HET HOGELAND – Rabobank, de belangrijkste financier van de Nederlandse landbouw, noemt het kabinetsplan om de stikstofuitstoot van boerenbedrijven terug te dringen onwerkbaar. Provincies krijgen een jaar de tijd om eruit te komen met agrariërs, maar volgens de bank is dat “onhaalbaar krap”. De plannen bieden boeren bovendien te weinig toekomstperspectief, zegt topman Wiebe Draijer in gesprek met Het Financieele Dagblad (FD). Dat jaagt hen van tafel terwijl het volgens Draijer “essentieel is voor effectief beleid dat de boeren aan tafel komen,” zo zegt hij.
Het vorige week ontvouwde stikstofplan komt neer op een omvangrijke herinrichting van het platteland, met in sommige gebieden uitkoop van boeren als onvermijdelijke uitkomst. Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) zei dat mogelijk een derde van de veestapel zal moeten verdwijnen ten behoeve van natuurherstel.
Rabobank twijfelt niet aan de berekening van het Planbureau voor de Leefomgeving dat het kabinetsplan leidt tot 30% minder koeien, 20% minder pluimvee en 10% minder varkens in Nederland. Op de financiële gevolgen voor de Nederlandse economie en voor Rabo zelf, is de bank nog aan het rekenen: “Duidelijk is wel dat dit tot substantieel minder boeren leidt,”concludeert Draijer. Hij ziet in de kabinetsvoornemens ‘het einde van het huidige exportmodel van de Nederlandse landbouw’. Hoewel Draijer nu geen financiële gevolgen wil verbinden aan de stikstofplannen, kunnen die de ambities van de bank om verduurzaming van de landbouw te financieren wel degelijk raken. Als boeren zich laten uitkopen, krijgt de bank zijn leningen terug, maar hoeven zij hun bedrijf niet te verduurzamen. In 2021 leende Rabo €35,7 mrd aan de Nederlandse landbouw- en voedselsector, waarvan €10 mrd aan melkveehouders.
Draijer complimenteert minister Van der Wal ook. “Een pluim voor haar kordaatheid en helderheid.” Het doel van Van der Wal om de ammoniakuitstoot in het land gemiddeld uiteindelijk te halveren, is “een knuppel in het hoenderhok”gebleken, maar tegelijk “een onvermijdelijkheid”. Het doel van halvering van de ammoniakuitstoot hoeft van Draijer, anders dan bijvoorbeeld landbouwkoepel LTO roept, niet van tafel. Maar de manier waarop Van der Wal dit wil bereiken, is volgens de Rabo-bankier tot mislukken gedoemd. “Haar detailkaart van Nederland bijvoorbeeld is onleesbaar voor individuele gevallen en leidt tot grote onzekerheid onder boeren,” aldus het FD./BM
Foto: Wiebe Draijer (bestuursvoorzitter Rabobank)
