Onderdendam ( Gr. ) Donderdag 19 Mei 2022, 05u45 ( Zomertijd ):

“ OZO- wind. Windkracht 1. Bewolkt. Heiig. Maar eerlijk gezegd is mistig een betere formulering. En hoog in de hemelkoepel hangt een onregelmatige verzameling wolken, sommigen nogal onheilspellend van kleur: loodgrijs tot donkergrijs.. Een beetje bezorgd kijk ik  naar boven vanaf het bruggetje over het Boterdiep. Daar sta ik met onze hond Nantske met het zicht op het water en de Bedumerweg. Het is al  aardig druk aan het worden. Steeds meer forenzen en klusbusrijders beginnen een stuk vroeger te werken, gezien de te verwachten hoge temperatuur vanmiddag. Huismussen [ Passer domesticus L. ] geven een klein concert in de haagbeukheg rondom onze voortuin. Een houtduif [ Columba palumbus L. ] zit te slapen op het dak van de schuur van Jelte Verbree. Het lijkt een verward hoopje veren. Een woerd, een wilde eendmannetje [ Anas platyrhynchos L. ], zwemt van de wilgenstruik vandaan naar het midden van het kanaal. De struik hangt nu zo laag over het water dat niet meer te zien is of de fuut nog steeds op haar nest zit. In ieder geval zijn er nog geen kuikens te zien. Een merel [ Turdus merula L. ] zingt al het hoogste lied vanuit de bomen op het erf van Annemarie de Haan. Van de zon, die zeventien minuten geleden  is opgekomen, is slechts een vage rode vlek over, links van de boerderij van Sieb- Klaas Iwema. Om mij heen barst het leven los . Kleine karekieten [ Acrocephalus scirpaceus L. ] kwinkeleren als een gek in de rietkraag langs de Biermasz- weitjes. Een van die weitjes is goudgeel van de paardenbloemen [ Taraxacum officinale L. ]. Doet me denken aan de weien uit mijn jeugd in Brabant, twee en zeventig jaar geleden. Die stonden nog vol met allerlei andere bloemen als wilde margrieten en pinksterbloemen. Natuurlijk kunnen boeren, zelfs op de klei hier, dat soort weien terugbrengen en zo betere natuurwaarden realiseren. Er is binnen de gemeente Hogeland zelfs een heel project voor geformuleerd. Je moet het alleen willen en de moed er voor hebben. En verder kijken dan uitsluitend je portemonnee . En ook wat aan maatschappij terug willen geven van al het subsidiegeld dat in Europees verband in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid [ GLB ] in de agrarische sector wordt gestoken. Twintig procent gemiddeld van het boereninkomen komt daar vandaan. Boeren zijn de enige ondernemers in Europa die permanent ondersteund worden. Sorry, voor de preek maar het moest er toch maar weer eens even uit. Ik ga het bruggetje af en zet even later de eerste stappen op mijn wandelpad.

Een bijzonder gaaf land …

Nauwelijks heb ik een dergelijke stap gedaan of een grote volwassen blauwe reiger spreidt zijn reusachtige vleugels uit, spanwijdte meer dan twee meter. En schiet vanuit de sloot links de lucht in. Voelt zich kennelijk gestoord bij het jagen op de eerste kikkers die je inderdaad op dit moment absoluut niet hoort. Die houden zich muisstil. Eigenlijk moeten wilde dieren zelfs in zo’n cultuurlandschap als waar ik nu al decennia rondkuier, voortdurend opschikken. Niet zo gek dat ze vluchtgedrag ontwikkelen. In hun ogen zijn mensen, zoogdieren op twee benen,  abnormale wezens die niet met hen kunnen samenleven, zoals spreeuwen dat met kraaien doen of scholeksters met ganzen. Nee, wij  gooien hun natuurlijke omgeving totaal ondersteboven voor ons eten. En zij moeten dan maar zien wat de pot schaft. Van alle dieren is de mens de slechtste teamspeler. Wij doen niet anders dan de rest wegtreiteren. Het is dan ook niet zo gek dat de wal een keer het schip keert in de vorm van virussen door teveel mensen en landbouwhuisdieren op een kluitje. Zoals dat het geval is met de vogelgriep. Maar vooral de Q- koorts veroorzaakt door te grote hoeveelheden geiten. Dat laatste is zo’n grof schandaal dat men in Brabant,  waar flink wat mensen doodziek zijn geworden ,het woord ‘rentmeesterschap ‘, gebezigd in CDA- kringen niet meer uit de strot kan krijgen. Je kunt het beter veranderen in ‘Judasloon ‘. Ik geef even een update van de meest recente  cijfers  over Q-koorts zo als te lezen valt of de site van het UMC Utrecht van 22 februari 2022  : https://www.umcutrecht.nl/nl/over-ons/nieuws/pers/nog-steeds-sterven-mensen-aan-chronische-q-koorts#:~:text=Van%20de%20585%20chronische%20Q,zijn%20er%20nog%2021%20 bijgekomen.

