Onderdendam ( Gr. ) Vrijdag 8 April 2022, 05u55 ( Zomertijd ):

“WZW- wind. Windkracht 3. Zwaar bewolkt. Wel veel dynamiek in de lucht. Een imposante loodgrijze regenwolk maakt in het oosten de kans heel klein dat ik een fraai  ochtendgloren te zien krijg. Boven en achter me hangt op grote hoogte een zwaar wolkendek van een nog donkerder tint. Maar ik kan wel de toplichten van de drie windmolenparken zien, als ik eenmaal met onze hond Nantske boven op het bruggetje sta over het Boterdiep. In de achtertuinen van de huizen aan de Bedumerweg fluiten al een paar merels [ Turdus merula L. ]. Zoiets geeft de burger moed op deze koude ochtend waarop het kwik nauwelijks drie graden boven nul haalt. Het aardt naar sneeuw- en hagelbuien, maar het is wel droog nu. Het is niet helemaal donker meer. Wat licht komt voornamelijk uit het noordoosten. Voorlopig de enige plek waar weinig of geen wolken hangen. Het waait kennelijk hard op grote hoogte want de bewolking verandert voortdurend van plaats. Beneden op het water zijn , meen ik, geen eenden of wat dan ook aan levende have te zien. Ik zie alleen maar wat weerkaatsing van de straatlantaarns. Die heeft vandaag de vorm aangenomen van wat slordig achtergelaten vegen. Ik kijk de eerste bus na naar Groningen die zojuist een passagier heeft opgepikt uit het bushokje schuin tegenover ons huis. Een bushalte die terecht halte KERK heet. De hele dag kijk ik vanuit onze achtertuin naar de fallus- achtige toren met koperbeslag op de eikel. De droom van architect Reitsma uit Bedum om een bijzonder kerkgebouw te ontwerpen is met succes in baksteen tot leven gebracht in 1934. Vooral als je binnen in de kerk zit, is het gebouw , geïnspireerd door de stijl van de Amsterdamse School in al zijn soberheid van een verstilde schoonheid. Een aantal jaren geleden is de Gereformeerde Gemeente Onderdendam ontbonden wegens een steeds kleiner aantal lidmaten en werd de kerk eigendom van de stichting Oude Groninger Kerken. Door een locale groep bewoners worden in het gebouw allerlei culturele manifestaties georganiseerd als tentoonstellingen en concerten. In mijn blog duid ik  DE KERK daarom altijd  aan als ‘het cultureel centrum van ons dorp ‘. Maar nu in dit schemerdonker slaapt  de toren onder een dek van duisternis. Nog even werp ik een blik op het water beneden. De golven, opgestuwd door de wind spelen tikkertje met het licht van de straatlantaarns. Even raak  ik bevangen door die  terloopse schoonheid. Besluit dan, omdat onze hond ongeduldig word , dat je jezelf niet moet overeten zo vroeg in de morgen. En ga met Nantske aan de lijn de zestien treden van het bruggetje af. Sta even later enigszins verrast door de aanblik op mijn wandelpad.

