Onderdendam ( Gr. ) Woensdag 20 April 2022 , 05u30 ( Zomertijd ):

“O- wind. Windkracht 2. Volkomen helder. Alleen in het noordoosten een dunne streep bewolking boven de boerderij van Sieb- Klaas Iwema. Met onze hond Nantske ben ik nog geen minuut geleden aangekomen op het hoogholtje, het houten bruggetje over het Boterdiep, het kanaal voor ons huis. Het is idioot, maar ik raak nog steeds onder de indruk van de volle maan die in het zuidwesten laag boven de huizen staat. Na weer een paar dagen storing branden de straatlantaarns ineensweer. Het lijken wel parttimers. Soms hebben ze zo maar onaangekondigd geen dienst. De weerkaatsing van het licht daarvan laat een kanaal zien waar wat meer beweging in het water zit. Waarschijnlijk veroorzaakt door de wind. Er vormen zich een soort lichtende vegen op het oppervlak, die meteen opvallen in de schemer. Aan de oostelijke horizon pinkelen de rode toplichten van de drie windmolenparken : de Eemshaven, Farmsum en de Meeden, het grote windmolenpark met vijf en dertig exemplaren in de omgeving van de N33. Vanochtend las ik in het Dagblad van het Noorden dat na moeizame onderhandelingen de gemeenten Midden –Groningen, Oldambt en Veendam van het ministerie van Econoimische Zaken [ EZK ] gedaan hebben gekregen dat er 1,8miljoeneuro compensatiegeld zal worden gestort in een ‘ Gebiedssfonds N33 ‘. In dit potje komt ook geld van de provincie Drenthe en de eigenaren van de windmolens. De provincie Groningen weigerde ook maar iets te geven.  Met de grondeigenaren, de boeren op wier land de windmolens staan, moet nog worden gesproken over een eventuele bijdrage. Dit alles om het ongemak, de gezondheidsschade bij de omwonenden en het waardeverlies van hun woningen te compenseren. Vraag die dan meteen bij me opkomt, waarom wordt dat geld niet rechtstreeks aan de omwonenden uitgekeerd?. Die zeggen immers van die molens ‘fysieke en mentale klachten te hebben zoals slapeloosheid en geluidsoverlast. ‘. Waarom geld in zo’n vaag fonds? De plaatsing van de molens leidde in dat gebied tot enorme opschudding omdat het ministerie het park er door drukte met behulp van de Crisis- en Herstelwet. Mensen die in het geweer kwamen tegen de boeren die profiteerden van de molens, werden gearresteerd en vastgezet. Het is echt een zwarte bladzijde in het overheidsbeleid rond de energietransitie. Een schoolvoorbeeld hoe je juist niet moet omgaan met omwonenden tijdens een dergelijke planprocedure. Nog steeds knipogen, die rode lichtjes meer dan veertig kilometer hier vandaan heel vriendelijk naar me , alsof ze zich van geen kwaad bewust zijn.  Merels [ Turdus merula L. ] in de tuinen van de straat waar ik woon, hebben al die tijd rustig doorgezongen. Die trekken zich geen bal aan van de problemen waarmee mensen elkaar gek maken. Ergens in het noorden begint een wilde eend [ Anas platyrhynchos L. ] te snateren. Het fijn vertakte, silhouet van de grote, gele treurwilg aan de overkant tekent zich diepzwart af tegen het naderend ochtendgloren. In het oosten is al een randje rood en roze oranje te zien. Daarboven een immense hemelkoepel waar de kleur grijsblauw verloopt naar een intens marineblauw. Ik ga met Nantske het bruggetje af, laat haar los. Zet even later de eerste stappen op mijn wandelpad.

Keuze genoeg..

