Onderdendam ( Gr. ) Dinsdag 11 Oktober 2022 , 06u00 ( Zomertijd ):

“ZZW- wind. Windkracht 2. Helder, maar toch valt het tegen hoeveel wolken er zijn. Koud. Het is nog geen drie graden en voor het gevoel net boven het vriespunt als ik met onze hond Nantske vuil in de wind kom te staan, zes meter boven het Boterdiep op het bruggetje tegenover ons huis. Het is volle maan. En dat maanlicht overstraalt de aanwezige sterren vooral die in het zuiden. Sirius [ Grote Hond ( Canis maior )] , hoog daarboven. Meer naar links Procyon van het sterrenbeeld Kleine Hond [ Canis minor ] . Veel vager kan ik de contouren van het sterrenbeeld Orion zien en nog net  rechts daarvan Aldebaran. Verderop meer naar het westen en noorden versmelten de sterren met het maanlicht. Dat laatste bereikt overigens nog niet zijn maximale kracht. Er komt vanuit het westen een wolkendek aangeschoven. Dat bestaat uit een verzameling aaneen geklitte schapenwolkjes. Maar dat is nog niet alles. Want ook aan de westelijke en noordelijk horizon vormen zich nu wolkenbanken, wit aangestraald door de maan, voorzien van gulle, wulpse rondingen. En er is meer. Van hieruit worden tussen de bomen langs de Mddelstumerweg rode puntjes zichtbaar, toplichten van windmolens, het park bij de Eemshaven . De andere parken gaan nog schuil achter de grote treurwilg [ Salix babylonica L. ]  en struiken aan de overkant. Er is druk verkeer. Daaronder ook veel landbouwcombinaties. Begrijpelijk. Alle melkveehouders willen nu nog snel hun laatste gras gemaaid en gekuild zien worden. De wind die ik nog steeds goed voel, heeft kennelijk weinig vat op het water beneden. Ik zie nauwelijks beweging daar. De schijfjes licht liggen volkomen stil. Ik ga het bruggetje af en zet even later de eerste stappen op mijn wandelpad.

Hun naam fluisterend in het donker

Door het maanlicht kan ik tot aan de hoek van het eerste stuk kijken. De landerijen links en rechts zijn bijna zo helder te zien als overdag. Ik kan zelfs de sporen zien in de wei, die door machines getrokken zijn bij het opruimen van het gemaaide gras. En ook de randen van de bermen zijn zo helder als overdag. Hoog vooruit in het oosten flikkeren de toplichten van de twee andere windmolenparken, Farmsum en de Meeden [ N33 ] . Daarboven hangen als reusachtige luchtballonnen een stel witte wolken. Een oranje licht komt vanuit de verte onze  kant op. Ik hoor ook fluiten, zelfs af en toe zingen. Ik sprint naar onze hond. Heb haar net bij haar halsband beet, als de fietser een meter of twintig van me vandaan is . Het is de vrolijke jongen, officieel geboekstaafd als de Onbekende Fietser 13.0. ik denk nog altijd dat hij een stage volgt bij een boer of een bouwbedrijf. Zo’n soort sfeer hangt om hem heen overdag, als hij rond vieren terug komt fietsen. Wanneer hij voorbij is en Nantske weer los kan lopen, kan ik weer wat meer ontspannen om me heen kijken. Het wordt iets donkerder. Het dunne wolkendek heeft de maan in het westen bereikt en snel gaat die nu schuil achter wolkjes, die wel lijken samen te spannen om al dat overvloedige maanlicht in te dammen. Maar dat verhindert niet dat ik nog heel redelijk kan zien waar ik loop. Een lange schaduw wordt door dat zwakkere maanlicht niettemin geworpen over het pad, de wei links in,  zodra de eerste meidoorn in beeld komt. Ver weg in het zuiden, een bijna vertrouwd oriëntatiepunt. De kerstversiering op de poedertoren van de DOMO , zoals ze in ons dorp het zuivelcomplex van FrieslandCampina in Bedum nog steeds noemen. Het wolkendek drijft nu  meer naar het oosten hoog boven me. De zoetzure geur van kuilvoer komt deze kant op. Waarschijnlijk zijn ze bij Voorheen Jarco Rozeboom de koeien aan het voeren of aan de andere kant van het Boterdiep bij de Maatschap Smelt of bij Horst.  Ik kan niet zien of het gemaaide gras dat op de percelen van Harm van der Giezen ligt, inmiddels is opgehaald. Ik meen daar toch nog  vage strepen te zien . Dus dat moet nog gebeuren, stel ik vast. Het wolkendek van schapenwolkjes is inmiddels pal boven me gaan hangen en drijft verder naar het oosten. Het duurt niet lang meer of de hemel sluit zich weer voor ongenode blikken. Ik kan nog wel zien waar ik loop maar het wordt wel aanzienlijk duisterder. Gelukkig ben ik dan nog geen twee meter van mijn keerpunt verwijderd, de ree van herenboerderij de Haver. Heel licht ritselen dorre bladeren van de twee esdoorns [ Acer pseudoplatanus L. ] voor de ingang, wanneer ze door een stoot van de wind over het beton schuiven. Als verdoolde geesten van reeds lang overleden kennissen en vrienden. Nog steeds herdenk ik iedere dag de meest recente sterfgevallen. Een manier om mensen die me zeer na hebben gestaan, toch op een of andere manier bij me te houden. Dat gebeurt op de heenweg, hun naam fluisterend in het donker. Nu roep ik Nantske, draai me om en ga op de terugweg.

Struikrovers

Boven de snel wisselende koplampen van het verkeer op de Middelstumerweg hangt in het donker het stabiele schijnsel van de verlichte wijzers van de Hippolytuskerk. Bijna kan ik zien hoe laat het is. Ook weer een van die middeleeuwse kerken hier met prachtige gewelfschilderijen die schade hadden door de gaswinning. Door dit soort rampen kennen mensen in het Westen van ons  land Middelstum. Net zoals nu ongeveer het kleine dorp Wirdum ten noorden van Appingedam. Maar soms vraag ik me af of de schokkende werkelijkheid van wat er in Groningen gebeurt, wel echt doordringt tot  de rest van Nederland. Ik ben bang dat juist het nieuws over steeds maar weer nieuwe aardbevingen door mensen al niet meer wordt opgenomen. Tenzij in relatie met de nu hoge gasprijs. En al snel hoor je dan in de straat de roep om ‘Die Groningers ‘een flinke zak met geld te geven maar wel de gaskraan weer open te zetten. Een zak met geld alsof wij geen Nederlanders maar een stelletje struikrovers zijn ………………………………( wordt vervolgd

Iedere ochtend tussen 04u00 en 07u00 doet Kees Willemen, journalist en (politiek ) tekenaar uit Onderdendam (Gr.) een ‘Winkelhaakje ‘. Dat is een wandeling van ongeveer 25 minuten met zijn hond Nantske ( een elf jaar oude Golden Retreiver – jachtlijn ) aan de oostkant van het Boterdiep in Onderdendam, een klein dorp van 595 inwoners, 14 kilometer ten noorden van de stad Groningen.