Gedachten bij een schilderij

En zo kwam ik weer op de Novaweg, de enige echte rondweg in Winsum van ons aller Hogeland, op weg naar de expositie van schone kunsten in de Obergumer kerk  want die heet Macht en Pracht en beloofde “een unieke expositie met (inter)nationaal bekende kunstenaars,” nee, regionale kunstenaars, aan mij niet besteed. Toppers wil ik zien en dat in Winsum.

En zie, de Novaweg, het viaduct, is reeds vastgelegd door Rein Pol (Stedum) in een werkje van bescheiden omvang, olieverf op linnen, marouflé. Dat is schilderdoek op een houten paneel gelijmd. In het verstilde landschap, nergens beweging, komt een trein aanrijden, een oude Rode Duivel, een diesel die vroeger op de lokale spoorlijnen wed ingezet. Wat een alleraardigst contrast, een logge moderne bewegingsloze betonnen brug, en de trein de er aankomt.

Het beeld is niet nieuw. Rein Pol heeft een reeks schilderijen met een Rode Duivel gemaakt (zie zijn website). Ik neem De Blauwe Engel uit 1994. De berenklauwen op de voorgrond, een krachtige, hardnekkige plant, daarachter komt de krachtmachine in robuust rood naar je toe rijden. Het tafereel is wel alledaags, een rijdende trein, en tegelijk licht absurd door de kijkpositie vanachter de berenklauw. Waarom noemt de kunstenaar deze trein De Blauwe Engel? Het is echt een Rode Duivel. Dat is nou zo’n vraag naar het werkelijkheidsgehalte van een kunstwerk, het is misschien een fascinerende vraag maar doet er eigenlijk niet zo toe.

Fascinerend is, de herhaling van motief. Die oude trein uit ander werk uit andere tijden komt terug in het Novawerkje in een heel concrete situatie in het nu. Terwijl in het nu er andere treinen over die brug rijden in een andere kleur. Dat is het licht absurde die de verwachting verstoort.

Ga er heen mensen, naar die tentoonstelling, van woensdag tot en met zondag tot 10 september. Het kost niks en dat voor (inter)nationaal bekende kunstenaars.

Tijl Uilenspieghel