“ De grootste Q- koorts- uitbraak ooit ter wereld vond plaats in Nederland tussen 2007 en 2011, en leidt nog steeds tot sterfgevallen. Dat blijkt uit de laatste update van de Nationale Chronische Q- koorts Database waarin bij de laatste update 116 sterftegevallen gemeld worden ten opzichte van 95 in 2018. Destijds raakte een heel groot aantal mensen besmet met de Q- koortsbacterie, Coxiella burnetii. Q- koorts wordt veroorzaakt door deze bacterie die over gaat van dieren op mensen, een zogenoemde zoönose. Bij de meeste mensen verdwijnt de bacterie uit het lichaam, maar niet bij iedereen. In dat geval spreken we van chronische Q- koorts. Sindsdien worden de gegevens van patiënten met chronische Q- koorts verzameld in de Nationale Chronische Q- koorts Database, een samenwerking van het UMC Utrecht, het Radboudumc [ KW. In Nijmegen ] en het Jeroen Bosch Ziekenhuis [ KW. In ’s Hertogenbosch ] . Het team bestaat uit respectievelijk Jan Jelrik Oosterheert, internist- infectioloog, Chantal Bleeker- Rovers hoogleraar uitbraken van infectieziekten en arts-microbioloog Peter Wever. Zij hebben meerdere onderzoekers begeleid die naast hun verantwoordelijkheid in het verzamelen van de gegevens, onderzoek hebben gedaan naar bijvoorbeeld het verbeteren van de diagnostiek en behandeling van deze chronische infectie. Van bijna alle ziekenhuizen in Nederland zijn de gegevens weer aangevuld. Inmiddels telt de chronische Q- koorts database 585 chronische Q- koorts patiënten ( 350 met een bewezen chronische Q koortsinfectie, 97 met een waarschijnlijke chronische Q- koortsinfectie en 138 met een mogelijke chronische Q- koortsinfectie ). Dat zijn er 66 meer dan in 2018 werden geregistreerd. Opvallend is dat zelfs 10 jaar na het einde van deze grote uitbraak er nog steeds nieuwe gevallen van chronische Q- koorts zijn gediagnosticeerd bij patiënten die jaren geleden zijn besmet. Van de 585 chronische Q- koorts patiënten zijn 107 patiënten overleden ten gevolge van of gerelateerd aan chronische Q- koorts. Sinds de laatste update in 2018 ( 86 overlijdens ) zijn er nog 21 bijgekomen. Met de al bekende 9 sterfgevallen door acute Q- koorts tijdens de uitbraak, komt het totale aantal sterftgevallen daarmee op 116. In de groep van 350 patiënten met een bewezen chronische Q- koortsinfectie is ruim 29% overleden aan de infectie. Omdat de diagnose chronische Q- koorts vanwege de onbekendheid hiermee vaak gemist is, zal het werkelijke aantal overlijdens door Q- koorts hoger zijn. Deze gegevens laten zien dat een uitbraak nog heel lang daarna nieuwe slachtoffers kan veroorzaken. Het voorkómen van Q- koorts en andere zoönosen blijft van groot belang om ziekte en sterfte bij mensen te voorkomen. Chantal Bleeker- Rovers, hoogleraar Uitbraken van infectieziekten van het Radboudumc, is één van de begeleiders van het database- onderzoek en behandelt veel patiënten met chronische Q- koorts: “Met de aandacht voor corona lijken andere infectieziekten op de achtergrond te raken. Helaas spelen die ook nog steeds een rol in de samenleving. Dit geldt zeker ook voor Q- koorts. We zien nog jaarlijks dat mensen besmet zijn geraakt/raken en overlijden aan de gevolgen van Q- koorts. Daarom blijft het heel belangrijk om aandacht te besteden aan deze ziekte. Onderzoek maakt hier een cruciaal deel van uit.” Jan Jelrik Oosterheert is internist- infectioloog bij het UMC Utrecht: “Met deze samenwerking en de Nationale Database Chronische Q- koorts is er een verbetering in diagnostiek en behandeling van deze zoönose met ernstige gevolgen. Het heeft ons geleerd dat bundeling van expertise op het gebied van infectieziekten essentieel is om ernstige infecties beter te kunnen behandelen.”

