Nieuwjaarstoespraak burgemeester Henk Jan Bolding

HET HOGELAND – Maandagavond hield gemeente Het Hogeland haar nieuwjaarsreceptie in sportcentrum De Mencke in Uithuizen. De aanwezigen waren o.a. getuige van de nieuwjaarsspeech van burgemeester Henk Jan Bolding, die hieronder is te lezen.

Beste mensen,

Graag wil ik u vanavond laten kennismaken met een typisch Hogelands gezin. Laten we haar Ank van der Veen noemen. Ank van der Veen woont in zo’n schilderachtig dorpje in Het Hogeland. In het oude huis van haar ouders. Waar ze 50 jaar geleden werd geboren.

Ank heeft een zoon en een dochter; Abel van 14 en Mirjam van 12. Abel heeft zorg en aandacht nodig; volgt, hoewel niet graag, het speciaal onderwijs en heeft therapie omdat hij snel in driftbuien vervalt. Dochter Mirjam lijkt in vrijwel niks op haar broer. Ze is erg leergierig en ze leest veel en verslindt boeken uit de bibliotheek. En wat zou ze graag op pianoles bij haar in de buurt willen.

Het gezin heeft het niet breed. Ank heeft een bescheiden baan in de supermarkt, tien kilometer verderop. Haar man, van wie ze tien jaar geleden scheidde, is met de noorderzon vertrokken en schijnt in Griekenland een nieuw bestaan te hebben opgebouwd. Alimentatie verrekt hij te betalen.

Haar woning is verouderd. Tochtig. Klam. Niet van deze tijd. En tot overmaat van ramp heeft die klap bij Huizinge in 2012 sporen nagelaten: een paar flinke scheuren ontsieren de buitenmuren. Natuurlijk heeft ze daarvan melding gedaan bij de instanties. Maar schot zit er – tien jaar later – nog steeds niet in haar dossier. Ze is moedeloos geworden van het geheenenweer tussen al die instanties. Het vertrouwen daarin is tot onder het nulpunt gedaald.

Ank was voor de scheiding vrolijke en betrokken. Actief in het verenigingsleven in haar geboortedorp. Ze stond altijd klaar voor haar omgeving. Maar sinds die moeizaam verlopen scheiding en de problemen met zoon Abel leidt ze een teruggetrokken bestaan. Haar werk en de zorg voor haar kinderen nemen haar volledig in beslag.

Zeker: ze trekt er wel eens op uit. Elke week met de kinderen in het oude autootje naar haar hulpbehoevende ouders die in een verzorgingshuis in Bedum – dik 15 kilometer verderop – wonen. Hoe lang dat nog lukt? Ank wil er liever niet aan denken. Haar auto loopt op zijn einde. En die hoge benzineprijzen?

Ank, Abel en Mirjam: drie dierbare inwoners van Het Hogeland….

Natuurlijk dient de gemeente Het Hogeland het belang van álle inwoners. De ‘brede welvaart’ waar we als gemeente naar streven, moet afstralen op ruim 48.000 Hogelandsters; niemand uitgezonderd.

Maar vooral mensen als Ank van der Veen en Abel en Mirjam moeten we als gemeente voor ogen hebben; scherp voor ogen hebben. De instrumenten die de gemeente tot zijn beschikking heeft om helpende handen te bieden, moeten optimaal worden ingezet. Daarmee moet maatwerk worden geleverd. Die moeten een schild vormen, een uitgestoken hand en een duwtje in de rug. Die moeten bescherming én perspectief bieden.

Als gemeente het Hogeland zijn we nu vier jaar onderweg. Er is, en wordt hard gewerkt en ondanks tegenslagen zoals corona en noodzakelijke bezuinigingen hebben we al veel bereikt. En Het Hogeland is ondertussen toch ook een herkenbare bestuurlijke entiteit. Maar laat dat vooral geen aanleiding zijn om genoegzaam achterover te gaan hangen. Ank van der Veen en haar zoon en dochter hangen immers nog steeds onzekerheden boven het hoofd; die behoeven nog steeds aandacht. Aandacht van de gemeente; aandacht van de Hogelandster samenleving.