Twee eendenparen bezetten de sloot links. Het achterste paar vliegt op, als ik passeer. Weer net als gisteren de zware brom van een goederentrein op het spoor van Groningen naar Delfzijl. Scholeksters [ Haematopus ostralegus L. ] rellen ergens in het noordoosten. Ik sla de hoek om en kuier richting de Bedumerwijk ter Laan. Een zwarte kraai [ Corvus corone L. ] verwelkomt me met drie krassende geluiden. Het is een lid van de ‘huisfamilie ‘, de groep kraaien die ik al jaren volg. Zit op zijn vaste plek, het toegangshek op de dam tussen twee percelen grasland, dat van Rozeboom en van der Giezen. Pas nu begin ik te merken hoe koud het is. Mijn vingers moet ik afwisselend in mijn zak steken zodat ze weer even kunnen opwarmen. Het is het moment net voor zonsopkomst dat de temperatuur omlaag gaat, tegen het vriespunt aan. Ver weg , bijna twee kilometer meer naar het oosten blaft op het erf van de familie van Middelkoop een hond. Een kraai reageert vanaf het erf van boerderij de Haver. Dan ineens een lange flits en een fel witte steekvlam in de lucht boven het dak van die boerderij. Het is een meteoor. Maar behorend tot welke zwerm, dat is de vraag  Op de site www.kuuke.nl  vond  ik, eenmaal thuis , een ruime keus aan meteorenzwermen. Ik citeer de opmerking voor het gemak even in zijn geheel: ‘ De Lyriden beginnen op 14 april, twee dagen voor Volle Maan, en hebben hun maximum in de nacht van 22 op 23 april tijdens het  Laatste Kwartier. Er zijn dan ongeveer 18 meteoren per uur zichtbaar maar wel tijdens storend maanlicht. De Lyriden worden ook wel de april Lyriden genoemd want er zijn nog enkele andere, veel kleinere meteorenzwermen die hun radiant in dit sterrenbeeld hebben liggen. [ KW: ‘Wanneer men een meteorenzwerm waarneemt , lijken alle meteoren uit een punt te komen. Dat wordt de radiant genoemd. ] Een tweede zwerm, de η-Aquariden beginnen vanaf 19 april actief te worden. Dit is drie dagen na Volle Maan. Ze hebben hun piek op 6 mei 2022 maar ze gaan door in activiteit tot ongeveer 29 mei. Tijdens het maximum zijn er ongeveer 50 meteoren per uur te verwachten. De η-Aquariden zijn afkomstig van de komeet 1P/Halley (net zoals de Orioniden die in oktober actief zijn). De radiant van de η-Aquariden bevindt zich in de buurt van het Y-vormige asterisme dat de waterkruik van de Waterman – Aquarius voorstelt. Aan het zuidelijk halfrond worden vanaf 15 april de π-Puppiden actief, dit is een dag na Volle Maan. De zwerm is actief tot 28 april en heeft zijn maximum in de nacht van 23 op 24 april. Deze meteorenzwerm was tot 1972 onbekend. Men vermoedt dat de zwerm wordt veroorzaakt door de komeet 26P/Grigg-Skellerup. De activiteit is onvoorstelbaar met maxima van rond de 40 meteoren per uur in 1977 en 1983. Het maximum van de zwerm valt omstreeks het  Laatste Kwartier.’ Voor de duidelijkheid ik zag maar een fel licht . Maar mijn hart stond wel even stil. Een meerkoet [ Fulica atra L. ]  lijkt geen interesse te hebben in hemelse verschijningen. Hoewel, dat weet ik natuurlijk niet. Wat een meerkoet werkelijk denkt en voelt , daar is het raden naar. Wellicht is hij net als ik ook onder de indruk. Er klinkt  slechts een bescheiden kefgeluid vanuit de noordoost hoek  van de Havertsetocht. Ik ben dan inmiddels al wel op mijn keerpunt aangekomen, de ree van herenboerderij de Haver. Draai me om en ga op de terugweg.

Patatje oorlog

Meer tastbaar en aanhoudend zichtbaar is het puntje van een LED-lamp, dat snel groter wordt. Het is de Onbekende Fietser 7.0, die ik hier gisteren ook tegenkwam. Tot mijn verrassing zegt hij niets terug na mijn ochtendgroet. Heel  ‘ stoens ‘ verdwijnt hij op zijn E- bike uit het zicht. Door een laagvliegende kraai wordt hij een tijdje vergezeld. Het wordt lichter. In het noordoosten voor een paar scholeksters aanleiding om weer te gaan  rellen.  Er zitten aan deze kant van het Boterdiep twee paren, voor zover ik dat tot nu toe heb kunnen waarnemen. Ze blijven nog een tijdje doorgaan. Zelfs tot ik de hoek omsla. En, terwijl de Canadese ganzen [ Branta canadensis L. ]  beginnen te blaffen aan de overkant van het Boterdiep richting Fraamklap, lijken ze zich wel vrolijk te maken over een nieuw verschijnsel.  Of beter een toekomstig rampgebied voor de zorg. Jongeren eten teveel fastfood en zorgen op termijn voor een nieuwe gezondheidscrisis vanwege allerlei later optredende lichamelijke mankementen. Het Wetenschappelijk Bureau van het CDA meende daar iets op gevonden te hebben. Men schreef een rapport “Gezond leven, de zorg voor het lichaam als gemeenschappelijk goed ‘ waarvan o.a. een van de aanbevelinen  luidde  : ‘Stel een leeftijdsgrens in waaronder aan jongeren fastfood mag worden verkocht zoals je dat ook hebt met alcohol en tabak ‘ . Een heel verstandig idee, lijkt me, als je tenminste niet blind wil zijn voor al die bolle kinderbuiken die je tegenwoordig ziet rond schuifelen op straat . Niet van de honger maar van het zich volvreten met vette rotsooi . Totdat Tweede Kamerlid Anne Kuik  van het CDA, nota bene uit Groningen, een stad met een fiks aantal kinderen in armoede, gisteren liet weten dat deze vlieger niet opging. ‘ Een belangrijk rapport , maar dit gaat veel te ver…’. Daarmee weer eens demonstrerend waarom mensen tegenwoordig zo’n gloeiende hekel aan politici krijgen. Rapport naar rapport, de een nog alarmerender dan de ander. Dat onder veel lof bedelven om vervolgens in een diepe la te schuiven. Uiteindelijk verandert er helemaal niets tot de roep naar weer een onderzoek klinkt. ‘Smaakt het patatje oorlog , Anne?!’. ………………………………( wordt vervolgd

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al weer de zevende jaargang van ‘ De winkelhaak ’.