Onderdendam ( Gr. ) Donderdag 26 Januari 2023, 06u00 ( Wintertijd ):

“ N- wind. Zwaar bewolkt. Een wolkendek zo compact, dat er geen lichtstraal doorheen komt. Betekent dat de toplichten van drie windmolenparken ver weg in het oosten bij de Eemshaven, Farmsum en de Meeden [ Omgeving N33 ]  vanochtend geen schijn van kans maken. Normaliter staan ze altijd zo gezellig te pinkelen, als ik de straat oversteek. Nou ja, gezellig. Voor mij wel, die daar meer dan dertig kilometer van weg woont. Niet voor de omwonenden die zich permanent op een soort kermisterrein wanen. Ik sta het aan te zien met onze hond Nantske vanaf mijn uitkijkpost, acht meter boven het Boterdiep. Het regent sinds gisteravond laat. Verdomme, vergeten de regenmeter weer op zijn plek terug te zetten. Die heb ik een aantal dagen geleden leeg gemaakt en binnenshuis gelegd , toen het ging vriezen. De neerslag is geen harde regen, eerder een soort haperende douche. Heel irritant. Een lichte motregen heet zoiets dan eufemistisch. Alleen, je wordt er wel kletsnat van. Gelukkig heb ik mijn regenpak weer aan de winterjas. Zie er dus weer uit als een Michelin- mannetje. Moest vanochtend door de achterdeur naar buiten. De voordeur zit door verschuivingen van de hardstenen drempel na weer wat aardbevingen muurvast. Geen beweging in te krijgen. Een week daarvoor konden we niet eens meer naar binnen. Stonden met tassen vol weekboodschappen voor een afgesloten huis. Alleen dankzij onze sterke en handige buurvrouw Marijn Sturing toch weer binnen geraakt. Het euvel leek opgelost daarna, maar de bodem onder ons huis heeft toch weer bewogen met dit resultaat tot gevolg.  Maar even niet aan denken. Ook niet aan alle nieuwe scheuren of oude, die eenmaal gerepareerd, weer zijn opengesprongen. Achter me het telkens terugkerende geluid van autobanden die zich aan het natte asfalt vastzuigen. Ik kijk naar beneden. Op het donkere water van het kanaal  neemt  het licht van straatlantaarns de gestalte aan van vier parallel verlopende strepen. Genoeg gezien, … tijd om de brug gedag te zeggen. Hier boven kan ik alleen nog maar natter worden. Duik met Nantske aan de lijn het donkere gat van de zestien treden in. Maan haar regelmatig te stoppen en haar enthousiasme af te remmen. Ik heb geen zin om met hond en al de brug af te kegelen. Het schelpenpad is snel genomen. Gelukkig blijft Nantske geen uren staan om de berichten te lezen die buurhonden voor haar hebben achtergelaten. Geurvlaggen van honden in de vorm van wat druppels urine vertellen alles over deze  voorbijgangers op vier poten. Algemene gezondheidstoestand, wat ze gisteren gegeten hebben, de leeftijd en of ze loops zijn.  En dat is dan nog maar wat wijzelf , zoogdieren op twee benen, kunnen bedenken. Een hond die een andere manier van communiceren heeft dan wij , maakt vast nog veel meer uit zo’n plasje op. Ik kom op mijn pad aan en kijk nog even of er iemand deze kant opkomt. Geen mens te zien, lopend of op de fiets. Ik laat Nantske van de lijn en zet de eerste stappen op mijn wandelpad.

Iets geheel anders…

Het pad glanst als een geoliede Turkse worstelaar, geurend naar olijfolie. En dat perfect het licht vangt van de weerschijn boven Bedum. Dat weerkaatste licht is flink in omvang en sterk genoeg qua aantallen  lux om onderweg toch nog zoveel sterkte te behouden zodat ik zeker honderd meter voor me uit op het pad kan kijken. Vandaag geen kans om in de war te raken. Ik kan zonder risico om in een sloot te vallen mijn voeten neerzetten. Een haan kraait. Het geluid komt van de overkant van het Boterdiep richting Fraamklap.  Dat moet dan de haan van Jan Dijkema zijn. Hij is de enige mens, die kippen houdt aan de Middelstumerweg.  Of het door de haan komt, weet ik niet, maar er begint eerst heel zacht en bij wijze van waarschuwing een wilde eend [ Anas platyrhynchos L. ] te kwaken. Dan gromt en blaft Nantske hard als reactie. Meerdere eenden vliegen nu op . Uit de sloot en de wei daarachter. Al snel wordt het geluid zwakker. Nu hoor ik een iets geheel anders. Een hoog, helder fluiten.  Mijn hart springt op. Hoor ik echt een smient [ Anas penelope L. ] ? Het moment was maar heel kort. Dat zou dan de eerste smient zijn sinds tijden. Ik sla de hoek om en kuier naar het zuiden, richting de Bedumerwijk ter Laan.

