Onderdendam ( Gr. ) Woensdag 2 Maart 2022, 05u45 ( Wintertijd )

“O –wind. Windkracht 2. Maar in de praktijk is de wind tijdens mijn wandeling bijna afwezig. Helder. Veel sterren. Wel moet er aan de horizon iets van mist hangen. Daar kom ik achter, zodra ik met onze hond Nantske op het houten bruggetje over het Boterdiep aankom, en voor het eerst om me heen kijk. De inmiddels welbekende toplichten van de drie windmolenparken aan de oostelijke horizon zijn niet te zien. Wel de planeet Venus, stralend links boven de ligboxenstal van de familie Thybaut. En hoog daarboven Vega , de helderste ster van het sterrenbeeld Lier [ Lyra ] . Maar vlakbij Venus , feitelijk aan haar linkerkant  de ster Altair van het sterrenbeeld Arend [ Aquila ]. Altair , een overduidelijke Arabische naam.: النسر الطائر , betekent de eerste, de beste en is deel van de uitdrukking Al Nesr Al-taír, ‘de  best vliegende ( n.l. de adelaar ). Arabische sterrenkundigen uit de hoge middeleeuwen, zeg de tiende tot de twaalfde eeuw, hebben een groot aandeel gehad in het verdiepen van de kennis van de sterrenhemel door verbeterde meetmethoden zoals de vervolmaking  van het astrolabium, waarmee op zee de positie kon worden bepaald. Voor alle duidelijkheid, sinds de helft van de zevende eeuw hadden de Arabieren alle landen rond de Middellandse Zee veroverd behalve Zuid-Frankrijk,  Italië en het grootste deel van Griekenland. Dat  laatste maakte deel uit van het Byzantijnse Rijk. Anders dan we meestal op de middelbare school hebben geleerd, waren er intensieve handelscontacten tussen de grote Arabische wereld en dit steeds kleiner wordende christelijke rijk. Net als met het ( Russische ) rijk van Novgorod. Het is een soort cynische grap van nationalistisch gezinde geschiedschrijvers dat dergelijke banden rigoureus ontkend worden. Beide beschavingen namen veel ( wetenschappelijke ) kennis van elkaar over. Naast sterrenkunde en wiskunde stond in die tijd de geneeskunde op een zeer hoog peil. Arabische geleerden vertaalden niet alleen een aantal medisch klassieke werken zoals dat van Galenus maar voegden door eigen onderzoek en praktijk daar ook het menige aan toe. De vloek van de geschiedenis is juist dat mensen geneigd zijn de eigen beschaving als een autonoom iets te zien terwijl wij voortdurend door de geschiedenis heen , tot aan de dag van vandaag, deel zijn van een mix van culturele invloeden vanuit allerlei landen en tijden. Het Nederlanderschap is in mijn beleving slechts een paspoort, geen vaste identiteit. Ik voel me in ieder geval cultureel geen Nederlander. Misschien nog eerder een Vlaming vanwege een Belgische grootmoeder en een  sterk op Vlaanderen en Vlaams Brabant gerichte familietraditie  Thuis kijken Geliefde en ik nog steeds meer naar de Vlaamse  TV dan naar de Nederlandse, om maar een voorbeeld te noemen. En ik haat de Nederlandse directheid die ik als erg onbeschoft ervaar. Terwijl dat soort gedachten in vliegende vaart door mijn hoofd schieten, staat een deel van de Grote Beer [ Ursa maior ]  pal boven me.. Onder me het donkere water waar nauwelijks enige beweging in te bespeuren valt. De weerkaatsing van het licht van straatlantaarns laat op het eerste gezicht geen enkele wijziging in vorm zien. De randen van de ovalen lichtjes  trillen misschien wat, als je heel goed en lang blijft kijken. Het is verder doodstil. Achter me passeert een vroege automobilist. In de verte rijdt een enkele melktankauto. Ik ga het bruggetje af en zet de eerste stappen op het wandelpad.

