De afgelopen jaren is de afhandeling van de aardbevingsschade ronduit schandalig geweest. Tijdens de beëdiging van het kabinet-Rutte IV stonden velen van u buiten in de kou, of soms tot na middernacht online, te wachten voor het aanvragen van een subsidie. Met een beetje pech was het subsidiepotje ook nog eens leeg toen u eindelijk aan de beurt was. Het opnieuw opendraaien van de gaskraan is dan ook het laatste wat de Groningers toekomt. De Russische agressie heeft het speelveld echter compleet veranderd. Gronings gas is nu cruciaal om de gevolgen van mogelijke tegensancties te verzwakken.
De grootschalige invasie van Rusland op Oekraïens grondgebied maakt de geopolitieke realiteit keihard duidelijk. Europa verafschuwt de Russische inval maar kan tegelijkertijd niet zonder Russisch gas. Jarenlang is het uitgangspunt van de Europese politiek geweest dat wederzijdse afhankelijkheid door de toenemende handel met Rusland voor meer stabiliteit zou zorgen. Puur beredeneerd vanuit een kosten-batenanalyse zou Poetin Oekraïne ook nooit zijn binnengevallen. De kosten voor een zogeheten ‘full-scale invasion’ zouden veel te hoog zijn. Door zware economische sancties zal Rusland geïsoleerd raken en wordt de economie hevig ontwricht. De economie van Rusland is nu al kleiner dan die van Italië, op de lange termijn gaat een kostbare oorlog in combinatie met economische sancties Rusland veel pijn doen. Vorige week dinsdag werd echter eens te meer duidelijk dat Poetin deze rationele denkwijze niet volgt. In een vijf kwartier durende speech raaskalde Poetin over genocide, nazi’s en kernwapens. Hij ontkende daarnaast dat Oekraïne überhaupt bestaansrecht heeft. Poetin is dronken van de geschiedenis en gefixeerd op het oude Russische rijk.
Deze onvoorspelbaarheid maakt Poetin nu juist zo gevaarlijk. Een autocraat in het nauw maakt rare sprongen. Het is daarom ook een realistisch scenario dat Rusland de gaslaveringen gaat afknijpen of in het meest extreme scenario zelfs (tijdelijk) stop gaat zetten. Hierdoor komt de onderlinge solidariteit tussen de verschillende landen in Europa hevig onder druk te staan. Rusland zal proberen om het Westen uit elkaar te spelen. Tot nu toe heeft hij met zijn grootschalige invasie juist het tegenovergestelde bereikt.
En dan terug naar Groningen. Er zou in het ergste geval een keuze gemaakt moeten worden tussen het instorten van de economie en het instorten van nog meer huizen. In deze uitzonderlijke situatie is die keuze dan snel gemaakt. Wanneer Poetin bereid is om de gasleveringen in te zetten als troefkaart kunnen Groningers er zeker van uitgaan dat de gaskraan weer wordt opengedraaid. Deze keuze kan het kabinet alleen verantwoorden als er tegelijkertijd wordt vastgelegd dat alle schade veroorzaakt door de gasboringen ruimschoots gecompenseerd wordt. De veiligheid van Europa en daarmee van Nederland ligt letterlijk onder vuur. Groningsgas moet daarom worden ingezet als strategisch tegenwicht jegens de agressie uit Moskou.
Julian Uil