Fel licht

Voor mij is het pad nog steeds goed te zien. Alsof het overdag is, zijn de ribben tussen betonplaten duidelijk waar te nemen. Op het erf van Willem Wijlhuizen  op Onderwierum wordt een set schijnwerpers ontstoken. Aanvankelijk lijkt het alsof het om trekkerverlichting gaat, maar het licht  blijft steeds op dezelfde plek. Ik denk dat het extra verlichting op het erf is. In het zuiden hangt hoog in de lucht een groen licht. Het moet bijna zeker op de poedertoren van het  Friesland Campina- complex staan. Een tijdje volg ik  daarna in het zuidoosten een auto die de lange Fraamweg oprijdt richting Middelstum. Die weg heeft talrijke haakse bochten. Soms schijnen de koplampen je bijna in het gezicht. Dan verdwijnt het licht weer, als een auto een hoek omslaat. Als ik op mijn keerpunt beland, me omdraai en op de terugweg ga , ontdek ik hoog in het noordwesten de eerste ster die erin is geslaagd door de bewolking heen te breken. Het is Mizar , de helderste ster van sterrenbeeld de Grote Beer [ Ursa maior ]. En nog twee sterren, maar die zijn heel zwak: Polaris , de poolster van de Kleine Beer [ Ursa Minor ]. En nog een ster van datzelfde sterrenbeeld. In mijn ooghoek zie ik hoe een grote bundel fel licht ontstoken wordt vlakbij de grote ligboxenstal van de familie Thybaut. Dat moet wel haast een trekker zijn met schijnwerpers op het dak en opzij. Want het licht verwijdert zich snel En gaat aan het werk ergens in de buurt. Ploegen, eggen, iets inzaaien, mogelijk mest uitrijde ? Kan me niet voorstellen, weken te vroeg.

Overbemesting

Onder boerenorganisaties groeit de verontwaardiging over het feit dat willens en wetens het Ministerie van Landbouw belangrijke  informatie heeft achtergehouden. Al half december vorig jaar wist het ministerie dat ‘Brussel’ absoluut niets wilde weten van een nieuw ‘geitenpaadje ‘dat ambtenaren van het ministerie aan het bewandelen waren. ‘ Brussel ‘ liet duidelijk weten dat er tempo gemaakt moesten met het verbod om meer mest uit te rijden dan de hoeveelheid grond van een boer toelaat. LNV suggereerde dat ‘Brussel ‘ een wat rustiger tempo van besluitvorming in deze wel zou accepteren. Tot uitlekte dat ‘Brussel ‘ per brief heel erg duidelijk had gemaakt dat het afgelopen moest zijn met alle vertragingstactieken. Op 1 maart aanstaande is het verboden meer mest uit te rijden dan is toegestaan. Bovendien moeten boeren een strook van drie meter vanaf de sloot  onbemest laten. De reden hiervan is dat ‘Brussel ‘vindt dat de overbemesting in een groot deel van Nederland het oppervlakwater in sloten en vaarten zwaar heeft aangetast. Dat is met name het geval in Zeeland, Noord Brabant, Zuid Holland en een deel van Gelderland.

‘ Het vingertje ‘

De boerenorganisaties bestrijden de stelling dat het zo slecht gesteld is met de waterkwaliteit. Bovendien gaan ze maar weer eens in de slachtofferstand. Dit zou de zoveelste poging  zijn om boeren uit Nederland weg te pesten. Het vreemde is dat de hele materie volstrekt niet nieuwis. Al meer dan tien jaar wordt er onderhandeld tussen ‘Brussel en ‘Den Haag ‘ over de zogenaamde uitzonderingspositie die Nederland heeft verworven als het om het uitrijden van mest gaat. Met een vreemd woord uit het juridische jargon heet zo’n uitzonderingspositie derogatie. ‘ Brussel ‘dreigt nu al heel lang die derogatie in te trekken. Telkens bedenkt ‘Den Haag ‘steeds nieuwe foefjes om tijd te winnen. De houding van Nederland doet me denken aan het verwijt dat onze Minister President maakte een aantal jaren geleden aan Griekenland. Dat land probeerde telkens maar weer nieuwe foefjes uit om onder het terugbetalen van leningen te komen. Mark Rutte heeft in 2018  de Tweede Kamerverkiezingen gewonnen door enorm te fulmineren tegen dat gedrag. En nu is Nederland als het om mestwetgeving gaat ook een soort Griekenland geworden. Kritisch naar jezelf kijken is in de politiek niet bepaald een geliefde bezigheid. Men wijst liever met het vingertje naar elders……………………………………………………………………………..( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retreiver – jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners, 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen.