Een oude foto, ouderen onder ons kennen die nog wel, iets groter dan een pakje sigaretten, met gekartelde rand. Ik zit in de zandbak bij een meertje, leeftijd voorschoolse opvang, dus dat zal 1958 geweest zijn. De vrouw naast me heeft een zonnehoedje op, de rok een beetje flatteus opgetrokken, de witte bloes zonder mouwtjes. Frivoliteit uit die tijd.
Kijkt ze ontspannen naar me of waakzaam? Het is de blik van een Engelbewaarder, die engel die altijd naast je staat om je te behoeden. Voor alles waar je in de nog kinderlijke onschuld geen besef van hebt. Vastgelegd in keihard zwart-wit contrast met zo’n Agfa-camera die maar drie standen had: zon, half zon en bewolkt. Zoals het leven maar drie standen heeft: zonnetje, beetje zonnetje en donker wolkje.
Zij is mijn moeder.
Mijn kinderen en hun moeder heb ik vastgelegd met een Asahi Pentax 300, zo’n ding waarmee zelfs een aap fantastische foto’s maakt. Tiggentichtig keer heb ik ze voor de lens gehad en wat nog rest is een vergeelde gebruiksaanwijzing van de Pentax. Mijn kleinzoon en zijn moeder, de Nikon volautomaat erbij en binnen vijf minuten op de laptop geladen. De foto die mijn vader maakte van ons, in eenvoud, heb ik nooit overtroffen.
Zondag is Moederdag. Een feestdag voor bijna 5 miljoen moeders in Nederland, waarvan 78 duizend nieuwe moeders. De helft van hen heeft twee kinderen, een op de vijf heeft er drie. Nog eens een op de vijf heeft één kind. Onze vrouwen zijn gemiddeld 30,3 jaar wanneer ze hun eerste kind krijgen. Om cijfermatig wat over onze moeders te zeggen want als je er met woorden niet dicht bij kunt komen, kun je er altijd nog wat cijfers tegen aan gooien.
Ja, je kunt uiterst kritische kritiek hebben op zo’n feestdag. Ik ken die argumenten allemaal en jazeker, er moet nog veel verbeterd worden aan de positie van de moeder in de samenleving. En toch, vier het, hoe bewolkt, of half-bewolkt het leven op dit moment ook is. Maak er een gedenkdag van, ook voor de vrouwen in het Vrouwenhuis, voor de moeder in de tijdelijke opvang, voor hen die getroffen zijn door fatale ziektes, lijden onder discriminatie op het werk, opgesloten zijn in de gevangenis van een verloren huwelijk, verzin zelf maar verder. En gewoon op stand zon, omdat je plezier hebt aan je moeder.
Vrienden kunnen we wegjagen, relaties verbreken, bekenden vergeten. Van je moeder komt je nooit af, van je geboorte totdat je zelf uit de tijd gaat, blijft ze bij je. Op een Agfa-zwart-wit afdrukje.
Klik hier voor de lofzang die je zondag gebruiken kunt.
Hoef je zelf geen gedicht te maken, gelukkig.
Tijl Uilenspieghel
