“ZZO –wind. Windkracht 1. Maar in feite windstil. Helder . Heel hoog in het oosten een uiterst dun maansikkeltje in een zacht blauwe, pastelkleurige lucht. Wolkenbanken, maar dat kan alleen maar een vermoeden zijn. Het is weer mistig: grondmistbanken van tien tot vijftien meter hoog. Alleen ze zijn niet ver van de brug over het Boterdiep vandaan vandaag. Ik sta er als het ware met onze hond midden in daarboven op het hoogholtje , een ander woord voor een brug die zo hoog is , zes tot acht meter boven de waterspiegel zodat ook grote zeilboten er onder door kunnen. Maar omdat deze kanalen de verkeerswegen van vroeger waren,  was de maat afgeleid van de omvang van de binnenvaartschepen uit het midden van de negentiende eeuw. Onderdendam was toen het verkeersknooppunt van de Noord Groningse binnenvaart en  wanneer je verder in de tijd terug gaat tot in de middeleeuwen, een echt transferium voor de trekschuitverkeer naar de stad Groningen. Om die reden vestigden er zich hier besturen uit de streek zoals het Watershap Hunsingo , het kantongerecht en het notariaat. Zelfs een bepaalde periode was ons dorp een  plek van waaruit een hele grote gemeente werd bestuurd met een gebied dat tot verder dan Kantens, Rottum en Middelstum reikte. Maar vandaag stond ik eerst een minuut of zes op straat te wachten tot de gele Vredo Eko 7.5. zodenbemester voorbij gereden was. Een enorm apparaat van loonwerker Wieringa uit Bedum dat drie en een halve meter hoog is. Op vier hoge wielen. Ik zwaai naar de bestuurder die daar hoog in zijn glazen cabine  boven me uittorent achter zijn stuurwiel. Waarom het apparaat de kwalificatie  Eko heeft gekregen ? Wel, omdat hoe massief het op eerste gezicht ook lijkt, het een lichte wieldruk heeft en dus ingezet kan worden op zachte grond. Maar het belangrijkste voordeel is volgens de fabrikant dat er sleuven worden gesneden in de bodem die gevuld worden met mest die zich vervolgens snel onder het grondoppervlak kan verspreiden naar de wortels. De mest blijft dus niet op het gesloten oppervlak liggen tussen de zoden waardoor bij hitte het gras kan verbranden. En als de   mest diep in de bodem wordt gebracht, is er ook veel minder kans dat bij verspreiding er stikstof , dat wil zeggen ammoniakgas de lucht ingaat i.p.v. in de bodem. Het is een manier ook om bij bemesting minder bij te dragen aan de nu veel bediscussieerde stikstofuitstoot.

Mistig is het dus. En mist van een ander karakter dan de afgelopen dagen. Die bleef altijd bescheiden ver weg aan de horizon hangen. Kroop nog wel eens een paar honderd meter deze kant uit. Nu ben ik omringd door mist.  Het is fris, dertien graden. Nog steeds ben ik in korte broek. Maar heb wel een wollen vest aangetrokken tegen de kou. Boven ons trekt een zwerm van vijftien zwarte kraaien [ Corvus corone L. ] heel hoog in de lucht over zodat een veel groter gebied kan worden overzien. Wat zou ik willen zien als ik een kraai was? Waar geploegd was zodat ik dichter bij de vette regenwormen zou kunnen komen. En waar de tarwe wel gemaaid was, maar nog niet geploegd. Daar is vast nog wel wat van de gedorste tarwekorrels achtergebleven.’ Krè…krè…krè…’, op de windwijzer van de toren van DE KERK roept een andere zwarte kraai drie maal zijn positieroep . Hij maakt duidelijk dat hij heer en meester is over dit gebied. Die zit daar naast een stuk of vijf doezelende spreeuwen [ Sturnus vulgaris L. ]  Links van de brug liggen drie wilde eenden [ Anas platyrhynchos L. ]  te slapen op het water. Zo stil dat het wel van die ouderwetse tafelvoorwerpen lijken  die worden gebruikt om de bladzijden van openslaande boeken vast te zetten. Tergende traagheid om me heen, dat is mijn  eerste indruk. Met onze hond Nantske aan de lijn ga ik het bruggetje af. Zet even later de eerste stappen op mijn wandelpad. Schrik van hoe dicht de mist wel niet is vandaag .