Gratis af te halen

Tot aan de plek waar het pad afslaat naar het zuiden kan ik kijken. Licht dat gloeit van geelgrijze tinteling in het oosten, verlicht de linkerkant van het pad. Vette kleuren zelfs. Zwart tegen groezelig geel weerspiegelen in het natte beton. De westenwind laat het naambord van Onderdendam zingen. Een verlegen liedje klinkt. Het wateroppervlak in de sloot links ligt er verlaten bij. Geen enkele eend  is er te zien. Ik loop stevig door. Deels om onze hond niet te zeer te kwellen. Die trekt aan de lijn. Wil dolgraag de wei rechts in om op zoek te gaan naar de laatste stukken vaste mest. Deels omdat het fris is, zeg maar ijskoud. Al op het eerste stuk zijn na een paar minuten mijn vingers totaal verkleumd. Ik sla de hoek om en heb nu de wind niet meer in de rug. Dat is goed te merken. Moet mijn handen voor het eerst in mijn zakken steken om ze weer op te warmen. Nantske heb ik  vrij gelaten. Hoog boven me is het aanzicht  totaal veranderd. In het oosten is geen enkel stukje lucht meer vrij. Het is daar volkomen dicht getrokken. Een kille wind giert door de takken van de meidoornstruik, de eerste in een reeks van acht. Hij begint net uit te lopen maar de tere blaadjes zullen bij een vrieskou van een paar graden al flink wat te verduren hebben gehad. Ik zal ze de komen tijd controleren op de karakteristieke bruine rand op het blad  die vorstschade verraadt. We komen op het open stuk waar geen struiken staan. Hier en daar nog wat essen- stobben. Ooit stonden er acht essen  van ongeveer acht meter hoog. Ze leden aan essen- taksterfte en zijn in 2018 omgezaagd. Jammer, want het waren voor veel vogels perfecte plekken om even op adem te komen. Of voor kraaien om de omgeving af te speuren naar achtergelaten voedsel. Ik hoor wilde eenden [ Anas platyrhynchos L. ] ver weg snateren in het Boterdiep. Schaduwplekken in de berm geven aan dat het fluitekruid [  Anthriscus sylvestris L.  ] al weer een paar centimeter gegroeid is. Het zal nu ongeveer gemiddeld vijf centimeter boven de grond staan. Fluitekruid is een plant uit de familie der schermbloemigen die nauw verwant is aan de Tuinkervel [ Anthriscus  caucalis L. ], bekend om de smakelijke kervelsoep die je ervan kunt maken. Ik wist niet dat de hele plant ‘vluchtige olie ‘bevat. Dat lees ik in Harald Niesen/G.den Hoed, 1977, Geneeskrachtige planten in kleur, Baarn : Moussault op pag. 167-168. Het blad van de plant kan je fijn hakken en drogen. Het helpt  een wat haperende spijsvertering weer op gang,  begrijp ik. Je kunt er thee van trekken : een eetlepel op een kop kokend water. En dat drie tot vier maal daags drinken. Toch mooi. Medicijnen binnen handbereik en  gratis af te halen. Op het einde van de Zuidersloot achter de tweede dam naar de wei van Harm van der Giezen heeft zich toch nog een eendenpaar verscholen. Ze vliegen jammer genoeg op, als onze hond en ik dichterbij komen. Het schuilhoekje ligt op de hoek van de sloot die langs de ree  van de boerderij de Haver loopt. Ik ben dus vlak bij mijn keerpunt. Kom daar na een paar tellen aan , draai me om en ga op de terugweg.

Gekakel

Al die tijd is Nantske vlak bij me gebleven. Ze is nog niet erg fit. Loopt langzaam. Ik moet haar af en toe aansporen om voor me uit te gaan. Er komt boven de wolken een vliegtuig over. Hier loopt de route naar Rusland via Scandinavië. Een vliegtuig dat de boycot kennelijk omzeilt. Zwarte kraaien [ Corvus corone L. ] hoor ik wakker worden in de windsingel rond de waterzuivering. Het wordt al aardig licht.  Hoog in de hemel is er nu al weer een hoop veranderd. Boven de wierde Onderwierum begint zich een heel teer blauw te ontwikkelen. Toch is het nog steeds schemerig aan de grond. Maar wel kan ik zien dat twee aalscholvers [ Phalacorocorax carbo L. ] laag over de wei links uitvliegen richting het zuidwesten. Een zwarte kraai laat vier maal zijn contactroep horen. Komt nu al uit de wei rechts van het pad vliegen op nog geen drie meter hoogte. Karakteristiek gekakel hoog in de lucht. Meeuwen maken diverse geluiden. Soms doen ze andere vogels na. Pas heel laat zie ik het groepje boven me op twintig meter hoogte opduiken. Drie exemplaren vliegen nog geen vier meter onderling vlak bij elkaar. Een vierde houdt wat afstand van het groepje, maar vliegt wel in dezelfde richting mee. Ik sla de hoek om voor het laatste stuk. En  ontdek een eendenpaar bij de ingang van het derde perceel van Rozeboom, de wei met het ‘Bultje ‘, dat doodstil blijft zitten.

Vuilnisbelt

Precies op dat moment passeert de Vrolijke Fietser. We groeten elkaar. Ik had hem niet zien aankomen. Zijn LED- lamp  brandde niet. Hij fietst naar zijn werk in het Martiniziekenhuis in Groningen. Dat is aardig ver, iedere keer veertien kilometer. Ook omdat je ook nog van Groningen Noord naar Groningen Zuid, helemaal door de stad moet. Er zijn al aardig wat Nederlanders die op een afstand van 25 km . van een grote stad wonen en geheel vrijwillig en ongesubsidieerd de fiets verkiezen boven luchtvervuiling veroorzaakt door een auto waarin vaak maar een persoon zit. Die bovendien nu heel dure benzine verbruikt. Gemaakt van olie die de oorlogskas van Poetin spekt.  Toch zit er iets dubbelhartigs in de manier waarop de Nederlandse bevolking wordt aangespoord om minder fossiele brandstof te gebruiken. Tegelijkertijd wordt een van de meest vervuilende en overlast biedende plekken in Nederland door de overheid overladen met belastingkortingen, leningen en subsidies. Die vuilnisbelt heet Schiphol. ………………………………………..( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al weer de zevende jaargang van ‘ De winkelhaak ’.