friesland Campina in Bedum aan wie de meeste boeren in de omgeving nog steeds melk leveren. Door het grote loonbedrijf van Peter Wieringa uit datzelfde dorp dat zo ongeveer de hele omgeving bedient in een cirkel van meer dan vijftig kilometer. En door het landbouwmechanisatie- bedrijf Abemec aan de Onderdendamsterweg. Van heinde en verre komen daar boeren om hun trekkers te laten onderhouden en landbouwwerktuigen te huren of te kopen. Daar is ook een winkel in agrarische benodigdheden. En aan diezelfde Onderdendamsterweg zit het grondbedrijf van Roelf en Janny Beukema dat vaak heel wat agro gerelateerde activiteiten uitvoert . Maar ook veel andere grondwerkzaamheden doet voor overheids- en semi-overheidsinstellingen als bij voorbeeld Waterschap Noorderzijlvest. Wat zou er gebeuren vraag ik me af,als boeren hun veestapel voor een derde of een kwart zouden moeten laten  krimpen. Ik schat dat geen van de bedrijven dan over de kop gaan. Misschien hoogstens wat investeringen zouden moeten uitstellen. Merkt het dorp iets van boerenacties? Nauwelijks. Er hangen hoogstens drie vlaggen ondersteboven. Wat wil dat nu precies zeggen.? Opwinding onder boeren is toch vooral een regionaal iets. Laatst was ik in de Friese Wôlden. Daar hing bijna op ieder erf zo’n vlag. Volgens mij heeft  het ontbreken van gedoe hier vooral te maken met het feit dat vijf en zeventig procent van de werkende bevolking van Onderdendam  in de zorg, de bouw of het onderwijs werkt en helemaal niks heeft met boeren.

Putlucht

En dan komen we meteen op de hamvraag , hoe legitiem is de claim van boerenactieleiders dat zij zouden spreken namens de hele plattelandsbevolking. Wel hun verhalen barstten van de hyperbolen, een deftig woord voor tomeloze overdrijvingen. ‘Het platteland  wordt leeg geveegd>>>Het is einde boeren in Nederland … ‘… Enger wordt het wanneer je het verkiezingsprogramma va de  BoerBurgerBeweging [ BBB ] van Caroline van der Plas onder de loep neemt. En dan vooral het deel dat over burgers gaat . Als het om het gezond houden, wat een rare term trouwens, alsof wij ziek zouden zijn in Onderdendam, van het platteland gaat,verschillen de standpunten nauwelijks van andere partijen die oorspronkelijk geworteld zijn in de regio , zoals CDA en ChristenUnie , of lokale partijen als Gemeentebelangen en Lokaal Sociaal, zelfs de SP. Wat wel opvallend is actiepunt 5: ‘ Nieuwe plattelanders krijgen de mogelijkheid om een inboeringscursus te volgen. Deze cursus wordt samen met boeren- en plattelandsorganisaties ontwikkeld en mede- gefinancierd door het ministerie van Platteland. Boeren en burgers leren zo elkaars levenswijzen te respecteren en gaan direct met elkaar in dialoog. ‘ Een inboeringscursus wat moeten we daar precies onder verstaan?Waarom zou je als dorpbewoner je moeten onderwerpen aan een zeer kleine minderheid in de bevolking die zogenaamd claimt de echte  plattelandscultuur te vertegenwoordigen. Dat is toch wel iets heel vreemds. Bijna onwillekeurig doet het mij in ieder geval denken aan de arrogantie van de vroegere herenboeren op het Gronings platteland uit de negentiende eeuw.Die een aparte ingang hadden in boerenhofsteden voor het werkvolk , zelfs een aparte trap en gang in huis voor inwonende meiden en knechten. Ik zeg maar eerlijk wat voor putlucht eruit oprijst. : segregatie oftewel een pure Apartheidsideologie,..…………………………….( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen.