EELDE – Donderdag, 20 april, heeft Groningen Airport Eelde (GAE) haar strategie voor de jaren 2024-2033 met haar aandeelhouders gedeeld. Daarin schetst GAE de plannen voor de komende jaren en de daarbij behorende randvoorwaarden.
GAE is maatschappelijke en economische infrastructuur voor Noord-Nederland én voor heel Nederland. Onze luchthaven is de standplaats van de traumahelikopter van het Mobiel Medisch Team van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Ook worden via GAE jaarlijks tijd-kritische donorvluchten afgehandeld voor het transplantatiecentrum van het UMCG. Voor het UMCG is de luchthaven essentieel.
Uniek aan onze luchthaven is dat zij als enige beschikt over de faciliteiten om lesverkeer te accommoderen. Daardoor is zij de exclusieve thuisbasis voor de KLM Flight Academy (KLMFA), de enige opleiding voor verkeersvliegers in Nederland.
Draagvlak in de omgeving is een belangrijke “license to operate” voor de luchtvaart. Samen met de KLMFA en Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) zet GAE zich in om overlast van het lesverkeer te verminderen. GAE zal in overleg met de omwonenden, LVNL en gebruikers de vliegprocedures optimaliseren. Ook zal zij de vestiging van nieuwe vliegscholen en lesverkeer van andere luchthavens ontmoedigen. Bovendien wordt het lesverkeer binnen enkele jaren elektrisch en dus stil en schoon.
Bereiken en ontsluiten Noord-Nederland
Naast wegen, water en spoor zijn Groningen Seaports en GAE belangrijke voorzieningen voor het bereiken en ontsluiten van Noord-Nederland en voor het Noordelijk vestigingsklimaat. De nabije aanwezigheid van een internationale luchthaven was en is een voorwaarde voor vestiging van internationale bedrijven zoals Google in de Eemshaven, IBM in Groningen of isotopenproducent SHINE Medical in Veendam.
GAE is onderdeel van het nationale systeem van luchthavens. Daarbinnen is zij aanvullend aan andere Nederlandse luchthavens. De infrastructuur voor luchtvaart in Nederland is schaars en de schaarste neemt toe. Tegelijkertijd blijft het passagiersverkeer groeien. Om die groei te faciliteren én de economische positie van GAE te versterken spannen we ons hard in om aantrekkelijker te worden voor luchtvaartmaatschappijen. Dat vereist wel dat de openingstijden van onze luchthaven voldoende ruimte bieden voor meerdere vluchten van een luchtvaartmaatschappij per dag. GAE zal het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat daarom vragen de openingstijden voor commerciële vluchten beperkt te verruimen, van 06.00 uur (nu 06.30 uur) tot 24.00 uur (nu 23.00 uur). Deze plannen passen in de nu al vergunde milieuruimte en kunnen rekenen op ruim draagvlak binnen de regio, zoals blijkt uit het onderzoek van Kantar Public.
Duurzame luchtvaart
De luchtvaart moet verduurzamen. GAE zet zich daar – als onderdeel van de eerste waterstofregio van Europa – volledig voor in. Het is GAE’s ambitie om in 2030 de duurzaamste luchthaven in Europa te zijn op het gebied van waterstof. Daarom is GAE nu al een broedplaats voor pilots en innovatie op het vlak van duurzaam vliegen. Wij ontwikkelen die samen met een groot aantal partners uit Noord-Nederland. De resultaten zullen na hun pilotfase toepasbaar zijn op GAE en andere luchthavens in Nederland, en daarbuiten.
Bovendien zal elektrisch vliegen rond 2025/2026 haar intrede doen. Dat brengt stillere en schonere vluchten. Experts zijn het erover eens, dat juist regionale luchthavens hierin een sleutelrol vervullen voor het creëren van nieuwe netwerken en (inter)nationale vliegverbindingen. Omdat nog niet helder is wanneer de elektrische toestellen precies op de markt komen, zijn deze ontwikkelingen nog niet in de financiële prognoses van GAE meegenomen.
Kosten openbare veiligheid
De luchthaven kent jaarlijkse vaste kosten die onvermijdelijk zijn. Het gaat dan om de zogenaamde NEDAB-kosten (Niet Economische Diensten van Algemeen Belang). Dat zijn de kosten en investeringen in wettelijke verplichtingen voor openbare veiligheid, zoals de permanent aanwezige brandweer of de security op de luchthaven. Voor die kosten en investeringen is GAE afhankelijk van de publieke aandeelhouders. Deze kosten en investeringen bedragen de komende jaren gemiddeld € 4,5 miljoen per jaar.
De berekeningen tonen aan dat GAE vanaf 2025 kostendekkend kan opereren, mits zij een bijdrage ontvangt in de NEDAB-kosten. Uit de gevoeligheidsanalyse op onze cijfers blijkt, dat een positief resultaat wordt geboekt bij een omvang van ca. 200.000 tot 225.000 passagiers per jaar. Voor een meer robuuste financiële positie is een groei naar 350.000 passagiers wenselijk. GAE ziet die groei in passagiers als realistisch vanwege de capaciteitsbeperkingen op de andere luchthavens1. Wel is de genoemde beperkte verruiming van de openingstijden voor commerciële vluchten een voorwaarde voor realisatie. Het versterken van de acquisitiekracht door samenwerking met Schiphol kan ook een bijdrage leveren. Een groei naar 350.000 passagiers past binnen de nu al vergunde milieuruimte en zal de behoefte aan een overheidsbijdrage reduceren.
Verkenning samenwerking tussen GAE en Schiphol
GAE en Schiphol Nederland B.V. (“Schiphol”) voeren momenteel verkennende gesprekken over een mogelijke toekomstige samenwerking. Deze gesprekken vinden plaats in de context van de wens van het kabinet voor een betere samenwerking tussen Nederlandse luchthavens en de vraag aan Schiphol om te verkennen hoe zij kunnen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van GAE in het kader van het regionaal en nationaal belang van de luchthaven. Naar aanleiding van de gesprekken tussen Schiphol en GAE heeft Schiphol de intentie om een nauwere samenwerking nader te onderzoeken. Schiphol en GAE zien dat samenwerking op met name route development (de acquisitie van extra bestemmingen c.q. vluchten) en het ontwikkelen van Business Park Bravo waarde kan toevoegen voor beide partijen.
Minister Harbers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het voornemen om luchthaven Schiphol de komende jaren te laten krimpen van 500.000 naar 440.000 vliegbewegingen. Schiphol heeft begin april aangekondigd om nachtvluchten te willen gaan verbieden. Beide maatregelen hebben grote consequenties voor de luchthavencapaciteit in Nederland en met name voor charter- en vakantievluchten. Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport hebben beide geen ruimte voor groei.
Op dit moment wil Schiphol nadrukkelijk nog geen positie innemen in het gesprek tussen GAE en de regionale overheden als het gaat om de toekomst van de luchthaven. Schiphol begrijpt dat er pas na het afronden van de huidige coalitieonderhandelingen in Provinciale Staten duidelijkheid hierover kan worden gegeven door regionale overheden. Eén van de randvoorwaarden voor een dergelijke samenwerking is dat er sprake is van een positieve business case. Om te komen tot een positieve business case voor GAE is het noodzakelijk dat de regionale overheden ook in de toekomst in voldoende mate de NEDAB voor de luchthaven blijven financieren.
