RIVM: Update 4 t/m 10 november 2020

Afgelopen week is het aantal nieuwe meldingen van COVID-19 gedaald ten opzichte van de week daarvoor. In alle regio’s is het aantal meldingen afgenomen. Ook het aantal ziekenhuisopnames daalt. De afname is in lijn met de berekeningen die het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu  voorafgaand aan de maatregelen heeft gemaakt.

Het reproductiegetal R is voor het eerste keer sinds half juni met zekerheid onder de 1. Dat lijkt een effect van de maatregelen die eind september en medio oktober van kracht werden. Het aantal besmettelijke personen blijft hoog, met ruim 145.000 (ondergrens 105.000 – bovengrens 187.000) personen deze week.

In de afgelopen week zijn 43.621  nieuwe meldingen van COVID-19* ontvangen, dit zijn 20.466 (-32%) meldingen minder dan de week daarvoor. Deze daling is voor het eerst ook in alle leeftijdsgroepen te zien (Figuur 1).

Ook al is er een daling zichtbaar, het aantal meldingen en opnames is nog steeds hoog. Het nieuwe aantal meldingen in de afgelopen week (4 tot en met 10 november) is vergelijkbaar met de weekcijfers van week 41, van 7 tot en met 13 oktober, met 43.903 COVID-19 meldingen. Toen werden landelijke maatregelen afgekondigd door het kabinet. In diezelfde week 41, waren er 1.144 nieuwe ziekenhuisopnames en 192 nieuwe IC intensive care  opnames, ten opzichte van 1.520 nieuwe verpleegafdeling opnames en 275 nieuwe IC opnames in de afgelopen week.

*COVID-19 is een meldingsplichtige ziekte en een positieve COVID-19 test moet bij wet gemeld worden bij de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst . Daar moeten ook bijvoorbeeld commerciële aanbieders zich aan houden. De inspectie houdt daar toezicht op. De overheid heeft uitgangspunten gepubliceerd voor testen op corona buiten de GGD-teststraten. De GGD’en maken bij het melden aan het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu  geen onderscheid tussen meldingen van positieve gevallen van de eigen GGD-teststraten of van andere partijen. Dat zijn behalve commerciële teststraten ook bijvoorbeeld ziekenhuizen en huisartsen.

Verschillen tussen de regio’s

Het aantal meldingen mag dan dalen, het aantal mensen met een positieve COVID-19 testuitslag is nog steeds zeer hoog. De regio’s met het hoogste aantal meldingen per 100.000 inwoners zijn Rotterdam-Rijnmond, Twente, Zuid-Holland-Zuid deze regio’s hadden meer dan 350 meldingen per 100.000 inwoners.

In alle regio’s is een daling zichtbaar. De regio’s met de grootste daling zijn Groningen en Noord- en Oost-Gelderland. Deze regio’s hebben een daling van meer dan 40% ten opzichte van die week ervoor.

GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst -teststraten en percentages positief

Van 2 tot en met 8 november zijn er 244.839** personen getest in de GGD-teststraten, dit zijn ruim 50.000 minder dan in de week ervoor. Dit zou in ieder geval deels kunnen komen doordat mensen minder contact hebben met elkaar, waardoor ook minder verkoudheidsvirussen rond gaan. De uitslag is bekend van 243.341  personen, hiervan testten 35.349 mensen positief. Het percentage positieve testen is nog hoog (14,5%), maar daalt licht in vergelijking met de voorgaande week (figuur 2).

**Bron: GGD GHOR

Zicht op het virus en testen buiten de GGD teststraten

COVID-19 is een meldingsplichtige ziekte. Een positieve test moet bij wet gemeld worden bij de GGD. Daar moeten ook bijvoorbeeld partijen die buiten de GGD teststraten testen, zoals bijvoorbeeld commerciële aanbieders, huisartsen en ziekenhuizen zich aan houden. De inspectie houdt daar toezicht op. De GGD’en maken bij het melden aan het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu  geen onderscheid tussen meldingen van positieve gevallen van de eigen GGD-teststraten of van andere partijen. Ruim driekwart van alle positief geteste personen gemeld bij de GGD in Nederland komt voor rekening van de GGD teststraten.