Links is er voor de vierde keer gemaaid. Het is het perceel van de broer van Jarco Rozeboom. Het gemaaide gras ligt in onduidelijke rijen neer op de grond. Ik kijk nog even rond. Achter me in het westen in de heldere hemel hangt een vreemd soort wolk, die qua tekening nog het meest lijkt op de huid van een jaguar. Grote donkere vlakken met daartussen smalle kanaaltjes van licht.  Ik sla de hoek om. En kuier naar het zuiden.  Midden in de rij meidoorns zit een grote , zwarte kraai in de top van een van de meidoornstruiken. De bessen ervan zijn nu bijna allemaal rood. Voor mijn gevoel veel vroeger dan vorig jaar. Op veertig meter hoogte vliegt een blauwe reiger [ Ardea cinerea L. ]  door de mist . Als ik eenmaal op het struikloze stuk loop, is een uiterst merkwaardig fenomeen te zien. Mistbanken wandelen laag over de velden. Trekken het pad over ruim voor me. Vanuit de waterzuivering ten zuiden van ons dorp komt op honderd meter hoogte een zwerm van twaalf kraaien over.  De mist wordt nog een stuk dikker. Ik kan nu nauwelijks meer de boerderij links van Harm van der Giezen zien. Daar, zo ruik ik wordt kuil gereden. De koeien worden gevoerd op het moment dat ik arriveer op mijn keerpunt , de ree van herenboerderij de Haver. Ik draai me om en ga op de terugweg. Vanuit het oosten zwelt een karakteristiek geluid aan: ganzen! Ik zie ze niet. Dan verschijnen vijf en dertig ganzen die heel vat een V- formatie aanhouden. En omdat het ze zo goed lukt, zijn ze bijzonder snel. Hoe stiller ze achter elkaar in de lucht hangen, des te minder hebben ze last van de luchtverplaatsing van hun voorganger. Het lijkt zo simpel maar het kost heel veel discipline, denk ik . Ze vliegen op dertig meter hoogte. 06u27: De zon verschijnt , net boven de wolkenbank die nu wel zichtbaar is. Een blauw zwaailicht dringt door de mist. Als de ambulance het dorp uit is, gaat de sirene aan en begint de chauffeur veel harder te rijden.

Maar , hoewel ik even opschrik , gaan mijn gedachten een heel  andere kant op. Kijk, dat het binnen het CDA rommelt over het stikstofbeleid is zelfs voor een blinde duidelijk. Men loopt inmiddels rechtsere partijen achterna uit angst dat kiezers op het platteland, die normaliter nog op het CDA stemden nu  in grote getale gaan overlopen naar de BoerBurgerBeweging [ BBB }  van Caroline van der Plas. Ik ben nooit een fan van het CDA geweest. Hun wanstaltige tweekoppigheid, zogenaamd idealen hebben maar deze onmiddellijk inleveren als de machtpositie bedreigd wordt , zorgt ervoor dat het morele gezag van deze partij in Nederland en Europa  volledig verdampt is. Maar mensen die denken dat de BoerBurgerBeweging een fris geluid brengt in de politiek moeten toch maar eens goed hun verkiezingsprogramma lezen. Dat is ronduit ‘discriminatoir ‘en volstrekt er op gericht om potentiële tegenstanders van boeren uit te schakelen. Lees maar eens goed de volgende alinea uit het onderdeel ‘Burgers “:

 ‘ Een wet Recht op Landbouw moet het bestaansrecht van de agrarische sector waarborgen in Nederland. “Zo’n wet kan bijvoorbeeld voorkomen dat mensen en organisaties, die geen directe belangen hebben bij uitbreiding of modernisering van wettelijk toegestane boerenbedrijven, jarenlange procedures gaan voeren tegen boeren, alleen maar omdat ze de veehouderijsector willen weghebben ‘ .

Dat betekent dat wanneer mensen uit bijvoorbeeld de lokale milieubeweging zich verzetten tijdens  ruimtelijke procedures tegen het verlenen van vergunningen aan grootschalige industriële veehouderij niet meer het grondwettelijke recht hebben om tegen een voornemen van de overheid in het geweer te komen. In de ogen van de BBB zouden alleen maar mensen uit de directe omgeving van een dergelijk toekomstig bedrijf dit mogen doen. Je hoeft geen jaar op het platteland te wonen om er achter te komen dat wanneer bewoners in een dorp protesteren tegen de vestiging van een megastal, ze heel gemakkelijk het slachtoffer kunnen worden van intimidatie. Zij willen veilig in hun dorp blijven wonen en in het besef dat de politie op het platteland zo ongeveer wegbezuinigd is , maakt dat ze aan de wilde dieren overgeleverd zijn. Vaak worden om die reden door organisaties met iets meer afstand  bezwaarprocedures uit hun naam gevoerd. Niet iedereen is altijd even dapper op het platteland. En is bereid bepaalde maatregelen te slikken uit puur lijfsbehoud. Ik spreek uit ervaring. …………………( wordt vervolgd )

     .