Dat vereist samenspel. Samenspel tussen de lokale overheid en de lokale gemeenschap. Ogen en oren in de samenleving, Voelhoorns. Thermometers om de temperatuur in de samenleving te meten. En vooral handen uit de mouwen. Van sportverenigingen, scholen, dorpsverenigingen, kerken, muziekverenigingen, jeugdsozen en zorginstellingen.

De gemeenteraad stelde vorig jaar nieuw sociaal beleid vast. Dat beleid heeft een wezenlijk andere insteek dan het vorige. Meer dan voorheen staat de mens, de Hogelandster ,in zijn of haar leefwereld centraal. Niet de wetten en de regels bepalen de speelruimte maar wat er wél mogelijk is. En meer dan voorheen wordt ingezet op vroegtijdige signalering. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat Ank van der Veen diep in de financiële problemen raakt omdat de lening die ze moest aangaan om haar sleetse autootje te vervangen, als een molensteen om haar nek gaat hangen. Om voorkomen ook dat het schoolverzuim van puber-Abel uit de hand loopt.

Samen aan de slag, juist nu. Dat is de uitdaging. Dat geldt niet alleen voor het sociaal domein. Ook op het gebied van de toekomstige inrichting van onze gemeente zullen we als gemeente nadrukkelijk de samenwerking en de dialoog met de inwoners en Hogelandse organisaties zoeken. Alleen sámen kunnen we bouwen aan een Hogeland dat ook in de toekomst tegen een stootje kan en die toekomst met vertrouwen tegemoet kan zien:

*een toekomstbestendige landbouw, biologisch en vernieuwend traditioneel;

*de ontwikkeling van de Oostpolder en het omliggende gebied

*versnelling van de woningbouw

*de omschakeling naar duurzame vormen van energievoorziening

*bevordering van de recreatie en toerisme

*leefbare en vitale kleine en grotere kernen

*een rijk aanbod van cultuur en pianoles in de buurt

*behoud en versterking van ons cultureel erfgoed en de natuurwaarden

*de ontwikkeling van het rietdiepgebied en de kustzone

Het zijn zo maar een aantal opgaven en kansen waar we de komende jaren samen, gemeente en alle betrokken inwoners en organisaties aan willen werken.

Dat doen we niet alleen voor Ank, Abel en Mirjam maar voor alle Hogelandsters die we een fantastische plek gunnen om te leven, zich te blijven ontwikkelen, jong te zijn en gezond oud te worden.

We weten het, ook op Het Hogeland hebben veel inwoners redenen om het vertrouwen in de overheid ter discussie te stellen en dat ook op ondubbelzinnige manier te uiten wanneer we bijvoorbeeld een spreekuur houden.

Misschien gaat het nog niet eens zozeer om wantrouwen in de plaatselijke overheid maar meer in de overheid en de politiek in het algemeen…

Vertrouwen terugwinnen. Die zware taak wacht de overheid.

Onderzoek op onderzoek wijst uit dat het met dat vertrouwen niet al te best gesteld is. Ank van der Veen bijvoorbeeld zag tal van specialisten en rapporten van verschillende instanties langs trekken. Maar haar problemen zijn nog even groot als destijds in 2012. En Ank is niet de enige… Juist op dat aardbevingsdossier – maar ook op kwesties als de toeslagenaffaire of de aanpak van het stikstof dossier –zouden overheden punten kunnen scoren; vertrouwen kunnen herwinnen en de overheid weer positioneren als een betrouwbare, degelijke partner; een partner die naast mensen staat.

En wij, als gemeente, hoe zorgen wij ervoor dat onze inwoners ervaren dat wij er voor hen zijn en niet andersom…?

