Het kan delicaat zijn, een thriller schrijven die zich in Baflo afspeelt en waarvan de plot drijft op een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog en met een hoog oplopende kwestie in het nu. Sander Blom, bekend van het bedrijf dat de documentaire ‘Dat vergeet je nooit’ over Baflo in de oorlogsjaren vervaardigde, heeft er zich aan gewaagd om de Tweede Wereldoorlog en het Baflo van toen en nu als kern van het verhaal te maken in de thriller ‘Dodenherdenking’.
Om met de deur in huis te vallen, hij heeft zich uitstekend van zijn taak gekweten. De grote valkuil zou zijn geweest een verhaal te schrijven dat zou lezen als een plaatsen- en stratengids van Baflo. Hoewel Sander Blom Baflo goed kent, beperkt hij zich tot een grove schets van de plaats, voldoende om de lezer mee te nemen in het afwikkelen van het verhaal. Het gebouw Concordia, het kanaal waar het lijk van een wethouder wordt gevonden, het is couleur locale. En vooral, zo geschreven dat de lezer die het dorp Baflo enigszins kent, niet de neiging krijgt om te zeggen: dit detail klopt niet en het boek leest als een documentaire over het dorp. Het is een thriller, een roman, het is fictie.
Het verhaal zet heel sterk in. Petra Leleiveld, wethouder in de gemeente Het Hogeland, wordt vermoord aangetroffen in een kanaalje in Baflo. Gruwelijk detail, ze is kaalgeschoren en in het voorhoofd werd een hakenkruis gekerfd. Ze was verwikkeld in de hoogoplopende kwestie van de aanleg van een windmolenpark, ten westen of ten noorden van Baflo. Heeft dat hakenkruis iets te maken met de harde acties van de tegenstanders van dat windpark? Dit is de eerste moord, er komen nog meer.
De tweede verhaallijn draait om een gebeurtenis in 1942. Een Engelse piloot werd uit de lucht geschoten en hij wist een boerderij bij Baflo te bereiken waar hij zich bij andere onderduikers voegde. Aangevuld met twee jonge mannen die wisten te ontsnappen bij een mislukte overval op het voedselbonnenkantoor in gebouw Concordia. Verraad van de onderduikers, een dikke NSB’er in Baflo, het is heel knap hoe Blom de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog en de in totaal drie moorden in het huidige Baflo aan elkaar weet te knopen, tot een goed navoelbaar plot.
De speurneus, Martin Doodeman, die vanuit Groningen het onderzoek leidt, is getormenteerd, maar ja, moderne thrillerinspecteurs moeten ook littekens op de ziel hebben. Iets te zwaar aangezet misschien, maar niet hinderlijk voor de voortgang van het verhaal. Dat komt zeker door de vlotte schrijfstijl. Sander Blom kan zéker goede dialogen schrijven en beelden oproepen, sfeer maken, heel sterk filmisch schrijven. En ook nog oog hebben voor psychologische drama’s die de hoofdpersonen doormaken.
Zou het met die moorden in Baflo zo gegaan kunnen zijn, als Blom het vertelt? Dat is de vraag die je aan elke thriller stelt. ‘Dodenherdenking’ is een knap in elkaar gezet verhaal. Het is een page-turner, en ik heb het achter elkaar moeten doorlezen. Ik heb slechts éen anachronisme gevonden, dat is iets wat in de tijd niet kan, zoiets als een ridder met een polshorloge. Het komt me voor dat een onderduiker op 23 maart 1943 toch echt niet kan uitroepen: “Ik ben wel klaar met deze oorlog.’ Een beetje té modieus Nederlands. Verder een dik compliment voor Sander Blom.
Berto Merx
Sander Blom: Dodenherdenking. Uitgeverij Palmslag Groningen. Het boek is verkrijgbaar bij de boekhandel en Bol.com. Wie een gesigneerd exemplaar wil, kan terecht op de website sanderblomfilms.nl/boeken.