Wanneer je dit leest, heb je bijna het gevoel dat niet alleen volkomen onnodig honderd zestien levens zijn verwoest door pure geldzucht veroorzaakt door iets wat ook wel het innovatieve agrarisch ondernemen wordt genoemd in ons land. Maar dat een en  ander door nieuwe crisissen die ons land door wanbeleid teistert,  volkomen onterecht in de vergetelheid zijn geraakt. En dat die honderd zestien doden voor niemand een gezicht hebben dan voor de directe nabestaanden. In plaats daarvan is het huichelachtig smoelwerk  van de boven ons geplaatsten die dagelijks weer nieuwe leugens uitbraken, niet van het scherm te branden. Sorry dat ik zo woest uithaal ,maar het lijkt wel of we ons soms niet realiseren dat we juist helemaal niet leven in  ‘ een bijzonder gaaf land ‘.

Spoken ?

Een zwarte kraai vliegt op tachtig meter hoogte heel relaxt voorbij, zich van geen kwaad bewust. Vanuit de bomen op de speelwei van de familie Biermasz koert een houtduif. Ver weg naar het noorden sluipt een kat rond op de lege percelen van André van der Schans. Gisteren is het gemaaide gras daar opgehaald. Het is al zo warm, vijftien graden , dat ik in mijn vest loop, voor het eerst dit jaar zo vroeg in de ochtend. De blauwe reiger van het begin van mijn wandeling is gewoon een stukje verder in de sloot gaan staan jagen op kikkers. En vliegt nu weer op, wanneer we passeren, onze hond en ik. In de verte nadert de witte bestelwagen van de zoon van Harm van Giezen. We zwaaien naar elkaar. Ik sla de hoek om en kuier naar het zuiden. In de meidoorn daar zit verstopt in het dichte bladerdek een graspieper [ Anthus pratensis L. ] onbekommerd te fluiten. Mijn boosheid van zojuist ebt weg. In mijn ooghoek zie ik links een  wilde eendenpaar [ Anas platyrhynchos L. ] de wei van Rozeboom met het ‘Bultje ‘ inschuiven. Een luchtpers- kanon laat zich voor het eerst deze ochtend horen in de buurt van Wouda aan de Fraamweg. Met driemaal een knal, wel wat lichter van toon. Twee wilde eenden volgen de Havertsetocht vanuit het zuiden richting het noorden. Nantske gromt  en kijkt veelbetekenend naar het oosten. Juist in die richting. Ik kijk met haar mee, ze begint te blaffen. Maar echt, ik zie niets anders dan plukken wuivend riet dat langs die hele sloot staat. Zij blijft maar strak in die richting kijken. Ruikt ze de kuikens van de scholekster die we gisteren daar een sperwer zagen aanvallen?  Ik neem het zekere voor het onzekere en commandeer haar het pad op. Waarmee ik natuurlijk nog steeds niet weet wat haar nu triggerde.  Een lentegeest? Een van de honderd zestien overledenen van Q- koorts  die zelfs hier komt rondspoken want ook in Groningen worden geiten grootschalig gehouden. Verderop het geluid vanuit de sloot rechts waar ik gisteren niet het juiste woord voor beschikbaar had. Eenden die ik door het hoge gras in de berm niet kan zien zijn aan het g r o n d e l e n. Ze zoeken de bodem van de sloot af naar slakjes en andere waterdieren. Want wilde eenden mogen dan merendeels vegetariër zijn, – eendenkroos, gras, waterplantjes – , ze lussen ook kleine diertjes. Ver weg in het zuidwesten een gerucht van een rellende scholekster [ Haematopus ostralegus L. ] Een koe loeit zacht in zijn stal bij Harm van der Giezen. Even later antwoordt wat smartelijk een kalf. Of is dat projectie van mijn kant?  De lucht hoog in het zuidwesten bevalt me niet echt vanochtend . Loodgrijze wolkenflarden naast witte onweerskoppen. Alsof het verder op de dag tot een uitbarsting gaat komen.

Gewist…

Zou er eindelijk eens een flinke plens water vallen ?  Want er is nu al zeker een maand of zelfs langer geen neerslag van betekenis geweest. En het lijkt wel of het feit dat het platteland om water smeekt , nu er van alles gezaaid is,  niet echt van belang lijkt voor politiek den Haag. Daar maakt men zich liever druk om bagatellen. Dat dit land, hoewel de Delta van Europa, zich moet voorbereiden op een manier om juist water te sparen voor steeds langer durende droge perioden, van wie hoor je dat in die glanzende hoge torens waar papier wordt volgeschreven. Of zouden al die sms- jes met noodkreten als  ‘Doe eindelijk eens wat ‘ door onze premier, dat immer lachende graf, gierend van de pret zijn gewist op zijn vooroorlogse Nokia………………………..( wordt vervolgd )

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retriever –jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners , 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Dit is al weer de zevende jaargang van ‘ De winkelhaak ’.