De gegevens afkomstig van de teststraten, laboratoria, verpleeghuizen, ziekenhuisopnames, IC intensive care -opnames en resultaten van door het RIVM laten consistent hetzelfde beeld zien van een duidelijke ombuiging in de afgelopen week.

Verpleeghuizen

Het aantal nieuwe verpleeghuis locaties met tenminste één bewoner met een bevestigde COVID-19 besmetting is de laatste weken afgenomen. In afgelopen kalenderweek (week 45) zijn er 104 nieuwe verpleeghuislocaties besmet, in de week daarvoor (week 44) waren dit er nog 150.

Sterfte neemt verder toe

Het CBS meldt  in de week van 26 oktober tot en met 1 november, net als in de voorgaande weken, een hogere sterfte dan verwacht.  In deze week zijn ongeveer 700 mensen meer overleden dan verwacht in deze periode. Een aanzienlijk deel van de oversterfte is naar verwachting gerelateerd aan COVID-19. Welk deel dat is wordt later duidelijk in de doodsoorzakenregistratie. Ook het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) houdt wekelijks sterftecijfers bij. In de meest recente data van het RIVM van 22 oktober tot en met 28 oktober, is de sterfte sterk verhoogd in de leeftijdsgroepen 65-74 jaar en 75 jaar en ouder. De sterfte is voor het eerst in de tweede golf in alle regio’s verhoogd.

Reproductiegetal R, hoe lager hoe beter

Het reproductiegetal van 23 oktober*** is 0,91 (ondergrens: 0,89 en bovengrens: 0,93). Op 19 oktober was het reproductiegeval voor het eerst sinds half juni met zekerheid onder de 1 . Het reproductiegetal van 0,91 betekent dat 100 mensen met COVID-19 samen 91 andere mensen besmetten met het virus. Hoe lager het reproductiegetal hoe beter, want ook met een reproductiegeval van bijvoorbeeld 0,91 besmetten  de 145.000 besmettelijke personen van deze week nog steeds 131.000 nieuwe personen.

***Schattingen van de R van langer dan 14 dagen geleden zijn betrouwbaar. Als de R gebaseerd is op gegevens van minder dan 14 dagen geleden zijn de onzekerheden groter. Daarom gaan we altijd uit van de  R van 14 dagen geleden.

Het virus verder afremmen? Verspreiding voorkomen? Houd je aan de basismaatregelen!

Het blijft belangrijk om je altijd te laten testen bij lichte klachten die kunnen passen bij COVID-19. Ook als je denkt dat het een gewone verkoudheid is. Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen is het belangrijk dat iedereen zich aan de maatregelen en de basisregels houdt. Houd minimaal 1,5 meter afstand. Werk thuis. Blijf bij klachten thuis en laat je testen. Was regelmatig je handen, zeker als je thuiskomt. Nies en hoest in je elleboog.

Dagcijfers

Het RIVM publiceert wekelijks een overzicht van het aantal besmettingen, het aantal opnames in het ziekenhuis en op de IC intensive care  en het aantal personen dat is overleden aan de gevolgen van COVID-19. Dagcijfers (in sommige media gecorrigeerd voor nagekomen wijzigingen, en in andere media niet) kunnen door nameldingen soms sterk fluctueren en zijn daarom minder geschikt om het verloop van de epidemie te monitoren.

Niet alle patiënten zijn in de afgelopen week opgenomen in het ziekenhuis of overleden gemeld.

¹GGD meldingen die aan het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu  zijn gemeld tussen 3 november 10:01 en 10  november 10:00, zoals gepubliceerd op 10 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland.

²GGD meldingen die aan het RIVM zijn gemeld tussen 27 oktober 10:01 en 3 november 10:00, zoals gepubliceerd op 3 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland.

³Zoals gepubliceerd op 10 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland. De aantallen van de voorgaande week en huidige week kunnen veranderen door nagekomen testuitslagen.