Krimp nauwelijks van invloed op toekomstplannen vmbo-jongeren

GRONINGEN – Onderzoek van Sociaal Planbureau Groningen onder jongeren die op het vmbo zitten, laat zien dat zij niet somber zijn over hun toekomst in krimpgebieden. De ondervraagde jongeren zien vaak een toekomst voor zichzelf weggelegd in hun thuisregio, ondanks de soms ervaren bevolkingskrimp.

Het sociale leven, het Groningse landschap en de cultuur zorgen voor binding. Uit eerder onderzoek van de drie noordelijke planbureaus bleek al dat jongvolwassenen vaak in de directe omgeving willen blijven en nu blijkt de jeugd er ook zo over te denken.

Voor dit onderzoek zijn in totaal 27 interviews afgenomen onder jongeren in Oost-Groningen en Het Hogeland in de periode mei tot oktober 2020. Het betreft jongeren tussen de 12 en 18 jaar die een vmbo-opleiding volgen, of net zijn begonnen aan hun vervolgopleiding. Er is gekeken naar verschillende factoren die de verhuisplannen van jongeren in krimpgebieden beïnvloeden.

Verbonden met de regio

Jongeren uit Oost-Groningen en Het Hogeland die een vmbo-opleiding volgen, voelen zich over het algemeen sterk verbonden met hun regio van herkomst. Dit zorgt ervoor dat de geïnterviewde jongeren niet direct de behoefte hebben om later buiten hun regio te wonen. Dit is in lijn met eerder onderzoek van Sociaal Planbureau Groningen, waaruit bleek dat in veel regio’s het vertrek van jongeren lang niet zo groot is als soms wordt gedacht. De verbondenheid wordt vooral gevoeld omdat ze in de toekomst graag bij familie en vrienden in de buurt blijven wonen. Daarnaast hebben de jongeren binding met de rust en de ruimte die in het Groningse landschap te vinden is.

Bevolkingskrimp geen grote rol in verhuisplannen

Bevolkingskrimp speelt geen grote rol in de toekomstige verhuisplannen van de ondervraagde jongeren. De meeste jongeren merken weinig van krimp. Als ze al wat merken, dan zien ze geen onoverkomelijke problemen. Op het platteland zijn de afstanden groter en er wonen relatief veel ouderen. De geïnterviewde jongeren weten niet beter, dus als hierin veranderingen optreden heeft dit weinig effect op hun waardering van de regio en daarmee de verhuisplannen.

Eerder een andere studie dan verhuizen

Het vinden van een droombaan, of passende opleiding, is veelal niet doorslaggevend voor de woningkeuze van deze vmbo-jongeren. Sommigen geven aan dat als hun eerste studiekeuze niet goed bereikbaar is vanuit hun woonplaats, ze eerder een andere studie zouden volgen dan dat ze zouden verhuizen. Ook voor een baan willen deze jongeren liever niet verhuizen, een wat langere reistijd is niet per definitie een probleem.

Verleden van invloed op keuze

Of de ondervraagde jongeren in de toekomst dicht bij huis willen blijven of (tijdelijk) ergens anders naartoe willen, wordt ook deels bepaald door gewenning. Die gewenning kan bestaan vanuit het verleden en de herkomst van jongeren. Zo zijn sommigen al vaker op een verre vakantie geweest, hebben sommigen veel familie elders in het land wonen, of zijn ze vaak verhuisd. Dit verleden vormt een andere norm voor deze jongeren, waardoor ze eerder open staan om (tijdelijk) te vertrekken.

Dagelijks leven

Ook in het dagelijks leven speelt gewenning een belangrijke rol. Ondervraagde jongeren die gewend zijn om in hun eigen dorp naar school te gaan, te werken en hun vrije tijd te besteden, zijn sneller geneigd het leven op die plek ook in de toekomst voort te zetten. De jongeren die al regelmatig buiten hun dorp te vinden zijn, vanwege bijvoorbeeld een opleiding, geven vaker aan dat ze in de toekomst niet per se in hun dorp willen blijven.

Aanbevelingen Sociaal Planbureau Groningen

Op basis van dit onderzoek doet Sociaal Planbureau Groningen de aanbeveling het onderwijsaanbod in de regio te vergroten. Hiermee wordt jongeren namelijk de kans geboden om hun gedroomde studie in de regio te volgen, waardoor ze niet meer hoeven te vertrekken. Door de verwachte daling van het aantal jongeren in de regio wordt dit onderwijsaanbod waarschijnlijk eerder verkleind dan vergroot. Het alternatief is dan om de bereikbaarheid van onderwijsvoorzieningen zo goed mogelijk te organiseren.