Geestverwanten

Na gisteren is het geen verrassing meer dat het behoorlijk donker is hier. Er is nihil weerschijn uit de buurdorpen. Ik kan niet verder voor me uitkijken dan een meter of vijf. De velden om me heen zijn volledig in duisternis gehuld. De enige lichten in de verte zijn van de boerderijen aan de horizon, kilometers hier vandaan. Dat betekent voor het grootste deel op gevoel lopen. Aan Nantske heb ik ook weinig vanmorgen . Die is heel druk met het volgen van een bepaald spoor. Ik sla de hoek om en kuier naar het zuiden. Een fractie meer licht op het pad. Dat komt van de erf- lichten van de Haver. Een hoog, schurend geluid klinkt uit het zuiden. Van ijzer op ijzer.  De eerste trein vanuit Groningen naar Delfzijl kruipt langs de horizon. Het ziet er nog steeds uit alsof een reuzenglimworm daar in het donker maar langzaam vordert. Ineens een mitrailleursalvo aan stotende geluiden. Een of meerdere scholeksters [ Haematopus ostralegus L. ] zijn in de omgeving van de Kardingemaar bezig om te vechten om het bezit van een territorium. Ze blijven daar maar mee doorgaan de hele tijd dat ik het lange, zuidelijke stuk van het pad loop. En wanneer ik op mijn keerpunt ben beland, de ree van herenboerderij de Haver , beginnen ze opnieuw. Teken dat het om een serieuze kwestie gaat. Het gebied langs de Kardingemaar moet nu opnieuw verdeeld worden tussen, naar ik hoor, twee paar scholeksters. Pas dan kan er begonnen worden met baltsen en nestelen. Ik verwacht dat dit nog wel een paar weken gaat duren. De vogels laten zich duidelijk niet hinderen door de duisternis. Kijk eens aan, ik blijk geestverwanten te hebben. Ik draai me om en ga op de terugweg.

Drie miljard dollar

Een keer of drie meer zicht heb ik op de terugweg. In het oosten een heel aarzelend begin van ochtendgloren. Donkergrijs licht verschijnt daar onder het diep zwart daarboven. De scholeksters zijn nog steeds enthousiast aan het rellen. Onze hond lijkt weer terug naar huis te lopen. Ik fluit, want dit is niet de bedoeling. Ze luistert en blijft een beetje rond hangen op de hoek. Over het smalle Jaagpad langs het Boterdiep richting Fraamklap komt een melktankauto aangereden, die afslaat naar de boerderij van Sieb- Klaas Iwema. Ik ben dan al bij de hoek voor het laatste stuk en vind daar Nantske, die nu gelukkig  een paar meter voor me uit blijft lopen. Hoog boven me  komt een vliegtuig over. Kan in ieder geval niet  meer, als ik het goed begrepen heb, door het Russische luchtruim vliegen. Moet een omweg maken via de Verenigde Arabische Emiraten. Links zie ik aan wat schittering in de wei dat daar nog steeds water staat, ook al is de omvang van de plassen een stuk minder nu. Hoog in het westen ontdek ik nog een ster. Dat is Arcturus van het sterrenbeeld Ossenhoeder [ Boötes ]. Iedereen slaapt nog. In geen enkel huis schijnt al licht. De slaap der rechtvaardigen of misschien wel der onschuldigen. Maar is dat echt het geval? Hebben  ‘we ‘, althans de politici die wij gekozen hebben niet enorm geblunderd door de mistaxatie van waar het Poetin- regime, het apparaat  om hem heen  toe in staat zijn. De oligarchen hebben de Europese landen door het aanknopen van intensieve handelsbanden zand in de ogen gestrooid om Poetin zijn revanchistische ideeën te verbloemen. Hij wil in feite de omvang van het oude Tsarenrijk herstellen. Na het vallen van de Muur is  de Europese defensie afgebouwd in de hoop dat Rusland een Europees land zou worden. We zijn daardoor hier ineens ontzettend kwetsbaar geworden. De paar tanks die Nederland nu huurt van het Duitse leger  moeten zelfs nog gekannibaliseerd worden om oefen-klaar te zijn. Nederlandse beroepsmilitairen moesten uit eigen zak thermo- ondergoed betalen om  warm te kunnen blijven tijdens  oefeningen onlangs  in Scandinavië. Intussen klagen wij over sluitingstijden voor de horeca. Gelukkig gebeuren er ook nog zaken die enige hoop wekken. Onder druk van de Britse regering heeft Shell,  nu een Brits bedrijf, al zijn bezittingen in Rusland aan gas en olie – installaties van de hand gedaan. Een kapitaalwaarde van drie miljard dollar. Dat is overigens in die wereld niet veel. Als dat onder druk van deze dramatische omstandigheden zo snel van de ene op de andere dag kan, hoe komt het dan dat het zo lang duurt voordat de NAM waar Shell een belang onderdeel vanuit maakt, zich uit Groningen terug getrokken heeft? Dat dacht ik wel even vanochtend toen ik het bruggetje voor ons huis weer opklom met Nantske………….( wordt vervolgd ).

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al weer de zevende jaargang van ‘ De winkelhaak.