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat wij ook soms mensen moeten teleurstellen omdat we andere besluiten nemen dan zij vanuit hun perspectief zouden willen. Afweging van tegengestelde belangen leidt niet altijd tot een gezamenlijk halleluja. Maar wat we ook dan wel kunnen doen is duidelijk zijn en staan voor de lastige besluiten die we hebben te nemen.

En als het gaat om concrete dienstverlening, simpel: gewoon leveren. Leveren op een manier die aansluit bij de Hogelandsters zelf: praktisch en pragmatisch. En met oog voor de menselijke maat. Met eerlijkheid ook: helder uitleggen waarom keuzes gemaakt worden en vooral: nog helderder uitleggen waarom zaken niet kunnen.

Zo’n werkwijze vereist ook een gemeentelijke organisatie waarin korte lijnen, optimale onderlinge communicatie, vanzelf spreken. Een apparaat dat, als het nodig is, snel en adequaat kan schakelen. Onze huidige huisvesting staat dat – alle moderne communicatiemiddelen ten spijt – in de weg. Om de slagvaardigheid te vergroten, koerst het college op nieuwe huisvesting. Ik hoop dat de gemeenteraad het belang van eigentijdse en duurzame huisvesting voor bestuur en apparaat ook inziet. In februari komen daarvoor voorstellen aan de orde.

Ja, ook onze huisvesting draagt bij aan het efficiënt en effectief samen bouwen aan die brede welvaart die we voorstaan.

Maar er is nog iets anders ook voor nodig.

Dat is een royale en bij onze opgaven passende financiële bijdrage van de rijksoverheid. Ik doel op de uitkering uit het Gemeentefonds. De voorgenomen herziening van het Gemeentefonds – onze

belangrijkste inkomstenbron – dreigt op termijn flink roet in het eten te gaan gooien. De plannen die er nu liggen, leiden voor Het Hogeland vanaf 2026 tot miljoenen euro’s minder inkomsten. Geld dat we niet kunnen missen. Geld dat we nodig hebben om Ank van der Veen een vangnet te kunnen bieden. Geld dat we nodig hebben om haar zoon Abel die steun te bieden die hij nodig heeft. Armslag die we inzetten om de bibliotheek waar Mirjam zo graag komt in de lucht te houden en om de pianolessen waar ze over droomt financieel mogelijk te maken.

Onze zorgen over die herziening hebben we onlangs kenbaar gemaakt aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw Hanke Bruins Slot. Dat gesprek stemt hoopvol. De minister toonde begrip en wil de plannen nog eens tegen het licht houden.

Met die toezegging ontstond er toch wat lucht aan het eind van een bewogen, verwarrend en onwezenlijk jaar. Maar dat jaar liet meer lichtpunten zien. Ik schreef daarover in mijn column die vlak voor kerst in de Ommelander Courant stond.

Daarin wees ik op de kracht die de Hogelandster samenleving vooral bepaalt. De kracht die het verschil maakt. Ons vermogen om – hoe verwarrend de tijd ook is – oog en oor voor elkaar te houden en noaberschap in te zetten als dat nodig is. Ons vermogen om vooral ook in gemoedelijkheid met elkaar om te gaan. Onze gastvrijheid die indrukwekkend aan het licht kwam bij de opvang van zoveel Oekraïense vluchtelingen en toen de Afghaanse evacués uit Lauwersoog werden onthaald in hun nieuwe woonplaats Winsum en hier in Uithuizen.

Ja, ik ken mensen als Ank van der Veen die het zelf niet breed hebben en persoonlijke tegenslagen kennen maar die niet trappen in de bedrieglijke list van complotdenkers, maar zich ontfermen over vluchtelingen die hier hun toevlucht zoeken.

Die bewonderenswaardige inzet toont de veerkracht en medemenselijkheid van onze samenleving. Dat is toch echt waar we het van moeten hebben met elkaar!

En met die hoopvolle vaststelling wens ik Ank, Abel en Mirjam, wens ik u en wens ik alle andere Hogelandsters een gezond, voorspoedig en perspectiefrijk 2023!